درمان بی خوابی

قبل از شروع درمان بی خوابی، باید با پزشک خواب  ملاقات کنید تا علائم را شناسایی کند یا بر اساس تست خواب تشخیص قطعی نوع اختلال خواب را دهد. معیارهای تشخیصی بی خوابی شامل دشواری در شروع یا حفظ خواب، بیدار شدن زودتر از زمان مورد نظر و مقاومت در برابر خوابیدن در یک ساعت معقول است. این علائم باید با وجود فرصت کافی برای خواب شبانه رخ دهد. علاوه بر این، برای تشخیص نوع بی خوابی باید یک یا چند مورد از علائم در حین روز نیز مورد ارزیابی قرار گیرد:

• خستگی یا بی حالی
• اختلالات حافظه، تمرکز یا توجه
• تأثیرات منفی بر عملکرد اجتماعی، خانوادگی، شغلی یا تحصیلی
• تحریک پذیری یا اختلال در خلق و خو
• خواب آلودگی مفرط در طول روز
• بیش فعالی، تکانشگری، پرخاشگری یا سایر مشکلات رفتاری
• افزایش خطر خطاها و حوادث کاری
• کمبود انگیزه یا انرژی

تشخیص بی خوابی شامل یک معاینه پزشکی استاندارد و پرسشنامه است. این روش ها به پزشک متخصص اختلالات خواب اجازه می دهد تا تشخیص دهد که مشکل فرد به تنهایی بی خوابی است یا علائم بی خوابی به دلیل بیماری زمینه ای یا اختلال پزشکی ایجاد شده. مستند کردن الگوی خواب شبانه، دوره های بیداری و مصرف الکل و کافئین در یک دفترچه یادداشت خواب به مدت یک تا دو هفته قبل از این قرار ملاقات می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند.

بسته به نتایج این آزمایش اولیه و پرسشنامه، پزشک شما ممکن است یک ارزیابی خواب شبانه را که در خانه یا یک مرکز خواب اختصاصی انجام می شود، توصیه کند . این آزمایش خواب همچنین ممکن است در طول روز برای اندازه گیری تاخیر خواب شما، یا مدت زمان خوابیدن و احساس و عملکرد شما در طول روز انجام شود. علاوه بر این، ممکن است پزشک تجویز کند در طول هفته سنسورهایی را در حین خواب به بدن خود متصل کنید، که این نوع تست خواب مشخص می کند که بیماریهای زمینه ای که باعث علائم بی خوابی می شوند، در مورد شما وجود دارد یا خیر.

بی خوابی مزمن علائمی را در پی دارد که حداقل سه بار در هفته و به مدت حداقل سه ماه بروز می کند. تا زمانی که این معیارها مشخص نشود، شرایط به عنوان بی خوابی حاد یا کوتاه مدت تلقی می شود.

درمان بی خوابی مزمن

درمان بی خوابی مزمن شامل دو هدف اصلی است: بهبود کیفیت و مدت زمان خواب و کاهش اختلالات در حین روز. یک روش تخصصی درمانی بی خوابی مزمن  معمولاً شامل حداقل یک مداخله رفتاری، تحریک مغز، نوروفیدبک و بایوفیدبک است که غالباً با دارو یا بدون دارو های خواب انجام می شود.

CBT-i یک درمان خط اول برای بی خوابی استزیرا خطرات سلامتی مرتبط با داروهای خواب را به همراه ندارد. در بیشتر موارد ، CBT-i توسط یک روانشناس متخصص در زمینه اختلالات خواب انجام می شود که آموزش این نوع درمان را دیده است. CBT-i بر روی اضطراب ها و مشکلاتی که افراد بی خواب اغلب در مورد خواب دارند تمرکز دارد و سپس این باورها و نگرش های سالم را جایگزین این اضطراب ها می کند. علاوه بر این، این نوع درمان ممکن است یک یا چند مورد زیر باشد:

• آموزش بهداشت خواب: آموزش به بیماران در مورد الگوی خواب سالم و عادات زندگی می تواند به آنها کمک کند تا درک کنند چرا بی خوابی را تجربه می کنند. به طور خاص، بهداشت خواب بر افزایش رفتارهایی است که کیفیت و کمیت خواب را بهبود می بخشد در حالی که رفتارهایی را که باعث مشکلات خواب می شوند را حذف می کند. به عنوان مثال، یک درمانگر ممکن است خوابیدن و بیدار شدن در یک ساعت مشخص را پیشنهاد کند در حالی که مصرف الکل و کافئین را در ساعت های قبل از خواب منع می کند.
• کنترل محرک: بسیاری از افراد مبتلا به بی خوابی ، فقط در خوابیدن دچار اضطراب می شوند که می تواند علائم آن به مرور تشدید شود. کنترل محرک شامل یک سری مراحل است که می توانید برای کاهش این اضطراب ها و ایجاد یک رابطه مثبت با خواب خود انجام دهید. دراز کشیدن فقط در مواقعی که احساس خستگی می کنید، استفاده از تخت خواب فقط برای خواب و تنظیم زنگ ساعت برای بیدار شدن در یک ساعت مشخص. پزشکان خواب توصیه می کنند اگر بعد از 20 دقیقه خوابیدن در رختخواب قادر به خوابیدن نیستید از رخت خواب بلند شوید و تا زمانی که احساس خستگی و خواب آلودگی نکردید به تخت خود باز نگردید. همچنینپیشنهاد میدهند چرت زدن در طول روز را متوقف کنید.
• محدودیت و فشرده سازی خواب: این روش با کاهش زمان خوابیدن در رختخواب، کیفیت و کمیت خواب را بهبود می بخشند. یک دکتر خواب می تواند از سوابق موجود در دفترچه یادداشت خواب بیمار، برای تعیین میزان خواب هر شب در مقایسه با مدت زمان خوابیدن در رختخواب استفاده کند. محدودیت خواب باعث کاهش زمان در رختخواب می شود در حالی که فشرده سازی خواب یک روند تدریجی است، اما هر دو روش برای دستیابی به یک هدف در نظر گرفته شده است: هر شب زمان کمتری در رختخواب بیدار بمانید.
• آرامش : متخصصان خواب تعدادی از روش های آرام سازی را شناسایی کرده اند که می تواند به افراد بی خوابی سود برساند. اینها شامل تمرینات تنفسی ، شل شدن عضلات و مراقبه است. بیوفیدبک – که به شما کمک می کند عملکردهای مختلف بدن را بر اساس فشار خون ، تنفس و ضربان قلب و سایر معیارها کنترل کنید – همچنین می تواند برای کاهش علائم بی خوابی و بهبود خواب موثر باشد.
• تحریک مغز: به کمک تحریک فراجمجمه ای مغز نیز میتوان بی خوابی را درمان کرد. در این روش به کمک جریان الکتریکی بسیار ضعیفی مدار های مغزی را طوری تنظیم می کنند که به مرور کیفیت خواب افزایش یابد.برای اطلاعات بیشتر در این مورد به واحد تحریک الکتریکی مغز مرکز سلامت مغز دانا مراجعه کنید.

