آلزایمر که یکی از انواع زوال عقل به حساب می آید به یک چالش مهم تبدیل شده است. و بسیاری از افراد را نگران کرده است. اما شاید اگر بتوان آن را زودتر تشخیص داد، انجام اقدامات دارویی بهتر نتیجه دهد و بر زندگی خود فرد و اطرافیانش تاثیر به سزایی بگذارد.
یک الگوریتم جدید که از داده های آزمایش های حافظه و نمونه های خون استفاده می کند ، قادر است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را به طور دقیق
پیش بینی کند.
محققان دانشگاه لوند در سوئد الگوریتمی را توسعه داده اند که داده های یک آزمایش خون ساده و آزمایش حافظه مختصر را با هم ترکیب می کند تا با دقت زیادی پیش بینی کند که در آینده به بیماری آلزایمر مبتلا خواهد شد. یافته ها در Nature Medicine منتشر شده است.
تقریباً 20-30٪ بیماران مبتلا به آلزایمر به اشتباه در مراقبت های بهداشتی تشخیص داده می شوند و انجام اقدامات تشخیصی در مراقبت های اولیه حتی دشوارتر است. با اندازه گیری پروتئین تاو و بتا آمیلوئید از طریق نمونه مایع نخاعی یا اسکن PET می توان دقت را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. با این حال ، این روش ها گران هستند و فقط در تعداد کمی از کلینیک های حافظه تخصصی در سراسر جهان در دسترس هستند.
تشخیص زودرس و دقیق آلزایمر اهمیت بیشتری پیدا می کند ، زیرا امیدوارم که داروهای جدیدی که روند پیشرفت بیماری را کند می کنند به زودی در دسترس قرار گیرند.
اکنون یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور اسکار هانسون در دانشگاه لوند نشان داده است که می توان از ترکیبی از آزمایش های نسبتاً آسان برای تشخیص زودرس و قابل اعتماد بیماری آلزایمر استفاده کرد. این مطالعه 340 بیمار با اختلال خفیف حافظه را در مطالعه BioFINDER سوئد مورد بررسی قرار داد و نتایج در یک مطالعه آمریکای شمالی بر روی 543 نفر تأیید شد.
ترکیبی از یک آزمایش خون ساده (اندازه گیری نوعی پروتئین تاو و ژن خطر ابتلا به آلزایمر) و سه آزمایش شناختی مختصر که فقط 10 دقیقه طول می کشد ، با بیش از 90٪ اطمینان پیش بینی می شود که بیماران در طی چهار سال به زوال عقل آلزایمر مبتلا می شوند . اسکار هانسون گفت که این الگوریتم ساده پیش آگهی نسبت به پیش بینی های بالینی متخصصان زوال عقل که بیماران را معاینه می کردند ، دقیق تر بود اما به آزمایش گران مایع نخاع یا اسکن PET دسترسی نداشتند.
الگوریتم ما مبتنی بر آنالیز خون تاو فسفوریله شده(یک نوع ترکیب که در آلزایمر نقش دارد) و یک ژن خطرناک برای آلزایمر است که همراه با آزمایش حافظه و عملکرد اجرایی است. ما در حال حاضر یک ابزار آنلاین نمونه اولیه ایجاد کرده ایم تا میزان خطر فردی را که شکایت خفیف حافظه در آن به زوال عقل آلزایمر در طی چهار سال مبتلا است ، تخمین بزنیم. ”
یک مزیت بارز این الگوریتم این است که برای استفاده در کلینیک ها بدون دسترسی به ابزارهای پیشرفته تشخیصی ایجاد شده است. در آینده ،
الگوریتم ممکن است تفاوت عمده ای در تشخیص آلزایمر در مراقبت های بهداشتی اولیه ایجاد کند.
این الگوریتم در حال حاضر فقط روی بیمارانی که در کلینیک های حافظه معاینه شده اند ، آزمایش شده است. امید ما این است که برای استفاده در مراقبت های بهداشتی اولیه و همچنین در کشورهای در حال توسعه با منابع محدود اعتبارسنجی شود. ابزارهای تشخیصی ساده برای آلزایمر همچنین می تواند باعث پیشرفت داروها شود ، زیرا جذب مشارکت کنندگان مناسب برای آزمایش های دارویی به روشی مقرون به صرفه و مقرون به صرفه دشوار است.
پروفسور Oskar Hansson نتیجه گیری می کند: “این الگوریتم به ما امکان می دهد افراد مبتلا به آلزایمر را در مراحل اولیه استخدام کنیم ، این زمانی است که داروهای جدید شانس بیشتری برای کند کردن روند بیماری دارند”.
سید مهدی ساداتی هستم. عاشق مغز! داروساز و دانشجوی دکترای تخصصی علوم اعصاب. عضو تیم مرکز سلامت مغز دانا! از علاقه هام شناسوندن کارایی های هیجان انگیز مغز به زبان ساده به آدمهاست! جست و جو می کنم در افسردگی، داروهای موثر بر مغز و سایر بیماری های حوزه ی روان و البته نوروپلاستیسیتی!