اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی رشدی است که بر عملکرد اجرایی، کنترل تکانشگری و تمرکز فرد تأثیر می گذارد. اگرچه علائم ADHD می تواند رفتاری باشد، اما این یک تفاوت مغزی است که فرد با آن متولد می شود. تست ADHD بزرگسالان می تواند برای ارزیابی بیش فعالی تشخیص داده نشده به کار برود.
بر اساس کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)، ADHD با نوع بی توجه، نوع بیش فعال- تکانشی، یا نوع ترکیبی مشخص می شود.
علائم ADHD نوع بی توجه عبارتند از:
- اشتباهات بی دقتی در انجام وظایف
- مشکل در حفظ توجه به کارهای غیر ارجح
- مشکل در حفظ تمرکز هنگام صحبت مستقیم
- عدم انجام وظایف
- بی سازمانی
- اجتناب از کارهایی که نیاز به تلاش زیاد دارند
- گم کردن چیزها
- پرت شدن حواس به راحتی
- فراموشی
علائم ADHD نوع بیش فعالی- تکانشی عبارتند از:
- بی قراری
- پاشدن از روی صندلی در زمان های نامناسب
- دویدن یا بالا رفتن در زمان های نامناسب
- ناتوانی در کار یا بازی بی سر و صدا
- حرکت به گونه ای که گویی «با موتور هدایت می شود»
- حرف زدن زیاد
- قبل از اینکه سوال تمام شود پاسخ دادن
- ناتوانی در انتظار نوبت
- قطع کردن مکالمات
دلایل انجام تست ADHD بزرگسالان
تفاوت افراد مبتلا به ADHD با افرادی که ADHD ندارند از ابتدای تولد وجود دارد. با این حال، این علائم ممکن است تا اواخر زندگیظاهر نشود. این می تواند زمانی رخ دهد که افراد مبتلا به ADHD علائم خود را به دلیل تأثیرات محافظتی مانند تنبیه والدین یا ضریبهوشی بالا پنهان می کنند، یا با یک بیماری دیگر مانند اضطراب اشتباه تشخیص داده می‌شود.
وقتی فردی علائم ADHD خود را پنهان می کند، ممکن است تا بزرگسالی تشخیص داده نشود. تفاوت‌های رشد عصبی اغلب در دورانکودکی ظاهر می‌شوند، اما اگر فردی بتواند علائم خود را جبران کند، ممکن است تا زمانی که بزرگ‌تر نشده باشد، علائم را نشان ندهد.
گاهی اوقات، بعد از اینکه شخص برای مدت طولانی علائم خود را پنهان کرده است، به جایی می رسد که استراتژی های او دیگر موثرنیست و دیگر نمی تواند مشکلات خود را پنهان کند.
چرا توجه به ADHD اخیرا زیاد شده است؟
برای بسیاری از افراد، همه‌گیری کرونا منجر به افزایش سطح استرس شد که در توانایی آنها برای جبران مشکلات توجه یا ناکارآمدیاجرایی اختلال ایجاد کرد.
علاوه بر این، کار از خانه چالش اضافه زندگی در محل کار و داشتن آزادی بیشتر در روز را ایجاد کرد. بسیاری از بزرگسالان افزایشاسترس، دشواری بیشتر در تصمیم‌گیری و مشکلات روانی بیشتری را نسبت به قبل از همه‌گیری کرونا گزارش کردند که منجر به افزایشجستجوی خدمات و ارزیابی‌ها شد.
از آنجایی که بسیاری فکر می‌کنند ADHD یک تشخیص مربوط به دوران کودکی است، تشخیص آن در بزرگسالی می تواند چالشبرانگیز باشد. بزرگسالان ممکن است علائم خود را به افسردگی نسبت دهند، بدون اینکه متوجه باشند که ADHD دارند. با این حال،آزمایشات و ارزیابی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD تشخیص داده نشده در دسترس است.
چه تست‌هایی برای ADHD بزرگسالان وجود دارد؟
تشخیص ADHD در بزرگسالی می تواند چالش برانگیز باشد زیرا علائم در کودکان در مقایسه با بزرگسالان متفاوت است و بسیاری ازمتخصصان در درجه اول کودکان را تشخیص می دهند. برای مثال، بزرگسالان ممکن است به اندازه کودکان علائم بیش فعالی را نشانندهند یا ممکن است بیش فعالی را به شکل افکار رقابتی به جای فعالیت حرکتی تجربه کنند.
چندین معیار وجود دارد که متخصصان می توانند برای ارزیابی بزرگسالان از نظر ADHD استفاده کنند:
تست توجه متغیر (TOVA):
TOVA توانایی شما را در انجام یک کار غیر ترجیحی اندازه گیری می کند و مهارت های توجه شما را در زمان واقعی ارزیابی می کند. این عملکرد شما را با دیگرانی که ADHD دارند و ندارند مقایسه می کند. گاهی اوقات TOVA بی نتیجه است، یا فردی که مشکل توجهدارد می تواند عملکرد خوبی داشته باشد زیرا آنها به طریقی دیگر جبران می کنند، و بنابراین TOVA معمولا به خودی خود داده نمیشود.
