ناتوانی های یادگیری، مشکلات پردازش اطلاعات به دست آمده از محیط اطراف، مبتنی بر اختلالات عصب شناختی است. این مشکلات پردازشی می توانند در یادگیری مهارت های اساسی مانند خواندن، نوشتن و / یا ریاضی اختلال ایجاد کنند. آنها همچنین می توانند در مهارت های سطح بالاتر مانند سازمان بندی اطلاعات، برنامه ریزی زمان، استدلال انتزاعی، حافظه و توجه طولانی مدت یا کوتاه مدت اشکال ایجاد کنند. درک این نکته ضروری است که ناتوانی های یادگیری، بر زندگی افراد فراتر از محیط آکادمیک در زندگی آن ها تأثیر می گذارد و می تواند بر روابط خانواده، دوستان و محیط کار اثرگذار باشد.
از آنجا که مشکلات خواندن، نوشتن و / یا حل مسائل ریاضی از مشکلات قابل تشخیص در طول سال های مدرسه است، علائم و نشانه های ناتوانی های یادگیری اغلب در این زمان تشخیص داده می شوند. با این حال، برخی از افراد تا زمانی که در دوره آموزش متوسطه یا بزرگسالان در نیروی کار شرکت نکنند، ارزیابی نمی شوند.
سایر افراد دارای ناتوانی در یادگیری ممکن است هرگز ارزیابی نشده و با وجود همین مشکل، زندگی خود را پشت سر بگذارند. آن ها هرگز نمی دانند چرا با محیط آکادمیک مانند دانشگاه و یا مدرسه مشکل دارند و چرا ممکن است در شغل خود یا در روابط با خانواده و دوستان دچار مشکل شوند.
ناتوانی های یادگیری را نباید با مشکلات یادگیری اشتباه گرفت که در درجه اول نتیجه ی نقص دید، شنوایی یا حرکتی است. همچنین ناتوانی فکری، آشفتگی عاطفی، مضرات زیست محیطی، فرهنگی واقتصادی می توانند از علل آن باشند.
به طور کلی، افراد دارای ناتوانی در یادگیری دارای هوش متوسط یا بالاتر از حد متوسط هستند. اغلب به نظر می رسد بین پتانسیل و پیشرفت واقعی فرد، شکاف وجود دارد. به همین دلیل است که از ناتوانی های یادگیری به عنوان “ناتوانی های پنهان” یاد می شود: فرد کاملاً “عادی” به نظر می رسد و به نظر می رسد فردی بسیار باهوش است، اما ممکن است نتواند سطح مهارت مورد انتظار را نسبت به افراد هم سن و سالش نشان دهد.
ناتوانی یادگیری قابل درمان یا رفع نیست. این یک چالش مادام العمر است. با این وجود، با پشتیبانی و مداخله ی مناسب، افراد دارای ناتوانی در یادگیری می توانند در مدرسه، محل کار، روابط و جامعه به موفقیت برسند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد روش های مداخله در ناتوانی یادگیری و سایر مشکلات عصب-روان شناختی به موسسه ی سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
در قانون فدرال، طبق قانون مربوط به آموزش افراد دارای معلولیت (IDEA)، اصطلاح “ناتوانی یادگیری خاص” یکی از 13 دسته معلولیت تحت آن قانون است.
“ناتوانی در یادگیری” مانند یک چتراست که تعدادی دیگر از ناتوانی های یادگیری خاص، مانند dyslexia و dysgraphia را شامل می شود.
برخی از انواع ناتوانی های یادگیری
اختلال پردازش شنوایی (APD)
همچنین به عنوان اختلال پردازش شنوایی مرکزی شناخته می شود. درواقع، شرایطی است که بر نحوه پردازش یا تفسیر صدا از طریق گوش، تأثیر منفی می گذارد. افراد دارای APD تفاوت های ظریف بین اصوات را در کلمات تشخیص نمی دهند، حتی اگر صداها بلند و به اندازه کافی واضح باشند که شنیده شوند. همچنین، ممکن است برای آن ها دشوار باشد که تشخیص دهند صداها از کجا می آیند، نظم صداها را حس کنند، یا صداهای پس زمینه را مسدود کنند.
دیس کالکولی
Dyscalculia
نوعی ناتوانی در یادگیری است که بر توانایی فرد در درک اعداد و یادگیری ریاضی تأثیر می گذارد. افرادی که دارای این نوع LD هستند نیز ممکن است درک درستی از نمادهای ریاضی نداشته باشند، ممکن است با حفظ کردن و سازماندهی شماره ها، در گفتن زمان و یا در شمارش، مشکل داشته باشند.
