همه گاهی اوقات فراموشی را تجربه می کنند. از دست دادن حافظه خفیف با افزایش سن بیشتر می شود و به طور کلی دلیلی برای نگرانی نیست. اما از دست دادن تدریجی حافظه به دلیل بیماری هایی مانند بیماری آلزایمر می تواند جدی باشد.
اگر کاهش حافظه شروع به تأثیر بر زندگی روزمره شما کرد یا با علائم دیگری همراه بود، با پزشک خود مشورت کنید. توجه به نوع از دست دادن حافظه به پزشک کمک می کند تا علت آن را تعیین کند.
بسیاری از علل از دست دادن حافظه در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند. در صورت عدم تشخیص و درمان، برخی از بیماری ها پیشرفت کرده و درمان را دشوارتر می کنند.
از دست دادن حافظه و پیری
با افزایش سن، ممکن است متوجه شوید که گهگاه دچار نقص حافظه می شوید. ممکن است نام کسی را که به تازگی ملاقات کرده‌اید فراموش کنید، یا ممکن است بیشتر موارد را به اشتباه بیاورید. شاید برای به خاطر سپردن کارهای روزمره و قرار ملاقات ها بیشتر به لیست ها و تقویم ها تکیه کنید. از دست دادن حافظه ناشی از افزایش سن بر توانایی طبیعی شما برای عملکرد در محل کار یا خانه تأثیر نمی گذارد.
مقابله با از دست دادن حافظه
ورزش ذهنی، رژیم غذایی سالم و خواب کافی سه فعالیت اصلی برای تقویت قدرت مغز شما هستند. درگیر شدن در این 3 زمینه می تواند به کاهش خطر از دست دادن توانایی های ذهنی یا مواجهه با زوال عقل کمک کند.
مقابله با از دست دادن حافظه خود
از ظرفیت مغز خود درست استفاده کنید
بیشتر مردم نیازی ندارند که انرژی ذهنی خود را صرف جزئیات جزئی کنند، مثلاً تولد دوستان خود را به خاطر بسپارند یا به یاد بیاورند که کلیدهای خود را کجا گذاشته اند.
ابزارهایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند چیزها را به خاطر بسپارید و راحت‌تر در زندگی پیش بروید. با افزایش سن، با افزایش خطر از دست دادن حافظه، این ابزارها اهمیت فزاینده ای پیدا می کنند.
یادگیری چیزهای جدید یا یادآوری حقایق مهم به تمرکز بیشتری نیاز دارد. می توانید از ابزار هایی مانند دفاتر برنامه ریزی، دفترچه های آدرس، اپ تلفن همراه و غیره برای یادآوری استفاده کنید.
خانه را عاری از شلوغی نگه دارید
چگونه خطر از دست دادن حافظه برای سالمندان را کاهش دهیم؟ یکی از راه ها برطرف کردن شلوغی های موجود در خانه است. اطمینان از سازماندهی خانه و عاری از به هم ریختگی یکی از راه های به حداقل رساندن حواس پرتی های فیزیکی و تقویت حافظه است.
یافتن دسته کلید در صورتی که قلاب مشخصی برای آن ها وجود داشته باشد بسیار آسان تر است و اگر صفحه پیشخوان پر از آشغال نباشد، یافتن صورتحساب هایی که باید پرداخت شوند آسان تر است.
آنچه را که می خواهید به خاطر بسپارید تکرار کنید
اگر قصد دارید اطلاعات خاصی را که اخیراً خوانده اید، فکر کرده اید یا شنیده اید در ذهن خود نگه دارید، باید آن اطلاعات را بارها و بارها تکرار کنید.
اگر حافظه شما به اندازه گذشته تیز نیست، چند کار ساده می تواند به شما در انجام فعالیت های روزانه کمک کند.
- از تنظیم لیست ها برای کارهای روزمره استفاده کنید.
- چک لیستی از داروها و زمان مصرف آنها داشته باشید. برخی از افراد «جعبه های هفتگی قرص» را مفید می‌دانند. می‌توانید این جعبه تقسیم ها را اینها از داروخانه محلی خود خریداری کنید و به شما کمک می‌کنند به یاد بیاورید که آیا داروی خود را مصرف کرده‌اید یا نه.
- دفترچه فعالیت ها و تقویم خود را به روز نگه دارید.
- خانه خود را منظم و مدیریت کنید.
- از نظر اجتماعی فعال باشید و به سرگرمی هایی که از آن لذت می برید بپردازید.
- اگر از دست دادن حافظه شما در حال پیشرفت یا شدید شدن است، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. از کسی که به او اعتماد دارید بخواهید همراه شما باشد.
مقابله با از دست دادن حافظه یکی از عزیزان
تماشای درگیری کسی که دوستش دارید با از دست دادن حافظه ممکن است دشوار باشد. بسته به شدت وضعیت آنها، راه های زیادی وجود دارد که می توانید به آنها کمک کنید. مثلا:
- اگر از دست دادن حافظه در عملکرد روزانه آنها اختلال ایجاد می کند،آنها را تشویق کنید که به پزشک مراجعه کنند. با آنها به قرار ملاقات بروید.
