حافظه در کجای مغز است؟

حافظه در کجای مغز است؟ با هم بشنویم:

سوالی که بسیاری از افراد دارند این است که حافظه در کجای مغز است؟ حافظه چطور ذخیره می شود؟… باید توجه داشته باشید حافظه فقط در یک قسمت از مغز ذخیره نمی شوند. انواع مختلفی از حافظه در مناطق به هم پیوسته مغز ذخیره می شوند. سه ناحیه مهم مغز برای حافظه آشکار – که مربوط به اتفاقاتی است که برای شما افتاده (حافظه اپیزودیک) و همچنین حقایق و اطلاعات کلی (حافظه معنایی) وجود دارد: هیپوکامپ، نئوکورتکس و آمیگدال. حافظه ضمنی، مانند حافظه حرکتی، به گانگلیون های پایه و مخچه متکی است. حافظه کاری کوتاه مدت بیشتر به قشر پیشانی وابسته است.

حافظه در کجای مغز است؟ حافظه آشکار سه ناحیه از مغز درگیر حافظه آشکار هستند: هیپوکامپ، نئوکورتکس و آمیگدال.

هیپوکامپ

هیپوکامپ، واقع در لوب گیجگاهی مغز، جایی است که خاطرات اپیزودیک شکل گرفته و برای دسترسی بعدی فهرست بندی می شوند. خاطرات اپیزودیک خاطرات زندگینامه ای از رویدادهای خاص در زندگی ما هستند، مانند قهوه ای که هفته گذشته با یک دوست خوردیم.

چطور این را می دانیم؟ در سال 1953، هیپوکامپ بیماری به نام هنری مولایسون (HM) در طی عمل جراحی در ایالات متحده برای درمان صرع او برداشته شد. صرع او درمان شد و مولایسون 55 سال دیگر زندگی سالمی داشت. با این حال، او پس از جراحی تنها قادر به تشکیل حافظه اپیزودیکی فقط به مدت چند دقیقه بود. او کاملاً قادر به ذخیره دائمی اطلاعات جدید نبود. در نتیجه، حافظه مولایسون بیشتر به رویدادهایی محدود شد که سال ها قبل از جراحی او، در گذشته دور رخ داده بود. با این حال، او همچنان قادر به بهبود عملکرد خود در کارهای حرکتی مختلف بود، حتی اگر هیچ خاطره ای از مواجهه یا تمرین آنها نداشت. این نشان می دهد که اگرچه هیپوکامپ برای ایجاد خاطرات حیاتی است، اما محل ذخیره دائمی حافظه نیست و برای خاطرات حرکتی مورد نیاز نیست.

مطالعه روی هنری مولایسون انقلابی بود زیرا نشان داد که انواع مختلفی از حافظه وجود دارد. ما اکنون می دانیم که به جای تکیه بر هیپوکامپ، یادگیری حرکتی ضمنی در سایر مناطق مغز – گانگلیون های پایه و مخچه – رخ می دهد.

نئوکورتکس

نئوکورتکس بزرگترین قسمت قشر مغز است، یعنی لایه ای از بافت عصبی که سطح بیرونی مغز را تشکیل می دهد و در پستانداران عالی به دلیل ظاهر چروکیده اش متمایز است. در انسان، نئوکورتکس درگیر عملکردهای بالاتر مانند درک حسی، تولید دستورات حرکتی، استدلال فضایی و زبان است. با گذشت زمان، اطلاعات حاصل از برخی خاطرات که به طور موقت در هیپوکامپ ذخیره می شوند، می توانند برای تثبیت به نئوکورتکس منتقل شوند – چیزهایی مانند دانستن اینکه قهوه باعث انرژی گرفتن می شود. محققان فکر می کنند این انتقال از هیپوکامپ به نئوکورتکس در هنگام خواب اتفاق می افتد.

درواقع ارتباط هیپوکمپ و نئوکورتکس باعث تثبیت حافظه در نئوکورتکس می شود.

