روشهای زیادی برای کار روی خودسازی و بهبود خود وجود دارد، اما تعیین اهداف خاص برای رشد شخصی می تواند موفقیت را تضمین کند. وقتی در زندگی موانعی را تجربه می کنید، همانطور که اغلب اتفاق می افتد، داشتن یک هدف به شما در تنظیم مجدد افکار و احساسات، دریافت مجدد انرژی و شارژ مجدد کمک می کند.
همچنین به شما انگیزه می دهد تا در برنامه های خود متمرکز شوید و از آن ها پیروی کنید. تعیین اهداف گاهی می تواند یک کار دلهره آور باشد. به همین دلیل مفید و مهم است که یک نقشه راه برای راهنمایی خود در این مسیر داشته باشید.
نظریه تنظیم اهداف
مانند اکثر تئوری ها در روانشناسی، تئوری تعیین هدف با ایده هایی از دکتر ادوین A. لاک آغاز شد. در آن، وی نیاز به اهداف روشن و مشخص را توضیح داد که با بازخورد و پیشرفت منظم به چالش کشیده می شوند و مورد نظارت قرار می گیرند.
لاک، به همراه دکتر گری لاتام، پنج اصل تعیین هدف مؤثر را ارائه دادند. این اصول، که شامل وضوح، چالش، تعهد، بازخورد و پیچیدگی کار است، مؤلفه های لازم برای تنظیم، کار به سمت دستیابی و رسیدن به یک هدف هستند.
علاوه بر این، تحقیقات انجام شده توسط استاد روانشناسی دکتر گیل متیز به ارتباط بین نوشتن اهداف و موفقیت های شما و نه صرفاً فرموله کردن و نگه داشتن آنها در ذهن، تأکید دارد.
توسعه و حفظ اهداف شخصی در زندگی
چقدر انگیزه دارید؟
اگر قبل از دیدن نتیجه، هدفی تعیین کرده اید و آن را ترک کرده اید، پس خوب می دانید که برای ایجاد تغییر چیزی بیش از اراده لازم است. تنظیم و رسیدن به اهداف نیاز به انگیزه، تفکر از طریق برنامه و راه هایی برای پیمایش چالشهای احتمالی دارد.
براساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، تحقیقات نشان می دهد سه عامل برای دستیابی به اهداف وجود دارند:
انگیزه تغییر
تمایل به نظارت بر رفتار
قدرت برای تحقق آن
ویژه و بخصوص باشند
وقتی هدف خود را مشخص می کنید، خود را برای موفقیت تنظیم می کنید. در نظر بگیرید که در مورد هدف خود به سؤالاتی مانند چه کسی، چه چیزی، کجا، چه زمانی، چه دلیل و چرا، پاسخ دهید.
قابل اندازه گیری
برای اطمینان از اینکه در حال پیشروی هستید از چه معیارهایی استفاده خواهید کرد؟
چگونه می دانید که موفق هستید یا نه؟ چگونه می دانید که نیاز به تنظیم مجدد مسیر دارید؟ داشتن هدفی که می توانید اندازه گیری کنید به شما کمک می کند تا مطمئن شوید در مسیر خود هستید.
قابل دستیابی یا غیر قابل دستیابی
آیا می خواهید به هدف خود برسید؟ اگرچه مطمئنا نمی خواهید همه چیز آسان باشد، همچنین باید از تعیین اهداف خارج از دسترس هم خودداری کنید.
واقع گرایانه یا مرتبط
این همراه با دستیابی است. آیا هدف شما به زندگی شما مربوط است و با توجه به شرایط فعلی می توانید واقعاً به آن برسید؟ این ممکن است هدفی باشد که قبلاً تعیین کرده اید و به آن نرسیده اید زیرا در آن زمان واقع بینانه نبود. اما اکنون، تحت شرایط مختلف، این هدف ممکن است واقع بینانه باشد.
به موقع و ملموس
برای واقع بینانه بودن یک هدف باید در یک بازه زمانی پایه گذاری شود، و باید واقعی یا ملموس باشد.
توسعه اهداف SMART برای موفقیت بسیار مهم هستند. آنها غالباً شما را به “چه” و “چگونگی” اهداف خود محدود می کنند. برای مؤثر بودن اهداف خود، باید هدف خود یا “چرایی”، آنچه انگیزه شما را تحریک می کند را بیابید.
تعیین اهداف
شما می توانید اهداف خود را در هر قسمت از زندگی خود تعیین کنید. مانند زمینه بهداشت، شغل، مسائل مالی و تحصیلات. این مقولات گسترده تر زمینه را برای اهداف کوچکتری که سالانه، ماهانه و روزانه در آن کار خواهید کرد، تعیین می کند.
در حالی که ممکن است برخی از اهداف شما در آن دسته قرار بگیرد، مهم است که بدانید اهداف خودسازی نیز شامل مواردی مانند یادگیری نقاشی، یادگیری گلف و موارد دیگر است. لازم نیست خود را به بدیهی ترین قسمت های زندگی محدود کنید.
مدتی وقت بگذارید تا در مورد علایق خود فکر کنید. طرز فکر کردن در مورد چیزهایی که شما را تحریک می کند، می تواند در ذهن شما انقلاب به پا کند. دوباره فکر کنید و سعی کنید کاری را انجام دهید که همیشه می خواستید انجام دهید، اما ترس از ناشناخته – یا ترس از عدم موفقیت – مانع از این شده است که شما خطر کنید. ایده هایی که از این فعالیت های طوفان مغزی ایجاد می کنید مانند سرنخ هایی است که می تواند به شما کمک کند، تمرکز خود را محدود کرده و اهداف خاص تری را تعیین کنید.
