در قسمت اول این مقاله به تعریف بیماری بیخوابی کشنده و انواع و مراحل آن پرداختیم. در این قسمت درخصوص تشخیص بی خوابی کشنده و گزینه های درمانی بحث خواهیم کرد.

سلب مسئولیت پزشکی: محتوای موجود در این صفحه نباید به عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شود. یا به عنوان توصیه برای هر داروی خاصی استفاده شود. همیشه قبل از مصرف هر گونه داروی جدید یا تغییر دوز فعلی خود با پزشک خود مشورت کنید.

تشخیص بی خوابی کشنده

تشخیص بی خوابی کشنده تنها بر اساس علائم ممکن است دشوار باشد، به خصوص برای افرادی که سابقه ای از ابتلا به این بیماری در خانواده ندارند. با این حال، چندین محقق معیارهای بالقوه تشخیصی بالینی را برای بی خوابی خانوادگی کشنده بیان کرده اند. برای تشخیص، فرد باید از مشکلات خواب شکایت کند. یا در یک مطالعه خواب اختلالات خواب را نشان دهد. بر اساس یک مجموعه از معیارها، آنها باید حداقل دو نوع از علائم زیر مرتبط با دژنراسیون مغز را داشته باشند:

• علائم روانپزشکی، مانند توهم، افسردگی، اضطراب، یا تغییر در شخصیت
• مشکل در کنترل حرکات بدن
• مشکلات بینایی، مانند تاری دید یا دوبینی
• انقباض عضلانی غیر قابل کنترل
• مشکلات شناختی یا حافظه

فرد باید یکی از موارد زیر را نیز تجربه کند. کاهش وزن، تغییر در صدا، یا علائمی مانند تعریق بیش از حد، ضربان قلب سریع و مشکل در تنظیم دمای بدن. افرادی که علائم آنها با این مشخصات مطابقت دارد، کاندیدای بالقوه برای داشتن بی خوابی خانوادگی کشنده هستند.

معمولاً آزمایش خون را برای سایر علل احتمالی علائم مانند کمبود ویتامین و مشکلات تیروئید انجام می دهند. برای تشخیص بی خوابی کشنده، پزشکان آزمایش ژنتیک، مطالعه خواب (پلی سومنوگرافی)، اسکن مغز یا تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی را انجام دهند.

تشخیص بی خوابی کشنده پراکنده شامل در نظر گرفتن علائم مشابه و انجام بسیاری از آزمایشات مشابهی است که برای تشخیص بی خوابی خانوادگی کشنده استفاده می شود.

آزمایش  ژنتیک

هنگامی که فردی علائم بالینی بی خوابی کشنده را نشان می دهد، پزشک ممکن است آزمایش ژنتیکی را تجویز کند . آزمایش ژنتیکی جهشی را در ژن PRNP نشان دهد، به طور قطعی تشخیص بی خوابی خانوادگی کشنده را تأیید می کند. در موارد بی خوابی کشنده پراکنده، جهش ژنی وجود ندارد، بنابراین این آزمایش اعمال نمی شود.

آزمایشات ژنتیکی همچنین اطلاعاتی در مورد نوع جهش ژنتیکی یک فرد ارائه می دهد. دو نوع جهش ژنتیکی وجود دارد که باعث بی خوابی خانوادگی کشنده می شود. واریاسیون هموزیگوت Met-Met معمولاً به طول مدت بیماری کوتاه‌تر از واریاسیون هتروزیگوت منجر می‌شود.

مطالعه خواب

متخصصان پزشکی زمانی که مشکوک به بی خوابی کشنده هستند، یک مطالعه خواب به نام پلی سومنوگرافی انجام می دهند. افراد مبتلا به این اختلال اغلب برای مدت زمان کوتاه‌تری می‌خوابند. خواب عمیق کمی دارند یا اصلاً خواب عمیق ندارند. دوره‌های کوتاه‌تری از خواب حرکت سریع چشم (REM) دارند و رویاهای واضحی را تجربه می‌کنند. پلی‌سومنوگرافی به طور کلی کاهش شدید دوک‌های خواب و کمپلکس‌های K را نیز نشان می‌دهد. که الگوهای رایج فعالیت مغزی هستند که معمولاً در طول خواب یافت می‌شوند. پلی سومنوگرافی می تواند به ویژه برای افراد مبتلا به بی خوابی کشنده پراکنده مفید باشد. که ممکن است متوجه نشوند خواب خود تحت تاثیر قرار گرفته است.

اسکن های مغزی

پزشکان برای یافتن ناهنجاری ها و آسیب های مغزی در افراد مبتلا، اسکن مغزی انجام می دهند. توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و توموگرافی انتشار تک فوتون (SPECT) ممکن است کاهش فعالیت در ناحیه تالاموس مغز را نشان دهد. که منطقه ای است که بیشتر تحت تاثیر بی خوابی کشنده است. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) همچنین ممکن است آتروفی را در مناطق خاصی از مغز نشان دهد.

تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی

تجزیه و تحلیل دقیق مایع مغزی نخاعی، ناهنجاری هایی را در افراد مبتلا به بی خوابی خانوادگی کشنده و  پراکنده نشان می دهد. با این حال، برخی از ویژگی های معمول تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی طبیعی باقی می مانند.

گزینه های درمانی برای بی خوابی کشنده

متخصصان هنوز راهی برای درمان بی خوابی کشنده پیدا نکرده اند. در حال حاضر، درمان‌ها به عنوان مراقبت تسکینی در نظر گرفته می‌شوند. به این معنی که تمرکز آن‌ها بر ارائه تسکین به افرادی است که این بیماری را در ماه‌های آخر زندگی خود تجربه می‌کنند.

مراقبت تسکینی

نوع مراقبت تسکینی که به افراد مبتلا به بی خوابی کشنده داده می شود بسته به علائم هر فرد متفاوت است. درمان‌های بی‌خوابی خانوادگی کشنده و بی‌خوابی کشنده پراکنده مشابه و همپوشانی دارند. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است سعی کنند:

• مکمل های ویتامین: نشان داده شده است که مصرف ویتامین های B6، B12، آهن و اسید فولیک باعث بهبود سلامتی در افرادی می شود که بی خوابی کشنده پراکنده را تجربه می کنند.

• یک رژیم غذایی سالم: پزشکان ممکن است اولویت خوردن غذاهای مغذی را برای به دست آوردن ویتامین های مفید توصیه کنند. همچنین، محصولات لبنی که حاوی تریپتوفان هستند، ممکن است به بهبود خواب کمک کنند.

• مکمل ملاتونین: سطح ملاتونین، هورمون خواب، در افراد مبتلا به بی خوابی کشنده کاهش می یابد. مصرف مکمل ملاتونین ممکن است به بهبود خواب کمک کند.

• قطع مصرف برخی داروها

• با راهنمایی پزشک، از مصرف داروهایی که ممکن است منجر به افزایش از دست دادن حافظه، سردرگمی یا بی خوابی شود، استفاده نکنند.

• مصرف آرام بخش : مطالعات روی آرام بخش های بی خوابی کشنده نتایج متفاوتی را به همراه داشته است. برخی از افراد مبتلا به بی خوابی کشنده با مصرف برخی آرام بخش ها همراه با داروهای ضد اضطراب، تسکین کوتاه مدتی را تجربه کرده اند. در حالی که تحقیقات دیگر نشان می دهد آرام بخش ها هیچ تاثیری ندارند.

• استفاده از گاما هیدروکسی بوتیرات (GHB): در یک مطالعه، داروی GHB باعث خواب آرام در افراد مبتلا به بی خوابی خانوادگی کشنده شد.

• مصرف آنتی سایکوتیک : برخی از افراد مبتلا به بی خوابی کشنده پراکنده گزارش می دهند که پس از مصرف فنوتیازین ها، دسته ای از داروهای ضد روان پریشی، می توانند بخوابند.

• درمان: صحبت با یک درمانگر می تواند به افرادی که تشخیص بی خوابی کشنده دارند و همچنین خانواده و عزیزانشان کمک کند تا احساسات مرتبط با این بیماری را پردازش کنند.

تحقیقات آینده

در سال‌های اخیر، محققان درمان‌های بالقوه برای بی‌خوابی کشنده را مطالعه کرده‌اند و این مطالعات احتمالاً ادامه خواهند داشت. داکسی‌سایکلین، آنتی‌بیوتیکی که بر پروتئین‌های پریون تأثیر می‌گذارد. به دلیل پتانسیل ظاهری آن برای به تاخیر انداختن شروع علائم بی‌خوابی کشنده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. محققان همچنین علاقه مند هستند که چگونه انواع مختلف واکسن ها می توانند به طور بالقوه از بیماری های پریون جلوگیری کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر مشکلات خواب یا خواب آلودگی در طول روز را تجربه می کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که در حالی که بی خوابی بسیار شایع است، بی خوابی کشنده نیست.

بی خوابی کشنده مانند بسیاری از اختلالات دیگر مانند زوال عقل و بیماری آلزایمر ظاهر می شود. اگر علائم بی خوابی مداوم همراه با مشکلات روانی، شناختی یا حرکتی را تجربه می کنید. با پزشک مراقبت های اولیه خود قرار ملاقات بگذارید تا سایر بیماری ها را رد کنید.

همکاران ما در انیستیتو سلامت مغز دانا با تجهیزات مجهز در خدمت شما برای ارائه خدمات مرتبط با اختلالات خواب هستند. جهت اطلاعات بیشتر با شماره انیستستو تماس بگیرید.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.