مقیاس رتبه بندی ADHD بزرگسالان کانرز (CAARS):
CAARS مقیاس درجه بندی است که توجه، کنترل تکانشگری و بیش فعالی را می سنجد. تعیین می کند که آیا علائم شما با ADHD سازگار است یا خیر. یک مقیاس خود گزارش دهی و یک مقیاس ناظر وجود دارد که کسی که شما را به خوبی می شناسد می تواند آن راتکمیل کند.
مقیاس خودگزارشی ADHD بزرگسالان (ASRS):
ASRS یکی دیگر از معیارهای خودگزارشی است که تعیین می کند علائم شما چقدر با معیارهای تشخیصی DSM برای ADHD مطابقت دارند.
فهرست رتبه‌بندی رفتار عملکرد اجرایی–نسخه بزرگسالان (BRIEF-A):
BRIEF-A به جنبه‌های مختلف عملکرد اجرایی، مانند توانایی شما برای پیگیری وظایف، جابه‌جایی بین فعالیت‌ها، سازمان‌دهی متعلقاتیا افکار، و یادآوری چیزهای مهم می‌پردازد. اطلاعات مشکلاتی که شما دارید را با افراد هم سن و سال خود مقایسه می کند تا مشخصشود که آیا کمبود وجود دارد یا خیر.
مقیاس رتبه بندی ADHD بزرگسالان بارکلی (BAARS):
BAARS شبیه به CAARS است و از داده های خود گزارشی و مشاهده گر برای اندازه گیری علائم شما استفاده می کند، در مقایسهبا معیارهای تشخیصی DSM برای ADHD.
ارزیابی‌های شناختی:
اگرچه توانایی‌های شناختی شما به تنهایی تعیین نمی‌کند که آیا شما ADHD دارید یا نه، اما میتواند به تعیین نقاط قوت و ضعف شماکمک کند و به برنامه‌ریزی درمان کمک کند.
چه کسی می تواند ADHD را در بزرگسالان تشخیص دهد؟
پیدا کردن یک متخصص برای ارزیابی شما از نظر ADHD می تواند بسیار دشوار باشد. اگر یک درمانگر فردی دارید، ممکن استگزینه های ارجاع نیز داشته باشد.
بسیاری از روانشناسان در زمینه ارزیابی روانشناختی آموزش دیده اند. علاوه بر این، برخی از روانپزشکان قادر به ارزیابی و تشخیصADHD هستند.
بعد از اینکه تشخیص داده می شوید چه اتفاقی می افتد؟
اگر معیارها را برآورده کنید و به ADHD مبتلا هستید، درمانگر شما باید گزینه های درمانی و توصیه هایی را در اختیارتان قرار دهد. بسیاری از سازمان ها منابع و آموزش رایگان در مورد ADHD ارائه می دهند که می تواند به شما در درک علائمتان کمک کند و شما رابا منابع پشتیبانی در تماس قرار دهد. این منابع همچنین می توانند به عزیزان شما در درک تشخیصتان کمک کنند.
بسته به نیازها و ترجیحات شما، ممکن است از خدمات درمانی برای کمک به مدیریت علائم خود یا درمان هر گونه تشخیص دیگری کهممکن است علاوه بر ADHD داشته باشید بهره مند شوید. درمانگر شما همچنین ممکن است دارویی را برای مدیریت علائم شما توصیهکند. می توانید سوالاتی بپرسید و تعیین کنید که چه گزینه های درمانی برای شما مناسب است.
اگرچه جستجوی حمایت برای ADHD تشخیص داده نشده در بزرگسالی می تواند چالش برانگیز یا ترسناک باشد، پشتیبانی دردسترس است و هیچ وقت برای ارزیابی دیر نیست.
گرفتن تشخیص
اگر مشکوک هستید که ممکن است ADHD بزرگسالان تشخیص داده نشده داشته باشید، برای ارزیابی با متخصص سلامت روان مرکز سلامت مغز دانا صحبت کنید. برای بسیاری از بزرگسالان، تشخیص می تواند هم تسکین دهنده باشد و هم زندگی را تغییر دهد. و به توضیح مبارزات و مشکلاتی که ممکن است یک فرد در تمام زندگی خود با آن دست و پنجه نرم کرده است کمک کند.
واحد ارزیابی و تشخیص یکی از زیر مجموعه های مرکز سلامت مغز دانا است که نقطه ورود تمامی مراجعین جدید به موسسه در مرحله اول محسوب می شود. ورود مراجعین به مرکز سلامت مغز دانا می تواند به واسطه ارجاع از مراکز پزشکی و یا به صورت مستقیم و به واسطه درخواست مراجع صورت گیرد. طی مرحله اول و در بدو ورود، ارزیابی جامعی از علایم عصب روانشناختی برای تمامی مراجعین مرکز سلامت مغز دانا صورت خواهد گرفت.
همین الان می توانید وقت ارزیابی خود را تعیین کنید! روی لینک زیر کلیک کنید:
برای درمان بیماری شما هرگز دیر نیست، و ممکن است متوجه شوید که داروها و اصلاح شیوه زندگی می تواند به شما کمک کند تا برخی از علائمی را که عملکرد روزمره را دشوار می کند، مدیریت کنید.
ا‌مروزه با پیشرفت علم تکنیک های مختلفی برای درمان اختلالات روانی ایجاد شده است که بسته به شرایط شما میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. میتوانید از کارشناسان انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید تا بهترین و موثرترین درمان برای خود را بیابید. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.