داروهایی برای بی خوابی

قبل از مصرف هرگونه داروی بی خوابی، حتما با پزشک متخصص اختلالات خواب مشورت کنید. برای بسیاری از افراد، دارو بعد از کنترل محرک، روشهای آرام سازی و سایر روشهای می تواند در بهبود خواب کمک کننده باشند. داروها برای بی خوابی به چندین دسته مختلف تقسیم می شوند ، از جمله:

• بنزودیازپین ها: به طور خلاصه به عنوان BZD شناخته می شوند، بنزودیازپین ها دسته ای از داروهای آرامبخش هستند. در مجموع پنج BZD برای درمان بی خوابی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأیید شده است، از جمله مواردی که دارای اثرات کوتاه ، متوسط ​​و طولانی مدت هستند. با این حال، BZD به طور معمول برای درمان طولانی مدت بی خوابی توصیه نمی شود زیرا احتمال سو  استفاده و وابستگی زیادی در این گونه دارو ها وجود دارد. همچنین افراد پس از استفاده این نوع دارو ها به مرور نیاز به دوز بالاتری از دارو برای بخواب رفتن خود دارند.
• Nonbenzodiazepines: این دسته از داروها – که به اختصار به عنوان داروهای Z شناخته می شوند – خواب‌آورهای غیر بنزودیازپینی هستند که تقربا مانند بنزودیازپین ها عمل میکنند در عین حال عوارض کمتری ایجاد می کنند و احتمال وابستگی در آنها کمتر است.
• آگونیست ملاتونین: در غروب با شب هنگام با کاهش نور، غده صنوبری مغز شما ملاتونین تولید می کند، هورمونی که باعث خواب آلودگی و آرامش و تنظیم کننده چرخه شبانه روزی است. دارویی که به نام راملتئون معروف است به عنوان یک آگونیست گیرنده ملاتونین عمل می کند و می تواند برای درمان بی خوابی مربوط به شروع خواب یا به خواب رفتن استفاده شود. اثرات راملتئون در مقایسه با داروهای BZD و Z کمتر است.
• آنتاگونیست گیرنده های اورکسین : اورکسین ها انتقال دهنده های عصبی در بدن هستند که احساس خواب و بیداری را تنظیم می کنند. دارویی که به عنوان سووروکسانت شناخته می شود به عنوان یک آنتاگونیست گیرنده اورکسین عمل می کند و می تواند به عنوان شروع خواب یا درمان بی خوابی برای حفظ خواب استفاده شود.
• درمان های خارج از برچسب: داروهای خاصی که در درجه اول برای درمان سایر بیماری ها در نظر گرفته شده اند نیز ممکن است علائم بی خوابی را کاهش دهند. اینها شامل داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی و ضد درد است. ممکن است در بعضی موارد تجویز شوند.
• داروهای بدون نسخه: برخی از آنتی هیستامین های بدون نسخه، خاصیت آرام بخشی دارند و می توانند به عنوان کمک به خواب عمل کنند. مکمل های ملاتونین برای کمک به تعادل سطح ملاتونین در بدن شما نیز موجود است. اگرچه نیازی به نسخه ندارند، اما همیشه قبل از استفاده از گزینه بدون نسخه با پزشک صحبت کنید.

در مورد دارو های گیاهی برای درمان بی خوابی. در طول تاریخ مردم از مکمل های گیاهی مانند سنبل الطیب و کاوا برای کاهش علائم بی خوابی و بهبود خواب خود استفاده می کردند. برخی از یافته های اخیر نشان می دهد که این مکمل ها ممکن است همان چیزی نباشد که تصور می شد. سنبل الطیب و کاوا با عوارض جانبی منفی مرتبط بوده و به طور کلی برای درمان بی خوابی توصیه نمی شوند.

در آخر در صورتی که از بیخوابی رنج میبرید حتما به یک مرکز اختلالات خواب مراجعه کنید تا راهکار های درمانی مناسب در اختیار شما قرار گیرد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد به واحد سلامت و اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا مراجعه نمایید.