مقدمه
افراد ممکن است به دلایل مختلف در دوره ای کوتاه یا طولانی مدت فعالیت ورزشی انجام ندهند. عدم فعالیت ورزشی طولانی مدت روی حافظه عضلانی تاثیر می گذارد؟
ما امروزه مشغله های روزمره داریم. همچنین بدلیل بیماری کرونا، مصدومیت یا دلایل شخصی دیگر ممکن است نتوانیم به باشگاه ورزشی برویم. حتی افرادی که به صورت حرفه ای ورزش می کنند نیز ممکن است در زمان های تعطیل، از فعالیت ورزشی فاصله بگیرند.
در طول این مرحله ی بدون فعالیت، حجم عضلات به علت عدم استفاده از آنها شروع به کاهش می کند. درست مانند فردی که مدت زیادی در رختخواب مانده است.
پس آیا این موضوع به این معنی است که تمام تلاش ما در مدتی که ورزش کرده ایم بیهوده بوده است؟ بر اساس مطالعه جدیدی که بیان ژن ها را در بافت عضلانی را بررسی کرده است، پاسخ این است: خیر. عضلات ما ممکن است تمرین های قبلی خود را به یاد داشته باشند!
پژوهشی که اخیرا در Scientific reports به چاپ رسیده، در ارتباط با حافظه عضلانی بحث کرده است.
محققان این که بدن اطلاعات مربوط به حرکات تکرار شده را ذخیره می کند، به “حافظه عضلانی” نسبت می دهند. این حرکات به صورت غریزی در می آیند. کاری که ما بدون برنامه ریزی انجام می دهیم. به ما امکان می دهد تا حرکات سریعتر و هوشمندانه را در طول زمان انجام دهیم.
نکات کلیدی پژوهش
منظور از حافظه عضلانی، یادگیری مهارت جدید از طریق تمرین و تکرار است.
مطالعه اخیر نشان می دهد که وقفه های کوتاه مدت بین جلسات مکرر یادگیری، سبب می شود تا اطلاعات، بهتر در حافظه کدگذاری شوند.
مطالعه جدیدی که در 8 ژوئن منتشر شده است. بر اساس آن، ایجاد “حافظه عضلانی”، یعنی ایجاد مهارت جدید از طریق تمرین. شما بدون شک تجربه ناامیدکننده ای در یادگیری یک مهارت جدید داشته اید. تجربه ای که اگر بارها و بارها تلاش کنید، همچنان ممکن است شکست بخورید.
با این حال، اگر برای مدت کوتاهی بین تمرینات خود وقفه ایجاد کنید و بعداً به آن بازگردید، متوجه می شوید که اکنون مهارت بسیار بیشتری دارید.
در یادگیری یک مهارت جدید، معلوم می شود که ایجاد وقفه بین تمرینات، منجر به عملی شدن هدف می گردد. با مشاهده چگونگی تغییر فعالیت عصبی در مغز در حین یادگیری یک مهارت جدید، محققان گزارش دادند که پس از هر عملکرد، برای تکمیل مهارت، وقفه و تکرار مهارت بسیار مهم است.
برای مثال:
شما می توانید یک قطعه موسیقی دشوار را بارها و بارها با پیانو تمرین کنید. شما با تمرین مداوم یاد میگیرید که چطور و چند کلید را با هم فشار دهید. همچنین یاد می گیرید چه زمانی انگشتانتان را بردارید.
تحقیقات جدیدی که فعالیت مغز را کنترل می کند، نشان می دهد که همان شبکه های عصبی که به طور هماهنگ در طی یک جلسه تمرین فعال می شوند، به طور خودکار همان توالی را به صورت ذهنی در طول وقفه های بین تمرینات پخش می کنند. بنابراین شواهد علمی ثابت می کند که وقفه های کوتاه بین تکرارها باعث می شود خاطرات مهارتی بسیار بهتر رمزگذاری شود.
در این مطالعه جدید، شرکت کنندگان وظیفه داشتند:
5 عدد را که در اسرع وقت روی صفحه کامپیوتر نشان داده شده است، تایپ کنند. برای چالش برانگیزتر شدن کار ، آنها موظف بودند اگر راست دست باشند دنباله اعداد را با دست چپ تایپ کنند (و بالعکس).
شماره اول را با انگشت کوچک می نوشتند.
- انگشت حلقه برای تایپ شماره دوم.
- سپس انگشت میانی آنها برای تایپ سوم.
- بعد از آن انگشت اشاره آنها برای تایپ شماره چهارم عمل می کرد. استفاده از انگشت شست مجاز نبود. بنابراین انگشت کوچک، رقم پنجم را تایپ می کرد.
این وظیفه به یک گیتاریست بی شباهت نیست. او یاد می گیرد انگشتان صحیح دست چپ خود را درست هنگام یادگیری نواختن تکنوازی جدید گیتار، جا به جا کند.
