در دنیای تحریک مغناطیسی برای درمان اختلالات عصب روانشناختی، دو روش برجسته TMS و rTMS خودنمایی می‌کنند. انتخاب بین این دو روش می‌تواند گیج‌کننده باشد، به خصوص زمانی که اطلاعات کافی در مورد شباهت‌ها و تفاوت‌های ظریف آنها نداشته باشید.
در این مقاله، سفری عمیق‌تر به دنیای TMS و rTMS خواهیم داشت و با بررسی دقیق تفاوت‌های آنها، شما را در انتخابی آگاهانه برای سلامتی خود یاری می‌کنیم.
TMS: تحریک مغناطیسی تک پالسی
TMS یا تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای، از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در یک ناحیه خاص از مغز استفاده می‌کند. این پالس‌ها شبیه امواج مغناطیسی در MRI هستند، با این تفاوت که به جای تصویربرداری، هدف تحریک و ایجاد تغییر در فعالیت مغز است.
TMS کاربردهای وسیعی در درمان اختلالات مختلف دارد، از جمله:
- افسردگی: TMS به عنوان یک درمان موثر برای افسردگی مقاوم به درمان، به ویژه در زمانی که داروها و روان درمانی کارساز نبوده‌اند، شناخته شده است.
- اضطراب: مطالعات نشان داده‌اند که TMS می‌تواند در درمان انواع مختلف اضطراب، از جمله اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، مفید باشد.
- درد مزمن: TMS می تواند به تسکین دردهای مزمن، مانند درد عصبی و فیبرومیالژیا، که به درمان‌های دیگر مقاوم هستند، کمک کند.
- وسواس فکری-اجباری: تحقیقات نشان می‌دهند که TMS می‌تواند در بهبود علائم وسواس فکری-اجباری (OCD) در برخی افراد موثر باشد.
- سکته مغزی: TMS می تواند برای کمک به بهبود توانایی حرکتی و گفتاری بعد از سکته مغزی استفاده شود.
rTMS: تحریک مغناطیسی تکراری
rTMS یا تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای تکراری، همانند TMS از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک مغز استفاده می‌کند، اما با یک تفاوت اساسی: تکرار. در rTMS، از پالس‌های مکرر مغناطیسی با فرکانس‌های خاص برای تحریک عمیق‌تر مغز و ایجاد تغییرات پایدارتر در فعالیت عصبی استفاده می‌شود.
rTMS اغلب برای درمان اختلالات مزمن و مقاوم به درمان، مانند موارد زیر استفاده می‌شود:
- افسردگی شدید: rTMS می تواند به عنوان یک گزینه درمانی خط اول یا دوم برای افراد مبتلا به افسردگی شدید که به داروها و درمان‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، عمل کند.
- بیماری پارکینسون: rTMS می تواند به کاهش علائم بیماری پارکینسون، مانند لرزش، سفتی و کندی حرکت، کمک کند.
- اسکیزوفرنی: تحقیقات نشان داده‌اند که rTMS می تواند در بهبود علائم اسکیزوفرنی، مانند توهم و هذیان، در برخی افراد موثر باشد.
- زوال عقل: برخی مطالعات نشان داده‌اند که rTMS می تواند به بهبود علائم زوال عقل، مانند مشکلات حافظه و تفکر، کمک کند.
شباهت‌ها TMSبا rTMS:
- هر دو روش از پالس‌های مغناطیسی برای تحریک مغز استفاده می‌کنند.
- هر دو روش برای درمان طیف وسیعی از اختلالات عصبی و روانی موثر هستند.
- هر دو روش به طور کلی ایمن و قابل تحمل هستند.
تفاوت‌ها TMSبا rTMS:
- تکراری بودن پالس‌ها: rTMS از پالس‌های مکرر مغناطیسی استفاده می‌کند، در حالی که TMS از پالس‌های تک پالسی استفاده می‌کند.
- عمق تحریک: rTMS می‌تواند عمیق‌تر از TMS به مغز نفوذ کند و مناطق مغزی را که با روش‌های دیگر قابل دسترسی نیستند، تحریک کند.
- کاربرد: rTMS معمولاً برای اختلالات مزمن و شدیدتر استفاده می‌شود، در حالی که TMS برای طیف وسیع‌تری از اختلالات، از جمله اختلالات خفیف‌تر، کاربرد دارد.
کدام روش برای شما مناسب است؟
انتخاب بین TMS و rTMS به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع اختلال: هر دو روش برای طیف وسیعی از اختلالات موثر هستند، اما برخی از آنها برای اختلالات خاص مناسب‌تر هستند. به عنوان مثال، rTMS بیشتر برای افسردگی شدید و بیماری پارکینسون استفاده می‌شود، در حالی که TMS برای طیف وسیع‌تری از اختلالات، از جمله اضطراب و درد مزمن، کاربرد دارد.
- سابقه پزشکی: سابقه پزشکی شما، از جمله وجود هرگونه بیماری عصبی یا تشنج، می‌تواند بر انتخاب روش مناسب برای شما تاثیر بگذارد.
- شدت علائم: شدت علائم شما نیز در تعیین بهترین روش درمانی نقش دارد. rTMS معمولاً برای اختلالات مزمن و شدیدتر استفاده می‌شود.
- پوشش بیمه: بیمه درمانی شما ممکن است یکی از روش‌ها را تحت پوشش قرار دهد و دیگری را ندهد.
تصمیم‌گیری آگاهانه با کمک متخصص
انتخاب بین TMS و rTMS باید با مشورت پزشک متخصص و در نظر گرفتن شرایط خاص شما انجام شود. پزشک سابقه پزشکی، شدت علائم و تشخیص نهایی شما را بررسی کرده و بر اساس آن، روش مناسب را توصیه می‌کند.
نکاتی برای گفتگوی سازنده با پزشک:
- سوالات خود را آماده کنید.
- سابقه پزشکی خود را به اشتراک بگذارید.
- انتظارات خود را واقع بینانه نگه دارید.
- در مورد عوارض جانبی احتمالی سوال کنید.
با یک گفتگوی باز و صادقانه با پزشک متخصص، می‌توانید بهترین روش درمانی را برای بهبود وضعیت خود انتخاب کنید.
اگر میخواهید آگاه شوید که آیا TMS/rTMS می تواند برای شما مفید باشد می توانید با متخصصین روانپزشکی ما در شیراز نوبت خود را رزرو کنید. 07136476172 – 09172030360
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.