بی خوابی و سرطان (یک مشکل نادیده گرفته شده!)

• تغییرات فیزیکی ناشی از سرطان یا جراحی .
• عوارض جانبی داروها یا درمان های دیگر.
• حضور در بیمارستان
• استرس در مورد ابتلا به سرطان

• فشار ناشی از تومور به نواحی مجاور بدن.
• مشکلات گوارشی ( تهوع ، یبوست ، اسهال ، ناتوانی در کنترل روده ها ).
• مشکلات مثانه (تحریک، ناتوانی در کنترل جریان ادرار ).
• درد.
• تب .
• سرفه.
• مشکل در تنفس
• خارش.
• احساس خستگی بسیار.

چه مشکلات خواب در افراد تحت درمان سرطان شایع است؟

مشکلات خواب مانند ناتوانی در به خواب رفتن ویا در خواب ماندن، که بی خوابی نامیده می شود، در بین افرادی که درحال درمان سرطان هستند، رایج است.

آپنه خواب و سرطان

چندین مطالعه  ارتباط بین آپنه خواب و افزایش خطر ابتلا به سرطان و مرگ ناشی از سرطان را یافته اند. محققان در حال درک این موضوع هستند که جنبه های خاصی از آپنه خواب ممکن است رشد تومورها را تقویت کند. در حالی که تحقیقات بیشتری هنوز مورد نیاز است، آنها این نظریه را مطرح می کنند که مقصر احتمالی می تواند اکسیژن کم ناشی از انسداد مکرر تنفس باشد.

چه چیزی باعث مشکلات خواب می شود؟

مشکلات خواب ممکن است ناشی از عوارض جانبی درمان، داروهایی که مصرف می کنید، بستری طولانی مدت در بیمارستان، استرس و عوامل دیگر باشد. مطالعات نشان می دهد که تقریباً نیمی از مردم در طول درمان سرطان، مشکلات مربوط به خواب را دارند.

مشکلات خواب چگونه ارزیابی می شوند؟

پزشک شما یا یک متخصص خواب می‌تواند یک ارزیابی انجام دهد که ممکن است شامل تست خواب (ضبط‌هایی امواج مغزی، ضربان تنفس و سایر فعالیت‌ها مانند ضربان قلب در طی خواب) برای تشخیص صحیح و درمان مشکلات خواب شما باشد. ارزیابی ها ممکن است هر از گاهی تکرار شوند، زیرا مشکلات خواب ممکن است در طول زمان تغییر کند.

راه هایی برای مدیریت مشکلات خواب

اگر در خوابیدن مشکل دارید، با تیم پزشکی خود صحبت کنید تا بتوانید کمک مورد نیاز را دریافت کنید. شاید نیاز باشد در مورد شما تست خواب انجام شود یا متخصص اختلالات خواب نیز شما را ببیند.

• در مورد مشکلاتی که خواب را مختل می کند با پزشک خود صحبت کنید. درمان مشکلات مانند درد یا سایر عوارض جانبی مانند مشکلات ادراری و مثانه یا اسهال ممکن است به خواب بهتر شما کمک کند.
• درمان شناختی رفتاری ( CBT ) و مدیتیشن ممکن است کمک کند. انجام این روش‌های درمانی می‌تواند به آرامش شما کمک کند. برای مثال، یک رواندرمانگر می تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید افکار و باورهای منفی در مورد خواب را به افکار مثبت تبدیل کنید. استراتژی هایی مانند آرام سازی عضلانی، تصویرسازی هدایت شده و خود هیپنوتیزم نیز ممکن است به شما کمک کند.

بی خوابی مرتبط با سرطان می تواند سال ها پس از پایان درمان سرطان نیز وجود داشته باشد. بی خوابی در بیماران سرطانی با درد و افسردگی، کاهش کیفیت زندگی، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، مشکلات شناختی و عملکردی و حتی افزایش خطر مرگ مرتبط است. مکاران، 2013 ، و CBT  برای بی خوابی (CBT-I) بهترین درمان خط اول، برای این جمعیت است ( سوارد، 2005 ). آکادمی پزشکی خواب آمریکا CBT-I را “درمان انتخابی برای بی خوابی” نامیده است ( هاروی، 2010 ).

