تعریف دزدی واضح است. دزدی عبارت است از گرفتن چیزی که متعلق به شما نیست بدون اجازه. وقتی کلمه “دزدی” را می شنویم، اغلب به این فکر می کنیم که شخصی وارد خانه ما شده.  یا دزدی که سعی دارد محصولات گران قیمت را از یک فروشگاه دزدی کند.  در حالی که دزدی می تواند دزدی جنایی باشد، می تواند نتیجه کنترل ضعیف تکانه یا اختلالات اجباری اعتیادآور نیز باشد. که از آن به دزدی اجباری نیز یاد میشود.

علل دزدی

کلپتومانیا یا دزدی اجباری یکی از دلایل رایج دزدی است که بسیاری آن را فراموش می کنند. این نوع دزدی در مورد یک اجبار روانی به جای میل به سود یا به دست آوردن چیزی مادی یا مالی است. همانطور که توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم تعریف شده است.

کلپتومانیا یک شکست مکرر در مقاومت در برابر میل به دزدی است. در بیشتر موارد لپتومانیا، فرد چیزهایی را می دزدد که به آنها نیازی ندارد. اقلام دزدیده شده اغلب از ارزش کمی برخوردارند. و اگر تصمیم به پرداخت آن داشتند، اغلب به راحتی می توانستند آن را بخرند. این برخلاف بسیاری از موارد سرقت جنایی است، که در آن اقلام یا به دلیل نیاز یا به دلیل بسیار گران یا با ارزش بودن به سرقت می روند.

افراد مبتلا به دزدی اجباری تمایل شدیدی به دزدی دارند که اضطراب، تنش و برانگیختگی منجر به دزدی می شود. و در حین دزدی احساس لذت و آرامش می کنند. بسیاری از دزدهای مبتلا به این اختلال نیز پس از پایان عمل دزدی احساس گناه یا پشیمانی می کنند. اما بهرحال نمی توانند در برابر این خواسته مقاومت کنند.

افراد مبتلا به دزدی اجباری معمولاً بدون برناه پیشین و به تنهایی دزدی می کنند. در حالی که بیشتر سرقت های جنایی از قبل برنامه ریزی شده است. و ممکن است شخص دیگری را درگیر کند.

برخلاف دزدی جنایی، اقلامی که افراد مبتلا به دزدی اجباری می‌دزدند به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها احتمالاً آنها را دور می اندازند، بیرون می اندازند یا به دوستان و خانواده می دهند.

سایر علل دزدی

بسیاری از عوامل دیگر به جز لپتومونی می توانند باعث دزدی در فرد شوند. برخی از افراد به دلیل مشکلات اقتصادی دزدی می کنند. دیگران به سادگی از عجله و هیجان هنگام دزدی لذت می برند. یا دزدی می کنند تا خلاء عاطفی یا فیزیکی در زندگی خود را پر کنند.

دزدی ممکن است ناشی از حسادت، اعتماد به نفس پایین یا فشار همسالان باشد. مسائل اجتماعی مانند احساس طرد شدن یا نادیده گرفته شدن نیز می تواند باعث دزدی شود. افراد ممکن است برای اثبات استقلال خود، اقدام علیه خانواده یا دوستان، یا به این دلیل که به دیگران یا خود احترام نمی گذارند، دزدی کنند.

عوامل خطری که ممکن است باعث اختلال دزدی اجباری شوند

عوامل مختلفی می توانند در ایجاد اختلال دزدی اجباری نقش داشته باشند. ژنتیک و زیست شناسی ممکن است بخشی از علل ریشه ای را تشکیل دهند که عبارتند از:

• داشتن سایر بیماری‌های روانی، از جمله اختلال دوقطبی، اختلالات اضطرابی، اختلالات مصرف مواد، یا اختلالات شخصیتی (به نظر می‌رسد ارتباط قوی‌تر با اختلال وسواس فکری-اجباری است).
• مشکلات مربوط به سطوح پایین سروتونین، که منجر به افزایش رفتارهای تکانشی می شود
• ارتباط با اختلالات اعتیاد آور
• عدم تعادل در سیستم اپیوئیدی مغز که هوس ها را کنترل می کند
• سابقه خانوادگی دزدی اجباری یا اعتیاد
• زن بودن، زیرا دو سوم افرادی که مبتلا به کلپتومانیا تشخیص داده شده اند، زن هستند
• ضربه به سر، مانند ضربه مغزی

آسیب روانی، به ویژه تروما در سنین پایین، ممکن است در ایجاد لپتومانیا نقش داشته باشد. ناکارآمدی خانواده همچنین می‌تواند باعث دزدی کودکان شود. که می‌تواند زمینه را برای گرایش‌های دزدی اجباری در صورت ترکیب با سایر اختلالات خلقی یا اعتیاد فراهم کند.

دزدی کودکان در مقابل دزدی  بزرگسالان

در کودکان

در حالی که والدین ممکن است آن را ناراحت کننده بدانند، برای کودکان خردسال عادی نیست که چیزهای کوچک را بدون اطلاع بهتر بدزدند. کودکان خردسال، به خصوص آن‌هایی که زیر 5 سال سن دارند، مستعد مصرف چیزهایی هستند که آنها را هیجان‌زده می‌کند. وقتی متوجه دزدی کودک نوپا یا کودک خود شدید، می توانید به آنها بیاموزید که این کار اشتباه است.

