درمان اضطراب با تحریک مغناطیسی فراجمجمهای (TMS) با هم بشنویم:
تحریک مغناطیسی فرا جمجمهای (TMS) روشی است که میتواند به درمان اضطراب کمک کند. این روش با استفاده از یک سیمپیچ الکترومغناطیسی نزدیک به جمجمه، پالسهای مغناطیسی را به مغز وارد میکند. این پالسها میتوانند فعالیت سلولهای عصبی در مناطقی از مغز که در تنظیم خلق و خو نقش دارند را تغییر دهند و در نتیجه به بهبود اضطراب کمک کنند.
احساس اضطراب گاهبهگاه طبیعی است، اما اگر فردی بهطور مکرر یا مداوم احساس اضطراب داشته باشد، این ممکن است نشانهی یک اختلال اضطرابی باشد.
رواندرمانی و داروها میتوانند به درمان اضطراب کمک کنند، اما اگر روشهای درمانی خط اول مؤثر نباشند، افراد ممکن است TMS یا تحریک الکتریکی فراجمجمه ای (tDCS) را امتحان کنند.
TMS از یک میدان مغناطیسی برای ایجاد جریان الکتریکی استفاده میکند که نواحی خاصی از مغز را برای درمان اختلالات روانی تحریک میکند.
در این مقاله، به بررسی چگونگی عملکرد TMS و نحوهی تاثیرگذاری آن بر اضطراب میپردازیم.
انواع TMS
انواع مختلف TMS ممکن است نواحی مختلفی از مغز را هدف قرار دهند.
- تحریک مغناطیسی فرا جمجمهای تکراری (rTMS):
بر اساس گزارش مؤسسه ملی سلامت روان آمریکا (NIMH)، یک جلسه rTMS معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد. این یک روش غیرتهاجمی است و نیازی به بیهوشی ندارد. مراحل انجام rTMS به شرح زیر است:
پزشک یک سیمپیچ الکترومغناطیسی را در کنار ناحیهی خاصی از مغز بر روی پیشانی قرار میدهد. سیمپیچ الکترومغناطیسی با ایجاد پالسهایی از طریق جمجمه به مغز، جریان الکتریکی کوچکی ایجاد میکند. این جریانها سلولهای عصبی را در ناحیهی مناسب مغز تحریک میکنند. طبق گفتهی NIMH، پالسهای rTMS معمولاً تا عمق ۵ سانتیمتری به مغز میرسند. این روش از یک میدان مغناطیسی با قدرت مشابه MRI استفاده میکند. ممکن است فرد در طول rTMS احساس ضربه یا تقتق خفیفی روی سر خود داشته باشد.
- تحریک با انفجار تتا (TBS):
TBS نوعی از rTMS است که از انفجارهای کوتاه با فرکانس بالا برای تقلید از ریتم طبیعی فعالیت مغز استفاده میکند.
تحقیقات نشان دادهاند که این نوع جدیدتر از پروتکل rTMS، به نام تحریک با انفجار تتا (TBS)، تأثیراتی مشابه و حتی بیشتر از rTMS استاندارد بر فعالیت مغز دارد. مزیت اصلی پروتکلهای TBS نسبت به روشهای استاندارد rTMS، زمان کوتاهتر دورهی درمان است. مدت زمان اعمال روشهای معمول rTMS بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول میکشد، در حالی که برای تحریک با TBS تنها ۱ تا ۳ دقیقهی تحریک نیاز است و تاثیر آن حتی می تواند بیشر باشد.
- تحریک مغناطیسی فرا جمجمهای عمقی (dTMS):
بر اساس گزارش انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، تحریک مغناطیسی فرا جمجمهای عمقی (dTMS) نواحی بزرگتر و عمیقتر مغز را هدف قرار میدهد.
