بیماری همه گیر COVID-19 در هر گوشه دنیا رواج دارد. اما همه به همان میزان بیمار نمی شوند. یک مطالعه جدید که در آوریل 2020 منتشر شده است نشان می دهد که ترکیب میکروبیوم روده تا حدی می تواند تفاوت حساسیت را توضیح دهد. این بعد جدیدی را به آنچه در حال حاضر در مورد این بیماری شناخته شده است، اضافه می کند.
آیا COVID-19 با روده ارتباط دارد؟
پزشکان مشاهده کرده اند که بیش از 60٪ بیماران مبتلا به COVID-19 مبتلا به اسهال، تهوع و استفراغ هستند و این علائم در کل نتیجه بدتری را پیش بینی می کند.
سندرم حاد تنفسی شدید کروناویروس 2 (SARS-CoV-2)، عامل ایجاد کننده بیماری COVID-19، با اتصال به آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) 2، که به عنوان گیرنده ویروسی عمل می کند، وارد سلول میزبان انسان می شود. این مولکول در غلظت های بالاتر در ایلئوم و روده بزرگ یافت می شود و التهاب روده را تنظیم می کند. ACE2 مستقیماً روی میکروبیوم روده و به طور غیرمستقیم خطر قلبی ریوی را تحت تأثیر قرار می دهد.
مطالعه چگونه انجام شد؟
افراد مسن و بیمار بیشتر در معرض این ویروس بیمار می شوند. مطالعه حاضر به بررسی ارتباط احتمالی میکروبیوم روده با مسیر بالینی و ویژگیهای COVID-19 می پردازد.
محققان مجموعه ای از پروتئین ها را انتخاب کرده اند که می توانند به عنوان نشانگرهای زیستی عمل کنند تا پیشرفت بیماری شدید را پیش بینی کنند. با این حال، آنها همچنین بررسی کردند که آیا این پروتئین ها می توانند به درک اینکه چه چیزی فرد را مستعد ابتلا به این بیماری می کند و چه میکروبیای روده در تنظیم سطح این نشانگرهای زیستی در افراد سالم نقش دارد، کمک کند؟
یافتن PRS
از داده های پروتئومیک خون از 31 بیمار مبتلا به COVID-19، به همراه داده های چند عاملی از 2400 فرد آلوده استفاده شده است. مجموعه داده های قبلی برای ایجاد نمره خطر برای پیش بینی اینکه آیا یک مورد از COVID-19 به یک سطح شدید یا بحرانی پیشرفت می کند، استفاده شد. به این وضعیت خطر پروتئومیک خون (PRS) گفته می شود.
PRS خون سپس به نشانگرهای التهابی مرتبط بود تا ببیند آیا PRS قادر به پیش بینی حساسیت بیماری در افراد سالم است یا خیر. آنها 990 نفر را برای بررسی التهاب، نوع پروتئین ها و نشانگرهای زیستی خون مورد مطالعه قرار دادند.
قدم بعدی شناسایی ویژگیهای خاص میکروبیوتای روده بود، که با استفاده از یادگیری ماشین، نشانگرهای زیستی پروتئینی قابل توجه برای COVID-19 را پیش بینی می کرد. مشخصات متابولیک مدفوع نیز برای کشف مکانیسم های دیگر که ممکن است برای اتصال میکروبیوم روده به آسیب پذیری بیماری باشد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مرحله آخر ارزیابی چگونگی شکل گیری 40 فاکتور مختلف میزبان و عوامل محیطی برای عوامل میکروبیوم روده بود.
PRS شدت COVID-19 را پیش بینی می کند
در کار قبلی روی بیماران COVID-19، محققان 22 نشانگر پروتئومیک سرم را شناسایی کردند که به پیش بینی پیشرفت بیماری شدید کمک می کند.
با افزایش 10٪ PRS، خطر ابتلا به بیماری شدید تا 57٪ افزایش یافته است. محققان آن را اینگونه تفسیر کردند که شواهد نشان می دهد نمره خطر می تواند پیشرفت COVID-19 را پیش بینی کند.
آیا عوامل میزبان و محیط زیست اهمیت دارند؟
این مطالعه همچنین نشان می دهد که 2.4٪ از اختلاف در معرض ابتلا به این بیماری با 9 عامل مرتبط با جمعیت و خصوصیات بالینی نمونه مانند سطح تحصیلی، جنس و پارامترهای مختلف فیزیولوژیکی مانند فشار خون و بیوشیمی توضیح داده شده است. اینها بطور غیر مستقیم ترکیب میکروبیوم روده را تعدیل می کنند.
آیا میکروبیوم روده می تواند COVID-19 را پیش بینی کند؟
محققان پیشنهاد می کنند که در افراد سالم، ترکیب میکروبی روده از نشانگرهای زیستی پروتئینی خون که با COVID-19 شدید مرتبط هستند، می تواند پیش بینی شود.
“طوفان سیتوکین” (سطح بیش از حد مواد شیمیایی ضد التهابی در بدن) در ارتباط با COVID-19 شدید باید به طور موثر درمان شود تا مرگ و میر این بیماری کاهش یابد. ارتباط بیومارکرهای پروتئومیک با مولکولهای التهابی خصوصاً در گروههای سنی بالاتر نشان می دهد که طوفان سایتوکاین نتیجه التهاب زمینه ای است که در بین این زیر گروه رایج تر است.
محققان نتیجه می گیرند: “ویژگیهای میکروبی روده و متابولیت های مرتبط با آن ممکن است به عنوان یک هدف برای پیشگیری / درمان بالقوه جهت مداخله، به ویژه در میان افرادی که مستعد عفونت SARS-CoV-2 هستند، عمل کنند. آنها همچنین می توانند به عنوان اهداف درمانی بالقوه برای تولید دارو مورد استفاده قرار بگیرند.”
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا و Senses Cultural Academy of Health مراجعه کنید.
منبع:
Gou, W. et al. (2020). Gut microbiota may underlie the predisposition of healthy individuals to COVID-19. medRxiv
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.