سوالی که ذهن برخی افراد را درگیر کرده است این است که، کسانی که زیاد میخوابند چه مشکلی دارند؟ مشکلات زیادی ممکن است باعث زیاد خوابیدن شود که مهمترین آنها شامل اختلالات خوابی ماننند آپنه خواب، خروپف، حرکات اندام ها در خواب، نارکولپسی و افسردگی است.
خواب‌آلودگی بیش از حد، که به آن پرخوابی نیز می‌گویند، یک تجربه رایج برای کسانی است که به طور مزمن کم خواب هستند یا خواب بی کیفیتی را تجربه می کنند. بیشتر موارد خواب‌آلودگی بیش از حد به خواب ناکافی مربوط میشود، اما خستگی مفرط برخی افراد حتی با خواب زیاد نیز قابل تسکین نیست.
اگرچه پرخوابی به خودی خود یک اختلال نیست، پرخوابی مداوم می تواند نشانه ای از یک اختلال خواب باشد. پرخوابی و علائم مرتبط با آن می تواند کیفیت زندگی را مختل کند و منجر به سایر بیماری ها شود. تحقیقات نشان می دهد که یک سوم ایرانی هابه طور منظم خواب کافی ندارند.
آیا بدنبال بهترین کلینیک خواب برای درمان پرخوابی در شیراز هستید؟ همه شما شایسته دریافت بهترین ها هستید. همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172 – 09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
خواب زیاد چیست؟
اینکه می گوییم برخی افراد زیاد میخوابند به چه معنی است؟ پرخوابی یک اختلال خواب است که با حملات مکرر پرخوابی مشخص می شود یا خواب زیاد شبانه. پرخوابی به خودی خود یک اختلال در نظر گرفته نمی شود، بلکه نشانه ای است برای سایر اختلالات.
افراد مبتلا به پرخوابی اغلب تمایل شدیدی به استراحت یا چرت زدن در طول روز در زمان‌های نامناسب دارند، مانند زمان کار یا مدرسه، یا هنگام گفتگو با دیگران خواب آلوده هستند. علائم مرتبط نیز شامل تحریک پذیری، کاهش هوشیاری، تشدید اضطراب و مشکل در تمرکز است. زندگی حرفه ای یا شخصی فرد ممکن است تحت تاثیر این علائم منفی باشد.
علل بالقوه پرخوابی عبارتند از: اختلال در تنظیم سیستم عصبی خودمختار، مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر، یا برخی داروها. برخی از شرایط پزشکی نیز ممکن است در ایجاد پرخوابی نقش داشته باشند، از جمله تومورها، آسیب های سر، مولتیپل اسکلروزیس، آنسفالیت و افسردگی.
اختلالات مرکزی پرخوابی
در حالی که برخی از موارد پرخوابی ناشی از شیوه زندگی یا بهداشت نامناسب خواب است، ممکن است یک علامت هشدار دهنده از اختلال خواب نیز باشد. هر اختلال خواب متمایز است و می تواند علل، علائم و درمان های مختلفی داشته باشد.
نارکولپسی
نارکولپسی نوع 1 یک اختلال عصبی مزمن است که در اثر مقدار ناکافی اورکسین (انتقال دهنده عصبی) ایجاد می شود. پرخوابی یکی از علائم نارکولپسی نوع 1 است و علائم دیگر عبارتند از کاتاپلکسی (ضعف ناگهانی عضلانی)، فلج خواب و توهم.
نارکولپسی نوع 2 شامل بسیاری از علائم مشابه نوع 1 است، اما علائم ممکن است شدت کمتری داشته باشند. نارکولپسی نوع 2 شامل کاتاپلکسی نمی شود و به دلیل کمبود اورکسین ایجاد نمی شود.
سندرم کلاین لوین
سندرم کلاین-لوین با دوره های مکرر پرخوابی شدید مشخص می شود.که در کنار اختلالات روانی، رفتاری و حتی روانپزشکی رخ می دهد. این عارضه عمدتاً مردان جوان را تحت تأثیر قرار می دهد و اغلب در طی یک دوره 8 تا 12 ساله کاهش می یابد.
پرخوابی به دلیل مصرف دارو یا مواد
برخی از داروهای آرام بخش، الکل و داروهای مخدر می توانند باعث پرخوابی شوند. پرخوابی همچنین می تواند از علائم ترک داروهای محرک و برخی داروها باشد.
پرخوابی همراه با یک اختلال روانی
بسیاری از اختلالات خلقی می توانند باعث پرخوابی شوند، از جمله افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلال عاطفی فصلی.
افسردگی
تخمین زده می شود که بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان افسرده هستند. افسردگی، نوعی اختلال خلقی که با احساس غم و اندوه یا ناامیدی مشخص می شود . حدود 75 درصد از افراد افسرده علائم بی خوابی را نشان می دهندو بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی نیز زیاد میخوابند و از خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و پرخوابی رنج می برند.
به طور سنتی، مشکلات خواب به عنوان پیامد افسردگی ارزیابی می شوند، اما شواهد رو به رشد نشان می دهد که خواب ضعیف ممکن است باعث ایجاد یا تشدید افسردگی شود. دشواری در شناسایی علت و معلول نشان می دهد که یک رابطه دو طرفه است که در آن مشکلات خواب و علائم افسردگی متقابلاً تقویت می شوند.