در طول dTMS، فرد یک کلاه مخصوص میپوشد که میدانهای مغناطیسی ایجاد میکند. جلسات درمانی ممکن است روزانه ۲۰ دقیقه به مدت ۴ تا ۶ هفته طول بکشد. افراد پس از یک جلسه dTMS میتوانند فعالیتهای روزانه خود را از سر بگیرند.
آیا TMS برای اضطراب مفید است؟
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۹، TMS یک درمان مؤثر برای اختلال افسردگی اساسی و اختلال وسواس فکری (OCD) است، اما تحقیقات کمی در مورد اثربخشی آن در درمان اختلالات اضطرابی وجود دارد.
این بررسی به تحقیقات مربوط به TMS و شرایط مرتبط با اضطراب یا تروما پرداخته است.
نتایج این بررسی نشان میدهد که TMS ممکن است یک روش درمانی مؤثر برای اختلال اضطراب فراگیر (GAD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) باشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است.
نحوۀ عملکرد درمان با TMS
TMS با استفاده از یک سیمپیچ نزدیک به جمجمه، جریان الکتریکی را به سلولهای عصبی در قشر مغز (لایه بیرونی مغز) میرساند.
جریانهای الکتریکی باعث ایجاد تغییراتی در فعالیت سلولهای عصبی در مناطق خاصی از مغز، مانند قشر پیشانی که میتواند خلق و خو را کنترل کند، میشود. پزشکان ممکن است به این تغییرات، نوروپلاستیسیته (plasticity) مغزی بگویند.
مدت زمان لازم برای اثرگذاری
تحقیقات کمی در مورد اثرات TMS بر درمان اضطراب و مدت زمان لازم برای مشاهدهی نتایج وجود دارد.
بررسیای در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که حداقل پنج جلسه TMS برای القای نوروپلاستیسیته و بهبود بلندمدت علائم اضطراب ضروری است.
تحقیقات انجام شده بر روی TMS برای درمان افسردگی نشان میدهد که ممکن است افزایش تعداد جلسات، به عنوان مثال دو جلسه در روز به جای یک جلسه در روز، نرخ بهبود را بیشتر از افزایش تعداد پالسها در هر جلسه افزایش دهد.
آیا TMS میتواند اضطراب را بدتر کند؟
هیچ مدرکی مبنی بر بدتر شدن اضطراب توسط TMS وجود ندارد، اما افراد ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کنند:
- سردرد
- درد گردن
- درد پوست سر
- سوزن سوزن شدن
- خواب آلودگی
- تیک عصبی صورت
- اختلال شناختی در طول درمان
تحقیقات نشان میدهد که بیشتر عوارض جانبی TMS خفیف تا متوسط هستند، اما ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد.
چشمانداز
TMS ممکن است یک درمان ایمن، غیرتهاجمی و مؤثر برای اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب فراگیر باشد.
با این حال، محققان هنوز به مطالعات کنترلشده بزرگتر و طولانیمدت برای تعیین اثربخشی TMS در درمان اضطراب نیاز دارند.
خلاصه
TMS یک روش غیرتهاجمی است که پالسهای مغناطیسی را از طریق جمجمه به مغز وارد میکند. این پالسها فعالیت سلولهای عصبی را در مناطقی از مغز که به تنظیم خلق و خو کمک میکنند، تغییر میدهند.
این تغییرات در فعالیت مغز ممکن است به کاهش علائم اختلالات روانی مانند اضطراب کمک کند.
متخصصان مراقبتهای بهداشتی ممکن است TMS را به عنوان یک روش درمانی برای اضطراب در نظر بگیرند اگر رواندرمانی و داروها مؤثر نباشند.
TMS یک درمان ایمن و مؤثر برای افسردگی و OCD است. این روش ممکن است برای درمان اضطراب نیز مؤثر باشد، زمانی که سایر روشها با شکست مواجه شدهاند.
اگر این سوال را دارید که TMS می تواند برای شما مفید باشد یا خیر می توانید با ما تماس بگیرید (09172030360 – 07136476172 و برای رزرو نوبت روانپزشکی در شیراز اینجا را ببینید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.