نکات و راهکارهای رسیدن به اهداف
تنظیم و کار در جهت رسیدن به یک هدف بیش از یک تکه کاغذ و مداد نیاز دارد. مهارت های خاصی نیز وجود دارد که باید هنگام رسیدن به یک هدف در خود تقویت کنید.
مهمترین چیز، شما باید بتوانید مراحل رسیدن به هدف خود را برنامه ریزی کنید و هنگامی که این برنامه در حال اجراست، این تعهد و تمرکز کمک می کند تا شما را به سمت نتیجه مورد نظر خود سوق دهد. اما، البته، در جایی از این مسیر نیاز به خود انگیزشی و انعطاف پذیری نهفته است. در اینجا نکات و راهکارهای دیگری برای کمک به شما در دستیابی به اهداف خود وجود دارد.
نوشتن اهداف با لحنی مثبت
هنگام تعیین هدف، سعی کنید از وسوسه بیان خواسته خود به شکلی منفی جلوگیری کنید. به عنوان مثال، “من اینقدر شکایت نمی کنم.” با اصرار مثبت بیشتر مثل این، “من سه مورد مثبت در مورد امروزم پیدا می کنم و آنها را قبل از خوابیدن می نویسم.”
روی فرآیند تمرکز کنید، نه نتیجه
این یکی از دشوارترین قسمت های تعیین و دستیابی به اهداف است. به دلیل ماهیت یک هدف، شما با ذهنیت نتیجه محور شروع می کنید. اما این واقعاً مراحلی است که شما برای رسیدن به آنجا مهمترین قدم را برمی دارید. مثلا نتیجه مورد نظر شما کاهش وزن 10 کیلو می باشد. این هدف است اما در طی فرایند کار برای رسیدن به این هدف، می فهمید که بدن شما 5 کیلو کاهش وزن را نشان می دهد. آیا شما در دستیابی به این هدف شکست خوردید؟ نه اگر به قدرت فرآیند اعتقاد دارید.
با خود قرارداد ببندید
هنگامی که شما آماده رفتن باشید، خواه در مرحله آماده سازی یا اقدام باشد، جکسون توصیه می کند که برای موفقیت خود با خود قرارداد ببندید.
ذهنیت قدیمی را پاک کنید تا فضای جدیدی را ایجاد کنید
برای شروع، این ایده خوبی است که در مورد آنچه تاکنون به دست آورده اید تأمل کنید و خود را ببخشید و برای آنچه اتفاق نیفتاده ناراحت نباشید. در حالی که روی پاکسازی درهم و برهمی از ذهنتان کار می کنید، بد نیست این کار را با خانه و محل کار خود انجام دهید.
آنچه را که می خواهید تجسم کنید
“تجسم و تمرین های ذهنی بسیاری از همان شبکه های عصبی را تحریک می کنند که هنگام انجام یک عمل توسط بدن فعال می شوند، بنابراین، قبل از شروع تنظیم اهداف، مدتی را برای آموزش درست افکار خود قرار دهید.” این به شما کمک می کند تا اهداف خود را به صورت هدفمند تصور کنید.
یک برنامه خاص تهیه کنید
مراحل لازم برای تحقق اهداف خود را ذکر کنید. سپس، این موارد را با قدم های واقع بینانه در مراحل قابل دستیابی کوچک قرار دهید.”این ساده تر است که قبل از شروع هر هفته وقت خود را کنار بگذارید تا چیزهای خاصی را که می خواهید در هفته بعد به انجام برسانید و شما را به هدف نزدیک می کند، بنویسید.”
آن را قابل مشاهده نگه دارید
این ایده خوبی است که اهداف خود را در مکانی قرار دهید که اغلب می توانید آن را ببینید. “دیدن اهداف و مراحلی که باید انجام دهید باعث می شود شما انگیزه مداوم برای ادامه کار را داشته باشید.” به صورت هفتگی یا روزانه به آن نگاه کنید.
به خودتان پاداش دهید
همانطور که در رسیدن به هدف خود قدم هایی می گذارید، مطمئن شوید که در طول راه به خود پاداش می دهید.
مرور و ارزیابی مجدد اهداف
قبل از رسیدن به آنها چندین بار برای بررسی و ارزیابی مجدد اهداف خود برنامه ریزی کنید، به خصوص اگر آنها اهداف بلندمدت تری باشند.
می توانید این موارد را به صورت هفتگی، دو هفته ای، ماهانه یا دو ماهه تنظیم کنید. این بستگی به معیارهایی دارد که تعیین کرده اید و اینکه چه مدت خود را برای تحقق هدف خود آماده کرده اید.
صرف نظر از اینکه چند بار این موضوع را بررسی می کنید، مهمترین چیز این است که ارزیابی کنید که آیا اهداف شما – و مراحلی که برمی دارید – هنوز هم مرتبط و واقع بینانه هستند.
این به شما این امکان را می دهد تا پیشرفت خود را کنترل کنید. ناگفته نماند، این جلسات بررسی این فرصت را به شما می دهد تا تنظیماتی را انجام دهید و موفقیتهای خود را که به دست آورده اید جشن بگیرید، که هر دو در این فرایند بسیار مهم هستند.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Very Well Mind
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.