• عادات خوب قبل از خوابداشته باشید. فقط زمانی که خواب آلود هستید، در یک اتاق ساکت و تاریک و در یک تخت راحت به رختخواب بروید. اگر خوابتان نمی‌برد، از رختخواب بلند شوید و وقتی خواب‌آلود هستید به رختخواب بازگردید. چند ساعت قبل از رفتن به رختخواب تماشای تلویزیون یا استفاده از وسایل الکتریکی دیگر را متوقف کنید. قبل از خواب زیاد ننوشید یا نخورید. در حالی که مهم است که در طول روز با ورزش منظم فعال باشید، ورزش چند ساعت قبل از خواب ممکن است به خواب رفتن را سخت کند.
• داروی خواب ممکن است تجویز شود. اگر راهبردهای دیگر مؤثر واقع نشد، پزشک ممکن است برای مدت کوتاهی داروی خواب تجویز کند. داروی خواب تجویز شده به مشکل خاص شما (مانند مشکل در به خواب رفتن یا مشکل در خواب ماندن) و همچنین سایر داروهایی که مصرف می کنید بستگی دارد.

نکاتی برای مدیریت بی خوابی در طول درمان سرطان

برای مدیریت بی خوابی در طول درمان سرطان، چه نکاتی باید رعایت شود؟ دکتر کمالی (دکترای تخصصی علوم اعصاب و پژوهشگر در زمینه اختلالات خواب) به بحث پیرامون این موضوع پرداخت. او به عنوان مدیرعامل کلینیک سلامت مغز دانا فعالیت دارد و به سؤالات مطرح شده در مورد مدیریت مشکلات خواب پاسخ داد. در ادامه، به برخی از سؤالات و پاسخ‌های او اشاره می‌کنیم:

– سؤال: بی خوابی چیست؟
پاسخ: اگر شما در حداقل سه شب در هفته مشکل در بخواب رفتن یا درخواب ماندن دارید و بیش از یک ماه ست که این مشکلات را تجربه می‌کنید، شما مشکل بی خوابی دارید. بی خوابی در بیماران سرطانی بسیار رایج است و در صورت عدم درمان، ممکن است بر سلامتی شما تأثیرات جدی داشته باشد. بنابراین، در صورت مواجهه با مشکلات خواب، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.

– سؤال: آیا سرطان‌های خاصی وجود دارند که می‌تواند بیشتر از دیگر سرطان ها خواب را تحت تأثیر قرار دهند؟
پاسخ: سرطان به صورت مستقیم بر بی خوابی تأثیر نمی‌گذارد، بلکه پیامدهای سرطان است که ممکن است باعث مشکلات خواب شود.

– سؤال: چه چیزی می‌تواند باعث بی خوابی شود؟
پاسخ: در طول درمان و پس از آن، بسیاری از بیماران دچار بی خوابی می‌شوند. در صورتی که بی خوابی درمان نشود، ممکن است به علائمی مانند درد، خستگی و اضطراب اضافه شود. برخی از علل بی خوابی شامل استرس، اضطراب و افسردگی؛ ناراحتی فیزیکی مانند سردرد، حالت تهوع، استفراغ، گرگرفتگی و درد؛ عوارض جانبی ناشی از دارو، شیمی درمانی و پرتودرمانی؛ می باشند.

سایر داروهای غیر سرطانی که می توانند بر خواب تأثیر بگذارند عبارتند از:

آمفتامین ها مثلا برای درمان ADHD (مانند ریتالین)
بتا بلوکرهای فشار خون بالا
آلبوترول برای آسم
سودوافدرین برای آلرژی
داروهای ضد افسردگی (مانند پروزاک)

س: آیا کاری وجود دارد که به تنهایی بتوانم برای درمان بی خواب انجام دهم؟
پاسخ: ابتدا مطمئن شوید که متخصص سرطان یا متخصص اختلالات خواب شما از موضوع آگاه هستند. مهم است که آنها از عوارض جانبی پزشکی یا روانپزشکی درمان شما آگاه باشند.

در اینجا چند استراتژی وجود دارد که می توانید به تنهایی امتحان کنید:

بهبود رفتارهای خواب
از خوردن وعده های غذایی سنگین، غذاهای تند یا مواد شیرین نزدیک به زمان خواب خودداری کنید
از تماشای تلویزیون یا کار در اتاق خواب خودداری کنید
وسایل الکترونیکی را از اتاق خواب خارج کنید
مطمئن شوید که اتاق خواب شما عاری از نور و صدا باشد. استفاده از چشم بند می تواند موثر باشد
از سیگار کشیدن خودداری کنید و مصرف کافئین خود را محدود کنید
از نوشیدن الکل بخصوص 4 تا 8 ساعت قبل از خواب خودداری کنید
هر ساعتی را از دید خود خارج کنید
هفت روز هفته هر روز سر ساعت معینی بخوابید و بیدار شوید
چرت زدن در روز را به 30 دقیقه محدود کنید و از چرت زدن در اواخر بعد از ظهر خودداری کنید
به طور منظم ورزش کنید، اما سه ساعت قبل از خواب ورزش نکنید
از تخت خود فقط برای خوابیدن استفاده کنید
اگر نمی توانید بخوابید، از رختخواب بلند شوید، اتاق خواب را ترک کنید و زمانی که خواب آلود هستید برگردید
استراتژی های آرام بخش مانند مدیتیشن را در نظر بگیرید
در مورد ترس ها و نگرانی ها خود در روز صحبت کنید، نه هنگام خواب
از تمرینات تنفس عمیق برای کمک به آرامش استفاده کنید
یوگای ملایم را امتحان کنید
سعی کنید یک حمام آب گرم یا چای بابونه بنوشید تا به آرامش کمک کنید
اگر این استراتژی‌ها برای شما کار نمی‌کنند، لطفاً با تیم  درمانی سرطان خود صحبت کنید یا با کلینیک سلامت مغز دانا تماس بگیرید.