شرکت کنندگان 10 ثانیه حرکت مورد نظر را انجام می دادند. سپس 10 ثانیه استراحت می کردند. از آنها خواسته شد توالی اعداد را در سریع ترین زمان و با حداکثر دقت در هر دوره تمرین 10 ثانیه ای تایپ کنند.
به طور طبیعی، مهارت آنها با هر بار آزمایش بهتر می شد. به طوری که در دور 36 ام، آنها می توانستند توالی را با سرعت و با دقت کمتر از 10 ثانیه انجام دهند.
استفاده از MEG
محققان از مگنتوآنسفالوگرافی (MEG) برای نظارت بر فعالیت مغز استفاده کردند. MEG بسیار شبیه به EEG است. فعالیت الکتریکی مغز را از طریق مجموعه ای از الکترودهای موجود در پوست سر تشخیص می دهد.
اما MEG به جای مولفه الکتریکی، با استفاده از بخش مغناطیسی پاسخ های الکترومغناطیسی مغز را تشخیص می دهد. میدان های مغناطیسی با انحراف بسیار کمتری نسبت به میدان های الکتریکی از مغز و جمجمه عبور می کنند.
بنابراین، MEG مکان جریان عصبی درون مغز را بهتر مشخص می کند. در این مطالعه، 275 حسگر مغناطیسی مستقر در سراسر پوست سر وجود داشت. محققان را قادر می ساخت تا محل مدارهای الکتریکی فعال را در مغز با دقت زیادی شناسایی کنند.
با سنجش ساده میزان بهبود عملکرد در 36 جلسه آموزشی:
مشخص شد که مهارت به صورت گام به گام و با بهتر شدن هر تکرار نسبت به دوره قبلی، افزایش می یابد. سرعت و دقت در هر جلسه تمرین 10 ثانیه ای افزایش پیدا نکرد. بلکه بعد از هر دوره 10 ثانیه استراحت، علائم نشان داد که عملکرد فرد رو به بهبود است. واضح است که این نتیجه ی کاری بود که مغز در طول دوره های استراحت انجام می داد.
توالی کامل فعالیت عصبی که توسط MEG در طول هر جلسه آزمایش ثبت شده است.
در هر دوره 10 ثانیه استراحت در مغز پخش می شود. این فعالیت عصبی در قسمت هایی از مغز بویژه هیپوکامپ و قشر حسی-حرکتی که مربوط به حافظه و مهارت های حرکتی است ثبت می شود. محققان دریافتند که با افزایش میزان بازتولید ذهنی در 36 جلسه آموزشی، مهارت واقعی تایپ اعداد نیز بهبود می یابد.
این واقعیت که یادگیری با ارائه فواصل استراحت در مقایسه با تمرین پشت سر هم بهبود می یابد، کاملاً ثابت شده است. نکته مهم دیگر، اینکه اهمیت خواب در بهبود ماندگاری خاطرات و یادگیری مهارت های جدید نیز به خوبی ثابت شده است.
در آزمایشات فاز حیوانی نشان داده شده است موش ها فعالیت های مغز خود را در هنگام خواب تکرار می کنند. آنها این تجربه را در حافظه تثبیت می کنند. اما اکنون می دانیم که یک فرآیند مشابه بسیار سریع در فواصل بین تمرین و در بیداری نیز اتفاق می افتد.
این مطالعه، درک جدیدی از سطح عملکرد مغز در مورد اینکه چرا وقفه بین تمرین، برای پردازش ذهنی بهتر، و یادگیری ضروری است را فراهم می کند.
تحقیقات نشان داده است که عضلات ما برای ورزش های قبلی نوعی حافظه دارند.
بررسی های آزمایشگاهی بافت عضلانی پا نشان داد:
این حافظه عضلانی با تغییرات در ژن ها انجام می شود. وقتی ما شروع به ورزش کردن می کنیم ژنهای خاصی فعال می شوند. زمانی که برای مدتی ورزش نمی کنیم (Unloading Phase)، تعدادی از این ژن ها خاموش می شوند. اما تعدادی همچنان روشن می مانند.
این ژن های روشن باعث ایجاد حافظه عضلانی بعد از ورزش می شوند. هنگامی که فرد مجددا شروع به ورزش می کند، ژن هایی که در مراحل قبل روشن شده بودند، نسبت به قبل فعالیت بیشتری خواهند داشت. افزایش بیان اینها سبب رشد عضلات می شود.
متخصصین در مراکز کاردرمانی، با درنظر گرفتن نکات علمی جدید و انجام تمرینات منظم، عملکرد حرکتی بیماران را به نحو موثری ارتقاء می دهند.
در صورتی که از مشکلات عضلانی و حرکتی رنج می برید، متخصصین کاردرمانی در مرکز سلامت مغز دانا در کنار شما هستند. با ما در تماس باشید.
منبع: How Does “Muscle Memory” Work? 24 June 2021
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.