آمیگدال

آمیگدال، یک ساختار بادام شکل در لوب گیجگاهی مغز، اهمیت احساسی را به خاطرات پیوند می دهد. این امر به ویژه مهم است زیرا به خاطر سپردن خاطرات احساسی قوی (به عنوان مثال، خاطراتی مرتبط با شرم، شادی، عشق یا غم) دشوار است. ماندگاری این خاطرات نشان می دهد که تعامل بین آمیگدال، هیپوکامپ و نئوکورتکس در تعیین “ثبات” حافظه – یعنی اینکه چقدر به طور موثر در طول زمان حفظ می شود – بسیار مهم است.

نقش آمیگدال در حافظه جنبه دیگری هم دارد. آمیگدال نه تنها قدرت و محتوای احساسی خاطرات را تغییر می دهد، بلکه نقش کلیدی در شکل گیری خاطرات جدید به ویژه مرتبط با ترس ایفا می کند. خاطرات ترسناک تنها پس از چند تکرار قابل شکل گیری هستند. این امر باعث می شود “یادگیری ترس” به یک روش محبوب برای بررسی مکانیسم های شکل گیری، تثبیت و بازیابی حافظه تبدیل شود. درک چگونگی پردازش ترس توسط آمیگدال به دلیل ارتباط آن با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) که بسیاری از جانبازان ما و همچنین پلیس، اورژانس و سایر افراد در معرض ضربه را تحت تاثیر قرار می دهد، مهم است. اضطراب در موقعیت های یادگیری نیز به احتمال زیاد با آمیگدال مرتبط است و ممکن است منجر به اجتناب از کارهای بسیار چالش برانگیز یا استرس زا شود.

روانپزشکان و متخصصین علوم اعصاب بر این باورند که درک چگونگی شکل گیری خاطرات ترس در آمیگدال ممکن است به درمان شرایطی مانند اختلال استرس پس از سانحه کمک کند.

 گانگلیون های پایه و مخچه.

گره های قاعده ای گره های قاعده ای ساختارهایی هستند که در اعماق مغز قرار دارند و در طیف وسیعی از فرآیندها مانند احساسات، پردازش پاداش، شکل گیری عادت، حرکت و یادگیری دخیل هستند. آنها به ویژه در هماهنگی توالی فعالیت های حرکتی نقش دارند، همانطور که هنگام نواختن ساز، رقصیدن یا بازی بسکتبال مورد نیاز است. گانگلیون های پایه مناطقی هستند که بیشتر تحت تاثیر بیماری پارکینسون قرار می گیرند. این در حرکات مختل بیماران پارکینسون مشهود است.

مخچه مخچه، ساختاری جداگانه که در قاعده خلفی مغز قرار دارد، در کنترل حرکات ظریف که به ما امکان استفاده از چوب غذا یا فشار دادن کلید پیانو با کمی نرمی بیشتر را می دهد، مهمترین نقش را دارد. یک نمونه به خوبی مطالعه شده از یادگیری حرکتی مخچه، رفلکس وستیبولو-چشمی است که به ما امکان می دهد در هنگام چرخاندن سر، نگاه خود را روی یک مکان نگه داریم.

حافظه کاری قشر پیشانی قشر پیشانی (PFC) بخشی از نئوکورتکس است که در جلوی مغز قرار دارد. این جدیدترین بخش از مغز پستانداران است و در بسیاری از عملکردهای شناختی پیچیده دخیل است. مطالعات تصویربرداری عصبی انسان با استفاده از دستگاه های تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) نشان می دهد که زمانی که افراد کارهایی را انجام می دهند که نیاز به نگه داشتن اطلاعات در حافظه کوتاه مدت آنها دارد، مانند محل یک درخش نور، PFC فعال می شود. همچنین به نظر می رسد جدایی عملکردی بین طرف چپ و راست PFC وجود دارد: سمت چپ بیشتر درگیر حافظه کاری کلامی است در حالی که سمت راست در حافظه کاری فضایی فعالتر است، مانند به خاطر سپردن جایی که درخش نور رخ داده است.

سخن پایانی

در نهایت در پاسخ به این سوال که حافظه در کجای مغز است؟ باید گفت بر اساس نوع آن، حافظه در قسمت های مختلف مغز مانند نئوکورتکس، هیپوکمپ، عقده های قاعده ای و… ذخیره می شود. اگر فکر می کنید مشکل حافظه دارید می توانید به کلینیک حافظه مراجعه کنید.