در حالی که این می تواند یک حلقه بازخورد منفی ایجاد کند – خواب ضعیف افسردگی را بدتر می کند و بدتر شدن افسردگی، خواب را بیشتر قطع می کند. به افرادی که در طول روز احساس افسردگی می کنند توصیه میشود به یک متخصص افسردگی (روانپزشک خوب) مراجعه کنند.
سندرم خواب ناکافی
شاید ساده ترین علت پرخوابی، سندرم خواب ناکافی باشد که فرد به طور مداوم نتواند به اندازه کافی بخوابد. بهداشت نامناسب خواب یا کار در شیفت شب ممکن است مانع از به دست آوردن میزان خواب توصیه شده توسط فرد شود.
پرخوابی ایدیوپاتیک
اگر افرادی زیاد میخوابند که با چرت زدن یا خوابیدن برطرف نمی‌شود، ممکن است مبتلا به پرخوابی ایدیوپاتیک تشخیص داده شوند. پرخوابی ایدیوپاتیک همچنین ممکن است بیدار شدن را پس از خواب طولانی مدت دشوارتر کند.
تشخیص و درمان
اگر زیاد می خوابید یا دوستان شما زیاد میخوابند شما یا دوستانتان پرخوابی دارید که کیفیت زندگی شما را مختل می کند، باید با پزشک متخصص اختلالات خواب یا روانپزشکی که در زمینه اختلالات خواب تخصص دارد صحبت کنید. مشخص کردن علل و علائم شما می تواند به تعیین اینکه کدام درمان می تواند برای شما موثرتر باشد کمک کند. ابزارهای مختلفی وجود دارد که متخصصان خواب ممکن است برای تشخیص پرخوابی از آنها استفاده کنند.
- انجام یک مطالعه خواب (تست خواب): مطالعه خواب یا پلی سومنوگرافی آزمایشی است که توسط متخصصان خواب برای مشخص کردن علائم اختلالات خواب و رد سایر شرایط مانند نارکولپسی یا آپنه خواب انجام می شود.
- تست تاخیر خواب چندگانه: همچنین به عنوان نوعی از تست خواب شناخته می شود، تست تاخیر خواب چندگانه (MSLT) می تواند برای اندازه گیری سطح خواب آلودگی فرد در طول روز استفاده شود. MSLT پنج فرصت را برای فرد فراهم می کند تا در حین تست خواب، چرت بزند. افراد مبتلا به پرخوابی ممکن است سریعتر از افراد بدون این عارضه به خواب بروند.
- یک دفترچه خواب داشته باشید: پزشک ممکن است برای ردیابی شیوع علائم و کیفیت خواب شما، داشتن یک دفتر خواب را توصیه کند.
اخیراً یک داروی تجویزی توسط FDA برای مدیریت پرخوابی ایدیوپاتیک تأیید شده است. این دارو همچنین برای درمان کاتاپلکسی مرتبط با نارکولپسی استفاده شده است. برخی از پزشکان برای تسکین علائم خواب آلودگی بیش از حد، از جمله داروهای محرک، داروهای بدون برچسب تجویز می کنند. با پزشک خود در مورد درمان های دارویی بالقوه برای پرخوابی و سایر اختلالات خواب صحبت کنید.
نکاتی برای مقابله با پرخوابی
- به یک روال خواب پایبند باشید: در یک زمان مشخص به خواب روید و در یک زمان مشخص هر روز بیدار شوید حتی آخر هفته ها. مطمئن شوید که به اندازه کافی برای سن و نیازهای سبک زندگی خود می خوابید.
- مصرف الکل و کافئین را محدود کنید: الکل و کافئین می توانند بر کیفیت خواب تأثیر منفی بگذارند. ساعات قبل از خواب از الکل خودداری کنید و بعد از ساعت 3 بعد از ظهر، مصرف کافئین را قطع کنید
- یک محیط خواب آرام ایجاد کنید: یک اتاق خواب خنک و آرام و عاری از نور آبی ساطع شده توسط دستگاه های الکترونیکی می تواند خواب آرام را تسهیل کند و از خواب آلودگی جلوگیری کند.
- اجتناب از فعالیت های خطرناک: اجتناب از رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین در هنگام خستگی ضروری است.
درمان های غیر دارویی
استفاده از دستگاه CPAP: اگر خواب زیادی شما به دلیل قطع تنفس حین خواب است یکی از راهکار های غیر دارویی، استفاده از دستگاه CPAP یا دستگاه فشار مثبت هوا است. برای اطلاعات بیشتر اینجا راببینید
تحریک مغز: نشان داده شده است که تحریک فراجمجمه ای مغز می تواند کیفیت خوب شبانه را افزایش دهید و باعث کاهش پرخوابی در فرد شود. برای اطلاعات بیشتر اینجا را ببینید.
نوروفیدبک: مطالعات نشان داده اند نوروفیدبک می تواند با افزایش کیفیت خواب نیاز فرد را به خواب بیشتر کاهش دهد. برای اطلاعات بیشتر اینجا را ببینید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.