اگر گرفتار غم، اندوه، نگرانی و اضطراب شده باشید احتمالا میدانید که معده درد عصبی چیست. معده درد عصبی یکی از نمونه هایی است که نشان می دهد چگونه احساسات فرد می تواند بر بدن او تأثیر بگذارد. پزشک ممکن است در صورت مشاهده علائمی مانند تهوع یا نفخ، که به هرگونه بیماری گوارشی ربطی ندارد، به معده عصبی شک کند.
درمان معده درد عصبی اغلب شامل تکنیک هایی برای کاهش اضطراب، استرس و تنش است.
در این مقاله با علل، علائم و درمان معده درد عصبی و همچنین نحوه جلوگیری از بروز مجدد آن آشنا شوید.
علائم
معده عصبی ممکن است باعث نفخ، حالت تهوع و اسهال شود.
معده عصبی می تواند علائم برخی از اختلالات گوارشی (GI) را نشان دهد. اینها شامل شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا گاستروانتریت است که یک عفونت معده باکتریایی یا ویروسی است.
علائم مرتبط با معده درد عصبی عبارتند از:
نفخ
تأخیر در تخلیه معده
اسهال
گاز
حالت تهوع
کودکان همچنین معمولاً علائم معده درد عصبی را تجربه می کنند. آنها ممکن است علائم خود را متفاوت از بزرگسالان توصیف کنند. مثلا از رفتن به مدرسه خودداری کنند یا مکرراً درد معده را گزارش دهند بدون آنکه علائم دیگری از عفونت را نشان دهند.
علل
سیستم گوارش GI دارای سیستم عصبی خاص خود به نام سیستم عصبی روده است. انتهای عصب در معده برای پاسخ به هورمونهای استرس منتقل شده از مغز طراحی شده است. این بخشی از پاسخ “جنگ و گریز” است، که باعث می شود هورمون های استرس باعث کند شدن معده شوند تا خون بیشتری به قلب، ریه ها و ماهیچه ها وارد شود.
افراد گاه به طور مرتب استرس بالایی را تجربه می کنند، که می تواند پاسخهای “جنگ و گریز” را تقلید کند. برخی از عوامل مرتبط با استرس در معده عصبی عبارتند از:
یک رویداد آینده، مانند یک آزمون یا ارائه، امتحان
مشکلات مالی
رابطه یا مشکلات خانوادگی
طلاق، اختلاف خانوادگی
تغییرات در محل کار، مشاغل پر استرس
مرگ یک دوست عزیز
بیماری مزمن
بعضی اوقات افراد سندرم روده تحریک پذیر (IBS) را معده عصبی می نامند. نامهای دیگر IBS شامل اسپاسم روده بزرگ یا روده بزرگ تحریک پذیر است.
با این حال، فرد بدون داشتن IBS می تواند درد معده عصبی داشته باشد. این امر به این دلیل است که علائم IBS حداقل به مدت 3 ماه به طور مداوم رخ می دهد و اغلب با تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی بهبود می یابد.
درمان
از وینستون چرچیل در زمان جنگ که مجبور بود 18 ساعت در روز کار کند پرسیدند، آیا در مورد وظیفه ها و مسولیت های بسیار زیادی که بر عهده دارد نگران و مضطرب هم میشود؟ پاسخ داد سرم خیلی شلوغ است و برای نگران شدن زمان ندارم!
یکی از روش های درمان این است که تا جای ممکن فکر خود و ذهن خود را با کار خوب پر کنیم تا فرصتی برای نگران شدن نداشته باشیم. البته یادگیری تکنیک های کنترل اضطراب و خشم نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد.
بیاد داشته باشیم که هرچقدر هم که باهوش باشیم غیر ممکن است در یک لحظه بتوانیم به بیش از یک چیز فکر کنیم. باور نمیکنید؟! همین الان به صندلی خود تکیه دهید چشمانتات را ببندید و همزمان هم به یک گربه سفید فکر کنید و هم به کاری که فردا میخواهید انجام دهید فکر کنید. میبینید که میتوانید به نوبت ذهنتان را روی هرکدام از این مطالب متمرکز کنید اما هرگز نمی توانید به طور همزمان این دو کار را انجام دهید. پس زمانی که ذهن ما از افکار خوب و هیجان انگیز پر است جایی برای افکار بد وجود نخواهد داشت.
البته در بعضی موارد ما به تنهایی نمیتوانیم اضطراب خود را درمان کنیم و نیاز به کمک متخصص داریم.