دلایل مختلفی وجود دارد که کودکان بزرگتر ممکن است دزدی کنند، و به ندرت این کار از روی ضرورت است. گاهی اوقات بچه های بزرگتر برای نشان دادن شجاعت یا شوخ طبعی دزدی می کنند. و سعی می کنند همسالان را تحت تاثیر قرار دهند. در برخی موارد، آنها حتی این کار را برای نمایش دادن یا جلب توجه انجام می دهند.

طبق گفته آکادمی روانپزشکی کودکان و نوجوانان آمریکا ، زمانی که دزدی در کودکان بزرگتر مداوم باشد، ممکن است نشان دهنده مشکلات رشد رفتاری یا عاطفی باشد. این می تواند ناشی از زندگی ناپایدار در خانه یا عوامل ژنتیکی باشد که می تواند باعث ایجاد چنین مشکلاتی شود. کودکانی که مشکلات دائمی با دزدی دارند، اغلب در اعتماد به دیگران مشکل دارند و ممکن است این رفتار را به گردن دیگران بیاندازند.

در بزرگسالان

بزرگسالان معمولاً دلایل بسیار متفاوتی برای دزدی نسبت به کودکان دارند. بزرگسالان بیشتر از کودکان به دلیل نیاز مالی دزدی می کنند. این اغلب بخش بزرگی از سرقت جنایی را تشکیل می دهد.

گاهی اوقات بزرگسالان به دلیل استحقاق دزدی می کنند. اینها اغلب دزدی های بسیار بسیار جزئی هستند، مانند دزدیدن جعبه های دستمال کاغذی یا روپوش مخملی (و حتی تشک) از اتاق هتل، یا یک منگنه از محل کار. ممکن است فرد احساس کند که به اندازه کافی برای اتاق هتل پول می پردازد، یا آنقدر سخت کار کرده است که آن وسیله دزدی حقش باشد.

کلپتومانیا نیز یکی از دلایل دزدی در بزرگسالان است. باعث سرقت اقلام کوچک و بی اهمیت می شود که شخصی که آن را دزدیده به آن نیازی ندارد. این یک اختلال کنترل تکانه است. و شخصی که دزدی می کند اغلب پس از پایان آن به شدت پشیمان می شود.

کمک گرفتن  برای همکاری در دزدی

وقتی دزدی تکراری است یا بدون هیچ عذاب وجدان، احساس گناه یا درک تاثیر انجام می شود، می تواند نشانه مشکلات دیگری باشد. اینها می تواند شامل مشکلات خانوادگی، مسائل مربوط به سلامت روان یا بزهکاری باشد. بچه‌هایی که دزدی می‌کنند معمولاً در دوست‌یابی و حفظ دوستان مشکل دارند. روابط ضعیفی با بزرگسالان دارند یا مشکلاتی با اعتماد به آنها دارند.

اگر مشکلات عاطفی یا روانی می تواند دلیل دزدی باشد، ممکن است کودک از مراجعه به یک درمانگر یا متخصص سلامت روان سود ببرد.

درمان کلپتومانیا

به تنهایی و بدون کمک درمانگر، درمان دزدی اجباری بسیار دشوار است، بنابراین دریافت کمک پزشکی برای اکثر کسانی که آن را تجربه می کنند یک ضرورت است.  معمولاً درمان شامل ترکیبی از روان درمانی و داروها است که می تواند محرک ها و علل را برطرف کند.

درمان شناختی رفتاری بیشتر برای درمان لپتومانیا استفاده می شود. با این نوع درمان، درمانگر به شما کمک می کند تا یاد بگیرید که رفتارهای مضر را متوقف کنید. و به شناختی که باعث آنها می شود رسیدگی کنید. در شناخت درمانی، درمانگر شما ممکن است از موارد زیر استفاده کند:

• حساسیت زدایی سیستماتیک.  که در آن تکنیک های تمدد اعصاب را تمرین می کنید تا یاد بگیرید که میل به دزدی را کنترل کنید.
• حساس سازی پنهانی. که در آن تصور می کنید در حال دزدی هستید. و سپس با عواقب منفی مانند دستگیری روبرو می شوید

ممکن است برای رفع اختلالات خلقی یا سلامت روان مرتبط، مانند افسردگی یا اختلال وسواس فکری، داروها تجویز شود. پزشک شما ممکن است یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین یا یک داروی اعتیاد تجویز کند که مواد افیونی را متعادل می‌کند تا ترکیب شیمیایی مغز را متعادل کند که باعث می‌شود میل به دزدی کم شود.

در حالی که دزدی اجباری قابل درمان نیست، می توان آن را کنترل کرد. درمان مداوم و احتیاط برای جلوگیری از عود کلپتومانیا لازم است. اگر تحت درمان خوب عمل کرده اید و تمایل به دزدی را تجربه کرده اید، در اسرع وقت با درمانگر یا گروه پشتیبانی خود قرار ملاقات بگذارید.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.