س: آیا مکمل های بدون نسخه را برای درمان بی خوابی توصیه می کنید؟
پاسخ: در طول درمان سرطان مهم است که هر نوع مکملی که برای بی خوابی مصرف می کنید را با تیم درمانی خود درمان بگذارید.. بسیاری از مکمل هایی که برای بی خوابی تبلیغ می شوند می توانند در درمان سرطان شما اختلال ایجاد کنند.

س: درمان شناختی رفتاری برای بی خوابی چیست؟
پاسخ: روانشناس در درمان شناختی رفتاری به فرد می آموزد که چگونه فرآیندهای فکری خود را در جهت آرام شدن کنترل کند و چگونه ذهن و بدن را برای بهبود خواب آرام کند.

س: آیا دارو را برای درمان بی خوابی در طول یا بعد از درمان سرطان توصیه می کنید؟
پاسخ: اگر پزشک شما داروهایی را برای بی خوابی توصیه می کند، باید آنها را فقط برای مدت کوتاهی مصرف کنید. برخی داروهای خواب آور می توانند اعتیاد آور باشند و باید با احتیاط مصرف شوند. آنها علت بی خوابی را از بین نمی برند، بنابراین مهم است که با تیم مراقبت های بهداشتی خود همکاری کنید تا مشخص کنید چه رفتارهایی را می توان برای از بین بردن ریشه مشکل داشته باشید.

س: چگونه می توانم در بیمارستان خواب راحت داشته باشم؟
پاسخ: بیماران بهتر است وسایلی را از خانه بیاورند تا اقامت راحت‌تری داشته باشند، مانند بالش، پتو یا یک جفت جوراب مورد علاقه. شما همچنین می توانید با پرستار صحبت کنید. همچنین می توانید درب اتاق خود را در زمان های خاصی از روز بسته بگذارید تا سر و صدا را به حداقل برسانید. همچنین می‌توانید گوش‌گیر بیاورید یا از چشم بند استفاده کنید.

س: یک فرد بزرگسال به چه میزان خواب نیاز دارد؟
پاسخ: اکثر بزرگسالان تقریباً به 7-8 ساعت در شب نیاز دارند تا بهترین عملکرد خود را داشته باشند.

س: آیا برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر بی خوابی هستند؟
پاسخ: برخی از عوامل شامل جنسیت، سن بالا، سابقه خانوادگی بی‌خوابی یا اختلال روانپزشکی است.

س: چه نکاتی برای کودکان یا نوجوانانی که با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می کنند دارید؟
بسیاری از نکاتی که قبلا ذکر شد را می توان هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان به کار برد.

بچه ها را در یک برنامه منظم خواب قرار دهید
مطمئن شوید که بچه ها قبل از خواب یک وعده غذایی حجیم نمی خورند
چند ساعت قبل از خواب از نمایشگرها (تلویزیون، کوشی موبایل، کامپیوتر) خودداری کنید
ورزش  ورزش
اطمینان حاصل کنید که اتاق آنها طوری تنظیم شده است که احساس امنیت و آرامش کند.
مصرف نوشیدنی های کافئین دار و غذاهای محرک مانند کولا، شکلات، آب نبات، بستنی، کاکائو و ماست را محدود کنید.
اگر بچه ها یا نوجوانان نمی توانند بخوابند، بهترین کار این است که آنها را بلند کنید، و از آنها بخواهید یک فعالیت آرام مانند مطالعه انجام دهند و سپس سعی کنند به رختخواب برگردند.

همچنین ممکن است بخواهید در مورد هر گونه استرس، اضطراب یا ترسی که ممکن است باعث مشکلات خواب شود با آنها صحبت کنید. حتماً در اوایل روز و نه قبل از خواب در مورد این موارد صحبت کنید.