تحریک انفجار تتا (TBS) برای درمان افسردگی با هم بشنویم:
در اینجا به بررسی متاآنالیز منتشر شده در سال 2024 در مجله نیچر در مورد تحریک TBS بر درمان افسردگی می پردازیم. تحریک انفجار تتا (Theta Burst Stimulation – TBS) یک روش جدید و کارآمد برای درمان افسردگی و اضطراب است. این روش شبیه یک نوع دیگر از درمان به نام تحریک مغناطیسی مکرر (rTMS) است، ولی TBS میتواند تعداد بیشتری از تحریکها را در زمان کمتری (3.5 دقیقه) انجام دهد. به همین دلیل، این روش برای درمان سریعتر و بهتر افسردگی استفاده میشود. تاکنون چندین نوع برنامه درمانی با استفاده از TBS برای افسردگی پیشنهاد شده است، که شامل تحریک پیوسته (cTBS) و تحریک متناوب (iTBS) میباشند. این روشها به خاطر زمان کمتر و کارایی بیشتر، در حال محبوب شدن هستند.
در این مطالعه، محققان تلاش کردند تا بفهمند کدام یک از پروتکلهای TBS بهترین تعادل بین مزایا و خطرات را برای درمان افسردگی دارند. این تحقیق شامل ۲۳ مطالعه بود که در آنها ۹۶۰ نفر شرکت داشتند. بیشتر شرکتکنندگان افرادی بودند که از افسردگی شدید رنج میبردند. در این مطالعه، شش نوع مختلف از TBS مورد بررسی قرار گرفت که در بخشهای مختلف مغز اعمال میشدند، مانند قسمتهای جلویی و پشتی مغز. این کار به محققان کمک کرد تا ببینند کدام بخشهای مغز بیشترین تاثیر را در بهبود افسردگی دارند.
یکی از مزایای اصلی TBS این است که میتوان آن را برای هر بیمار بهطور خاص تنظیم کرد. همچنین، این روش به زمان کمتری نسبت به روشهای دیگر نیاز دارد، که برای بیمارانی که نیاز به جلسات مکرر دارند، خیلی مهم است. به این شکل، درمان سریعتر و راحتتر انجام میشود و مراکز درمانی هم میتوانند به تعداد بیشتری از بیماران کمک کنند. علاوه بر این، کاهش زمان هر جلسه و تاثیر بیشتر آن به معنای افزایش رضایت بیماران است، چرا که میتوانند با کمترین وقفه در فعالیتهای روزمرهشان به درمان موثر بپردازند.
TBS به عنوان یک روش مدرن این امکان را فراهم میکند که درمانها به شکل انعطافپذیر و متناسب با نیازهای هر بیمار تنظیم شوند. این انعطافپذیری به ویژه در مواردی که بیمار به درمانهای سنتی پاسخ نمیدهد، بسیار حائز اهمیت است. با استفاده از TBS، پزشکان میتوانند میزان و مکان تحریک را بر اساس نیازهای فردی بیمار تنظیم کنند، که این موضوع باعث میشود نتایج بهتری به دست آید. این توانایی در تنظیم شخصی درمان باعث میشود که حتی بیمارانی که از روشهای دیگر ناامید شدهاند، امید دوبارهای پیدا کنند.
TBS به دلیل ویژگیهای خاص خود، میتواند در بیمارانی که دچار افسردگی شدید و مقاوم به درمان هستند، تغییرات قابل توجهی ایجاد کند. با توجه به اینکه افسردگی یکی از مشکلات عمده روانی در جامعه است، پیدا کردن روشهایی که بتوانند به بهبود سریعتر و بهتر بیماران کمک کنند، اهمیت زیادی دارد. TBS میتواند به کاهش علائم افسردگی و بهبود وضعیت روانی بیماران کمک کند، که این موضوع میتواند به بازگشت سریعتر آنها به زندگی عادی منجر شود.
نتایج اصلی این مطالعه
- cTBS (R-DLPFC) به همراه iTBS (L-DLPFC) نتایج بهتری نسبت به گروه نمایشی (شم) داشتند. این نشان میدهد که ترکیب این پروتکلها میتواند به بهبود بیشتر علائم افسردگی کمک کند. بیماران تحت این پروتکلها نشان دادند که علائم افسردگیشان کاهش یافته و وضعیت کلی روانی آنها بهبود یافته است. این نتایج نشان میدهد که استفاده از تحریک ترکیبی میتواند اثرات مثبت بیشتری داشته باشد و بیماران را به سرعت بیشتری به سمت بهبودی هدایت کند.
- هیچ تفاوت معنیداری بین پروتکلهای مختلف TBS و گروه نمایشی از نظر عوارض جانبی مثل سردرد یا ناراحتی در محل درمان مشاهده نشد. این یعنی TBS به طور کلی یک روش امن است و باعث عوارض جانبی شدیدی نمیشود. این امر به ویژه برای بیمارانی که نگران عوارض جانبی هستند، دلگرمکننده است و میتواند اعتماد آنها به این روش درمانی را افزایش دهد. امنیت بالای این روش به بیماران کمک میکند که با اطمینان بیشتری درمان را ادامه دهند و نگرانیهای کمتری درباره عوارض جانبی داشته باشند.
