دیس آرتری   یک اختلال حرکتی گفتاری است. زمانی اتفاق می‌افتد که نمی‌توانید ماهیچه‌های مورد استفاده برای تولید گفتار را در صورت، دهان یا سیستم تنفسی خود هماهنگ یا کنترل کنید. معمولاً ناشی از آسیب مغزی یا بیماری عصبی مانند سکته است.

افراد مبتلا به دیس آرتری در کنترل عضلات مورد استفاده برای تولید صداهای طبیعی مشکل دارند. این اختلال می تواند بر بسیاری از جنبه های گفتار شما تأثیر بگذارد. ممکن است توانایی تلفظ صحیح صداها یا صحبت کردن با صدای عادی را از دست بدهید. ممکن است نتوانید کیفیت، لحن و سرعت صحبت کردن خود را کنترل کنید. بنابراین ممکن است گفتار شما کند یا نامفهوم شود. در نتیجه، ممکن است درک آنچه می‌خواهید بگویید برای دیگران دشوار باشد.

اختلالات گفتاری خاصی که تجربه می کنید به علت اصلی دیس آرتری شما بستگی دارد. برای مثال، اگر ناشی از آسیب مغزی باشد، علائم خاص شما به محل و شدت آسیب بستگی دارد.

علائم دیس آرتری چیست؟

علائم دیس آرتری می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این علائم عبارتند از:

• لکنت زبان
• گفتار آهسته
• گفتار سریع
• ریتم غیر طبیعی و متنوع گفتار
• به آرامی یا زمزمه صحبت کردن
• مشکل در تغییر حجم سخنرانی شما
• کیفیت صدای داخل، کشیده یا خشن گفتار
• مشکل در کنترل عضلات صورت
• مشکل در جویدن، بلعیدن یا کنترل زبان
• آب دهان زیاد

چه چیزی باعث دیس آرتری می شود؟

بسیاری از شرایط می توانند باعث دیس آرتری شوند. مثالها عبارتند از:

• سکته
• تومور مغزی
• آسیب ضربه ای به سر
• فلج مغزی
• فلج بل
• مولتیپل  اسکلروزیس
• دیستروفی عضلانی
• اسکلروز  جانبی آمیوتروفیک (ALS)
• سندرم گیلن باره
• بیماری هانتینگتون
• میاستنی گراویس
• بیماری پارکینسون
• بیماری ویلسون
• آسیب به زبان شما
• برخی از عفونت ها، مانند گلودرد استرپتوکوکی یا ورم لوزه
• برخی از داروها، مانند مواد مخدر یا
  آرام بخش هایی که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می گذارند

چه کسانی در معرض خطر دیس آرتری هستند؟

دیس آرتری می تواند هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. اگر:

• در معرض خطر بالای سکته مغزی هستند
• یک بیماری دژنراتیو مغزی دارند
• بیماری عصبی عضلانی دارند
• سوء مصرف الکل یا مواد مخدر
• وضعیت سلامتی ضعیفی دارند

دیس آرتری چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر مشکوک به دیس آرتری هستید، ممکن است پزشک شما را به یک آسیب شناس گفتار-زبان ارجاع دهد. این متخصص می تواند از چندین معاینه و آزمایش برای ارزیابی شدت و تشخیص علت دیس آرتری شما استفاده کند. به عنوان مثال، آنها نحوه صحبت کردن و حرکت لب ها، زبان و عضلات صورت شما را ارزیابی می کنند. آنها همچنین ممکن است جنبه های کیفیت صدا و تنفس شما را ارزیابی کنند.

پس از معاینه اولیه، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را درخواست کند:

• آزمون بلع
• ام آر آی یا سی تی اسکن برای ارائه تصاویر دقیق از  مغز، سر و گردن شما
• الکتروانسفالوگرام (EEG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی در مغز شما
• الکترومیوگرام (EMG) برای اندازه گیری  تکانه های الکتریکی عضلات شما
• مطالعه هدایت عصبی (NCS) برای اندازه گیری  قدرت و سرعتی که اعصاب شما سیگنال های الکتریکی ارسال می کنند
• آزمایش خون یا ادرار برای بررسی عفونت  یا بیماری دیگری که ممکن است باعث دیس آرتری شما شود
• آزمون مایع مغزی نخاعی برای بررسی عفونت ها، اختلالات سیستم عصبی مرکزی یا  سرطان مغز
• تست های عصب روانشناختی برای سنجش  مهارت های شناختی و توانایی شما در درک گفتار، خواندن و نوشتن

دیس آرتری چگونه درمان می شود؟

برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک برای دیس آتری  به تشخیص خاص شما بستگی دارد. اگر علائم شما مربوط به یک بیماری زمینه‌ای باشد، پزشک ممکن است داروها، جراحی، گفتار درمانی یا سایر درمان‌ها را برای رفع آن توصیه کند.