- چک لیستی از داروهای آنها و زمان مصرف آنها داشته باشید.
- به آنها کمک کنید دفترچه فعالیت ها و تقویم خود را به روز کنند.
- به آنها کمک کنید تا خانه خود را سازماندهی کنند.
- موارد مهم را در معرض دید قرار دهید.
- از برگه های یادداشت های چسبناک در گوشه و کنار خانه به عنوان یادآوری نحوه انجام وظایف استفاده کنید.
- آنها را تشویق کنید تا از نظر اجتماعی فعال باقی بمانند.
- از عکس ها و وسایل آشنا برای یادآوری خاطرات استفاده کنید.
- ترتیبی دهید که کسی در خانه کمک کند. اگر از دست دادن حافظه شدید است، مراقبت های بهداشتی در خانه، کمک به زندگی یا گزینه های مربوط به خانه سالمندان را بررسی کنید.
- صبور باشید. از دست دادن حافظه شخص دیگری را مربوط به خود ندانید و بابت آن آشفته و نگران نشوید.
علل از دست دادن حافظه
عوامل زیادی می توانند باعث از دست دادن حافظه شوند. این عوامل عبارتند از:
- کمبود ویتامین B-12
- محرومیت از خواب
- استفاده از الکل یا مواد مخدر و برخی از داروهای تجویزی
- بیهوشی ناشی از جراحی اخیر
- درمان های سرطان مانند شیمی درمانی، پرتودرمانی یا پیوند مغز استخوان
- آسیب سر یا ضربه مغزی
- کمبود اکسیژن به مغز
- انواع خاصی از تشنج
- تومور یا عفونت مغزی
- جراحی مغز یا جراحی بای پس قلب
- اختلالات روانی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و اختلال تجزیه ای
- ضربه روحی
- اختلال عملکرد تیروئید
- الکتروشوک درمانی
- حمله ایسکمیک گذرا(TIA)
- بیماری های عصبی مانند بیماری هانتینگتون، ام اس (MS) یا بیماری پارکینسون
- میگرن
برخی از این شرایط قابل درمان هستند و در برخی موارد، از دست دادن حافظه قابل جبران است.
زوال عقل
از دست دادن پیشرونده حافظه یکی از علائم زوال عقل است. علائم دیگر شامل مشکل در استدلال، قضاوت، زبان و مهارت های تفکر است. افراد مبتلا به زوال عقل نیز می توانند مشکلات رفتاری و نوسانات خلقی را نشان دهند. زوال عقل معمولاً به تدریج شروع می شود و با پیشرفت بیشتر مشخص می شود. زوال عقل می تواند ناشی از بیماری های مختلفی باشد که شایع ترین آنها بیماری آلزایمر است.
بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر حافظه را مختل می کند و بر استدلال، قضاوت و توانایی یادگیری، برقراری ارتباط و انجام کارهای روزمره تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به بیماری آلزایمر می توانند به سرعت دچار سردرگمی شوند. خاطرات بلندمدت معمولا قوی تر و ماندگارتر از خاطرات رویدادهای اخیر هستند. اگرچه ممکن است زودتر بروز کند، اما این بیماری پیشرونده عموماً افراد بالای 65 سال را تحت تأثیر قرار می دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر از دست دادن حافظه در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند، ایمنی شما را تهدید می کند، پیشرفت می کند یا با علائم فیزیکی دیگر همراه است، با پزشک خود مشورت کنید.
از دست دادن حافظه می تواند ناشی از بیماری ها و شرایط مختلفی باشد که در صورت عدم درمان ممکن است بدتر شوند.
ازمایش پزشکی
یک معاینه پزشکی برای بررسی از دست دادن حافظه شامل یک تاریخچه پزشکی کامل است. یکی از اعضای خانواده یا دوست مورد اعتماد خود را همراه داشته باشید تا به شما کمک کند. پزشک شما سوالاتی در مورد ویژگی های مشکلات حافظه شما خواهد پرسید. آنها همچنین ممکن است چند سوال برای آزمایش حافظه شما بپرسند. پزشک شما همچنین باید یک معاینه فیزیکی کامل به شما بدهد و در مورد علائم فیزیکی دیگر سوال کند.
بسته به یافته های معاینه، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص، مانند متخصص مغز و اعصاب، متخصص سالمندان یا متخصص سلامت روان ارجاع دهد. آزمایشات اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تست شناختی برای بررسی توانایی تفکر شما
- آزمایش خون برای بررسی شرایط مختلف از جمله کمبود ویتامین B-12 و بیماری تیروئید
- تست های تصویربرداری مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی(MRI)یا توموگرافی کامپیوتری(CT)
- الکتروانسفالوگرام (EEG) برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز
- آزمایش ستون فقرات
- آنژیوگرافی مغزی، که یک عکس اشعه ایکس برای مشاهده چگونگی جریان خون در مغز است
تشخیص اولین قدم مهم است. بسیاری از شرایط پزشکی که باعث از دست دادن حافظه می شوند، زمانی که به موقع شناسایی شوند قابل درمان هستند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.