نتیجهگیری
بر اساس این مطالعه، پروتکلهای cTBS (R-DLPFC) به همراه iTBS (L-DLPFC) برای درمان افسردگی بسیار موثر هستند. این روشها میتوانند به بیماران کمک کنند تا سریعتر و با زمان کمتری بهبود پیدا کنند. همچنین، این روشها به مراکز درمانی کمک میکنند تا بتوانند به تعداد بیشتری از بیماران در زمان کمتر کمک کنند. به همین دلیل، TBS به عنوان یک روش مدرن و کارآمد برای درمان افسردگی شناخته میشود. این روشها میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش مشکلات روانی آنها کمک کنند. بیماران پس از استفاده از این روشها گزارش کردند که نه تنها علائم افسردگی آنها کاهش یافته، بلکه توانستهاند زندگی اجتماعی بهتری داشته باشند و با انگیزه بیشتری به فعالیتهای روزانه خود بپردازند.
استفاده از TBS باعث میشود بیماران با تعداد جلسات کمتر و در مدت زمان کوتاهتر به نتایج بهتری برسند، که این موضوع باعث صرفهجویی در درمان هم میشود. افسردگی یکی از مشکلات بزرگ روانی در جامعه است و روشهای سریعتر و موثرتر مانند TBS میتوانند به کاهش این مشکل کمک کنند. همچنین، کاهش زمان هر جلسه به این معنی است که بیماران نیاز کمتری به مرخصی از کار یا مدرسه دارند و میتوانند با کمترین وقفه به زندگی روزمره خود ادامه دهند. این موضوع باعث افزایش رضایت بیماران و همچنین کاهش فشار مالی بر خانوادههای آنها میشود.
با اینکه تعداد شرکتکنندگان در این مطالعه محدود بود، اما نتایج این مطالعه نشان میدهد که TBS میتواند یک گزینه درمانی خوب برای افرادی باشد که به روشهای دیگر جواب نمیدهند و نیاز به درمانهای جدیدتر و موثرتر دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، میتوان گفت که TBS پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به یکی از روشهای اصلی درمان افسردگی دارد. این روش میتواند به بیماران کمک کند که به زندگی عادی خود بازگردند و از نظر روانی و جسمی بهبود یابند.
در آینده، ممکن است ترکیب TBS با روشهای دیگر مثل دارودرمانی و رواندرمانی به نتایج بهتری منجر شود. این ترکیبها میتوانند برای بیمارانی که به درمانهای تکی پاسخ نمیدهند، بسیار مفید باشند. به عنوان مثال، ترکیب TBS با دارودرمانی میتواند باعث تقویت اثرات مثبت هر دو روش شود و به بهبود سریعتر و پایدارتری منجر شود. همچنین، ترکیب TBS با رواندرمانی میتواند به بیماران کمک کند تا بهتر بتوانند با مشکلات روحی و روانی خود مقابله کنند و ابزارهای بیشتری برای مدیریت افسردگی خود در اختیار داشته باشند.
با توجه به نتایج این مطالعه، TBS یک روش امیدبخش برای درمان افسردگی است و میتواند به بهبود زندگی بسیاری از بیماران کمک کند. این روش نه تنها به کاهش علائم افسردگی کمک میکند، بلکه میتواند باعث افزایش اعتماد به نفس و امید به زندگی در بیماران شود. به همین دلیل، TBS به عنوان یک ابزار مهم در درمان افسردگی و بهبود کیفیت زندگی بیماران مطرح شده است. مطالعات آینده میتوانند به بررسی دقیقتر تاثیرات این روش و نحوه ترکیب آن با سایر روشهای درمانی بپردازند تا بهترین نتایج ممکن برای بیماران حاصل شود.
در نهایت، TBS میتواند به عنوان یک گزینه موثر و نوآورانه در درمان افسردگی مورد استفاده قرار گیرد. این روش به ویژه برای بیمارانی که به درمانهای سنتی پاسخ نمیدهند، یک امید جدید محسوب میشود. همچنین، تحقیقات بیشتر میتواند به ما کمک کند که بفهمیم چگونه میتوان از این روش به بهترین شکل ممکن استفاده کرد تا زندگی بیماران را بهبود بخشیم و به آنها کمک کنیم که احساس بهتری داشته باشند و با انگیزه بیشتری به زندگی ادامه دهند. با توجه به نتایج امیدوارکننده این مطالعه، به نظر میرسد که TBS میتواند به عنوان یکی از روشهای اصلی و موثر در درمان افسردگی مورد استفاده قرار گیرد و به بهبود کیفیت زندگی بسیاری از افراد کمک کند.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.