برای مثال، اگر علائم شما مربوط به عوارض جانبی داروهای خاص باشد، ممکن است پزشک تغییراتی در رژیم دارویی شما توصیه کند.

اگر دیس آرتری شما ناشی از یک تومور یا ضایعه قابل عمل در مغز یا نخاع باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

یک آسیب شناس گفتار-زبان ممکن است بتواند به شما در بهبود توانایی های ارتباطی شما کمک کند. آنها ممکن است یک برنامه درمانی سفارشی برای کمک به شما ایجاد کنند:

• حرکات زبان و لب را افزایش دهید.
• ماهیچه های گفتاری خود را تقویت کنید.
• سرعت صحبت کردنتان را کم کنید.
• تنفس خود را برای سخنرانی بلندتر بهبود بخشید.
• برای بیان واضح تر، بیان خود را بهبود بخشید.
• مهارت های ارتباطی گروهی را تمرین کنید.
• مهارت های ارتباطی خود را در موقعیت های واقعی آزمایش کنید

.

پیشگیری از دیس آرتری

دیس آرتری می تواند ناشی از شرایط متعددی باشد، بنابراین پیشگیری از آن دشوار است. اما شما می توانید با پیروی از یک سبک زندگی سالم که احتمال سکته مغزی شما را کاهش می دهد، خطر ابتلا به دیس آرتری را کاهش دهید. مثلا:

• به طور منظم تمرین کن.
• وزن خود را در حد سالم نگه دارید.
• مقدار میوه و سبزیجات را در  رژیم غذایی خود افزایش دهید.
• کلسترول، چربی اشباع شده و نمک را در  رژیم غذایی خود محدود کنید.
• مصرف الکل خود را محدود کنید.
• از استعمال دخانیات و مواجهه با دود افراد سیگاری خودداری کنید.
• از داروهایی که  پزشک شما تجویز نکرده است استفاده نکنید.
• اگر فشار خون  بالا تشخیص داده شد، اقدامات لازم را برای کنترل آن انجام دهید.
• اگر دیابت دارید،  برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک را دنبال کنید.
• درصورتی که  آپنه  انسدادی خواب دارید ، به دنبال درمان آن باشید.

راهکار های مهم برای مبتلایان به دیس آرتری

اگر مبتلا به دیس آرتری هستید ، این نکات می تواند به شما در برقراری ارتباط بهتر کمک کند:

در صورت ابتلا به دیس آرتریت ، از چه چیز دیگری باید از پزشک خود بخواهم؟

در صورت داشتن دیس آرتریت یا مشکل در صحبت کردن ، از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسید:

• علت دیس آرتریا چیست؟
• چه درمان هایی در دسترس است؟
• آیا گفتاردرمانی به من کمک می کند؟
• آیا جراحی یک گزینه است؟
• چگونه می توانم توانایی صحبت کردن خود را تقویت کنم؟
• آیا باید از دستگاه ارتباطی استفاده کنم؟

چشم انداز دیس آرتری چیست؟

چشم انداز و آینده بیماری شما به تشخیص خاص شما بستگی دارد. از پزشک خود برای اطلاعات بیشتر در مورد علت دیس آرتری و همچنین گزینه های درمانی و چشم انداز بلند مدت خود بخواهید.

در بسیاری از موارد، کار با یک آسیب شناس گفتار-زبان ممکن است به شما در بهبود توانایی خود در برقراری ارتباط کمک کند. به عنوان مثال، انجمن گفتار-زبان-شنوایی آمریکا گزارش می دهد که حدود دو سوم بزرگسالان مبتلا به بیماری سیستم عصبی مرکزی می توانند مهارت های گفتاری خود را با کمک یک آسیب شناس گفتار-زبان بهبود بخشند.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.