دیسگرافیا
Dysgraphia
ناتوانی در یادگیری که بر توانایی دست خط فرد و مهارت های حرکتی خوب تأثیر می گذارد. مشکلات ممکن است شامل دست نوشته ی نامشخص، فاصله نامناسب، برنامه ریزی فضایی ضعیف بر روی کاغذ، املاء ضعیف و مشکل در نوشتن و همچنین تفکر و نوشتن همزمان باشد.
دیسکلکسی
Dyslexia
ناتوانی در یادگیری که بر خواندن و مهارتهای پردازش مبتنی بر زبان تأثیر می گذارد. شدت آن در هر فرد متفاوت است اما می تواند بر تسلط خواندن، رمزگشایی، درک مطلب، یادآوری، نوشتن، هجی و گاهی گفتار تأثیر بگذارد . می تواند همراه با سایر اختلالات مرتبط باشد. گاهی اوقات از دیسکسلیا به عنوان ناتوانی یادگیری مبتنی بر زبان یاد می شود.
اختلال پردازش زبان
Language Processing Disorder
یک نوع خاص از اختلال پردازش شنوایی (APD) که در آن در فهم معنی گروه های صوتی که کلمات، جملات و داستان ها را تشکیل می دهند، مشکل وجود دارد. در حالی که یک APD بر تفسیر همه صداهای وارد شده به مغز تأثیر می گذارد، یک اختلال پردازش زبان (LPD) فقط مربوط به پردازش زبان است. LPD می تواند بر زبان بیان و / یا زبان پذیرش تأثیر بگذارد.
معلولیت یادگیری غیر کلامی
Non-Verbal Learning Disabilities
اختلالی که معمولاً با اختلاف معنی داری بین مهارت های کلامی بالاتر و مهارت های ضعیف حرکتی، دیداری – مکانی و اجتماعی مشخص می شود. به طور معمول، فردی با NLD (یا NVLD) در تفسیر نشانه های غیر کلامی مانند حالت های صورت یا زبان بدن مشکل دارد و ممکن است هماهنگی ضعیفی داشته باشد.
ناهنجاری حرکتی بصری / درک دیداری
Visual Perceptual/Visual Motor Deficit
اختلالی که در درک اطلاعاتی که فرد می بیند یا توانایی ترسیم تأثیر دارد. مشخصه ای که در افراد دارای ناتوانی در یادگیری مانند Dysgraphia یا LD غیر کلامی مشاهده می شود، می تواند منجر به عدم تشخیص تفاوت های ظریف در شکل یا حروف چاپی، گم کردن مکان به صورت مکرر، مشکل در انجام برش، نگه داشتن مداد خیلی محکم یا هماهنگی ضعیف بین چشم و دست شود.
اختلالات مرتبط
بیش فعالی
ADHD
اختلالی که شامل دشواری در توجه، مشکل در کنترل رفتار و بیش فعالی است. اگرچه ADHD به عنوان یک ناتوانی در یادگیری محسوب نمی شود، تحقیقات نشان می دهند که در30-50 درصد از کودکان مبتلا به ADHD نیز ناتوانی یادگیری خاصی وجود دارد و این دو می توانند باعث یادگیری بسیار چالش برانگیز باشند.
دیسپراکسی
Dyspraxia
اختلالی که با مشکل در کنترل عضلات مشخص می شود و باعث ایجاد مشکل در حرکت و هماهنگی، زبان و گفتار می شود و می تواند بر یادگیری تأثیر بگذارد. اگرچه یک ناتوانی در یادگیری نیست، اغلب همراه با دیسلکسی، دیسکالکولی یا ADHD وجود دارد.
عملکرد اجرایی
Executive Functioning
ناکارآمدی در سیستم های مدیریت شناختی مغز که بر انواع فرآیندهای عصبی مانند برنامه ریزی، سازماندهی، توجه، یادآوری جزئیات و مدیریت زمان و مکان تأثیر می گذارد. اگرچه یک ناتوانی در یادگیری نیست، الگوهای مختلف ضعف در عملکرد اجرایی تقریباً همیشه در پروفایلهای یادگیری افرادی که ناتوانی یادگیری خاص یا ADHD دارند، دیده می شود.
حافظه
Memory
سه نوع حافظه برای یادگیری مهم است. حافظه کاری، حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت در پردازش اطلاعات کلامی و غیر کلامی استفاده می شود. اگر در هر یک از این نوع حافظه ها نقص وجود داشته باشد، امکان ذخیره و بازیابی اطلاعات مورد نیاز برای انجام کارها مختل می شود.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.