درمان ممکن است در درمان استرس و اضطراب که باعث ایجاد معده درد عصبی شده اند، کمک کند.
پزشک می تواند با شناسایی استرس ناشی از زندگی فرد، بهبود درد معده عصبی را شروع کند. برخی از محرکهای احتمالی که ممکن است فرد برای کاهش علائم خود به آن بپردازد شامل مدرسه، شغل، کار، خانواده، یا روابط است.
نمونه هایی از درمان معده درد عصبی شامل موارد زیر است:
درمان: دیدن روانپزشک یا درمانگر ممکن است به فرد کمک کند تا تغییراتی در کاهش استرس در زندگی خود ایجاد کند. هیچ کس نمی تواند استرس را به طور کامل از بین ببرد، اما یک درمانگر همچنین می تواند به شخص کمک کند در صورت تجربه آن، روش های مقابله بهتر با استرس را تشخیص دهد.
داروها: در برخی موارد، ممکن است فرد برای کاهش اضطراب و استرس، نیاز به مصرف دارو داشته باشد. درمان اضطراب و افسردگی همچنین ممکن است به کاهش بروز معده عصبی کمک کند. یکی از دارو های معروف برای کاهش اضطراب بوسپیرون است که باید زیر نظر پزشک تجویز شود.
تحریک مغز: بعضی مواقع در افراد مضطرب فعالیت نواحی از مغز از حالت طبیعی خارج می شود که می توان به کمک تحریک الکتریکی یا مغناطیسی آن نواحی را تحت تاثیر قرار داد تا فعالیت سلول های عصبی تنظیم شده و اضطراب فرد کاهش یابد. برای اطلاعات بیشتر در مورد تحریک مغز به واحد تحریک مغز انستیتو سلامت مغر مراجعه نمایید.
بیوفیدبک: بیوفیدبک روشی است که مراجع را قادر می سازد از علایم زیستی که در حالت معمول نسبت به آنها آگاهی ندارد، اطلاع پیدا کند مانند تعریق پوست، ضربان قلب، انقباض عضلات… و در راستای کاهش اضطراب تغییراتی در آنها بوجود آورد. در تکنیک هایی همچون یوگا، مدیتیشن و ریلکسیشن نیز هدف همین است با این تفاوت که در بیوفیدبک، فرد از طریق حسگرهایی که به بدن وی نصب گردیده است قادر خواهد بود تا با دقت بالا از وضعیت بدنی و میزان اضطراب خود مطلع گردد.
مراقبه: مراقبه می تواند اضطراب و استرس را با افزایش تمرکز و ذهن آگاهی فرد کاهش دهد. مدیتیشن شامل نشستن یا دراز کشیدن در یک اتاق آرام و تمرکز روی تنفس شخص است. برخی از افراد ممکن است تصمیم بگیرند آن را تکرار کنند تا به آنها کمک کند انرژی خود را متمرکز کنند و استرس را تسکین دهند. صرف حتی 10 تا 15 دقیقه در روز برای مدیتیشن می تواند به فرد کمک کند علائم خود را کاهش دهد.
مواد غذایی: از غذاهایی که می توانند این مشکل را بدتر کنند، خودداری کنید. نمونه هایی از این محصولات شامل لبنیات و نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، شکلات، سودا و چای است.
فعالیت های تسکین دهنده برای استرس. مشارکت در فعالیتهایی که به کاهش استرس کمک می کند مانند ورزش، نوشتن، خواندن، گوش دادن به موسیقی یا صحبت با دوستان می تواند کمک کند. بعضی اوقات ممکن است فرد با کاهش تعداد تعهدات در برنامه روزانه خود، استرس را کاهش دهد.
از داروهای طبیعی استفاده کنید. اینها شامل زنجبیل است که می تواند به عنوان دمنوش استفاده شود، به عنوان ریشه جویده شود یا به عنوان یک مکمل مصرف شود. نوشیدن چای نعناع یا بو کردن روغن نعناع نیز ممکن است علائم عصبی معده را کاهش دهد.
پزشک همچنین می تواند مطابق با سابقه سلامتی فرد، درمان های خاصی را توصیه کند.
معده عصبی می تواند علائمی مشابه اختلالات مزمن GI ایجاد کند. اگر فردی به طور مرتب این علائم را تجربه کند، پزشک ممکن است فرد را مبتلا به IBS تشخیص دهد.
درمان هرگونه عوامل استرس زای اساسی ممکن است به کاهش بروز معده عصبی، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Medical News Today
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.