تصور کنید که پیر می شوید و هنوز هم از دانش و توانایی یادگیری خود بهره مند می شوید. تصور کنید که با افزایش سن، داناتر می شوید. تصور کنید که هنوز هم می توانید تمام وقایع مهم زندگی خود و افرادی که دوستشان دارید را به خاطر بسپارید و هنوز هم قادر به تصمیم گیری آگاهانه هستید. چندین روش آزمایش شده برای تقویت مغز، وجود دارد.
هرچه پیرتر می شویم، مغز نیز شروع به انحطاط می کند. ما در یادآوری برخی موارد مشکل داریم و در بدترین حالت ، زوال عقل اتفاق می افتد.
خبر خوب این است، مواردی وجود دارد که ما امروز می توانیم برای تقویت مغز خود انجام دهیم تا با افزایش سن، دچار نقص حافظه نشویم. ما می توانیم مغز خود را رشد دهیم و تقویت کنیم به طوری که برای مدت طولانی سالم تر و جوان تر بماند.
ورزش
- تمرین فیزیکی
ورزش بدنی باعث افزایش جریان خون و اکسیژن به مغز می شود تا به عملکرد مناسب آن کمک کند. انجام حداقل 30 دقیقه ورزش در روز توصیه می شود. البته در این حالت موارد بیشتر بهتر است. تمریناتی را پیدا کنید که برای شما بهتر باشد و هر وقت ممکن بود آن را ارتقاء دهید.
ورزش ذهنی
انجام فعالیتهایی که مغز را به چالش می کشد به رشد آن کمک می کند. محاسبات ریاضی، پازل، بازی هایی را انجام دهید که مانند شطرنج، به مهارت های ذهنی نیاز دارند. امروز بسیاری از بازی های آنلاین به طور خاص برای بهبود مغز شما طراحی شده اند. همچنین، موسساتی وجود دارند که می توانند شما را توسط روش های نوین، در بهبود و تقویت عملکرد مغز و حافظه ی خود یاری دهند. برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا، واحد علوم اعصاب شناختی، مراجعه کنید.
خواب
آیا می دانستید که مغز نمی خوابد؟ هنگام خواب ما است که مغز زمان می برد تا تمام اطلاعاتی را که در طول روز جمع کرده است مرتب کند و به درستی آن را ذخیره کند. در حالی که ما در خواب هستیم، مغز سخت کار می کند به طوری که وقتی از خواب بیدار می شویم، آماده است تا ماجراهای جدید روز را در پیش بگیرد.
بنابراین، اگر خواب کافی ندارید، چه اتفاقی می افتد؟ احتمالاً قبلاً آن را تجربه کرده اید. ذهن شما احساس خوبی ندارد، در گرفتن و پردازش اطلاعات کند است، احساس خستگی می کنید. بنابراین، بله، شما فقط به زیبایی خود و تنها یک پوست خوب نیاز ندارید، بلکه باید باهوش تر نیز باشید. یک فرد بالغ هر شب بین 7-9 ساعت خواب نیاز دارد تا مغز بتواند با ظرفیت کامل وظایف خود را انجام دهد.
یادگیری مداوم
هر بار که چیز جدیدی یاد می گیرید، اتصالات جدیدی در مغز شما ایجاد می شود. سلول های بیشتری فعال می شوند. می توانید با خواندن، یادگیری یک زبان جدید، مهارت، ورزش، فعالیت و غیره یاد بگیرید، همیشه چیز جدیدی وجود دارد که می توانید یاد بگیرید.
مدیتیشن
تمرین مدیتیشن هزاران سال وجود داشته است. فواید آن بیشمار است و یکی از آنها سلامت مغز است. آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا افرادی که مراقبه می کنند، آرام و خودآگاه به نظر می رسند؟ خوب، درست است که مدیتیشن باعث کاهش ناحیه مغز که مسئول اضطراب و نگرانی است، می شود. مدیتیشن به کاهش استرس کمک می کند اما همچنین حساسیت شما به استرس را نیز کاهش می دهد.
از استرس خودداری کنید
استرس منشا بسیاری از عوارض سلامتی و یکی از آنها بیماری روانی است. امروزه اضطراب و افسردگی حتی در بین نوجوانان بسیار متداول است. در اولین فرصت با هرگونه استرس مقابله کنید. هرچه استرس بیشتری داشته باشید خلاص شدن از آن سخت تر است. در صورت نیاز از کمک دیگران استفاده کنید.
در برابر صدمات سر محافظت کنید
هنگام انجام فعالیت هایی که می تواند منجر به صدمات سر مانند اسب سواری، صخره نوردی و فوتبال شود، از سر خود محافظت کنید. آسیب های سر هرچند اندک باشد می تواند باعث آسیب مغزی شود.
رژیم غذایی مناسب
یک رژیم غذایی سالم نه تنها برای سلامت جسمی شما بلکه برای سلامت ذهن نیز مفید است. سبزیجات، میوه های رنگی و همچنین چربی های سالم توصیه می شود. رایج ترین غذاهای مناسب برای سلامت مغز شامل زغال اخته، آووکادو، گردو، سالمون، تخم مرغ و شکلات تیره است.
آب برای سلامتی مغز ضروری است. وقتی دچار کمبود آب بدن هستید، اندازه مغز نیز کوچک می شود. چندین مکمل وجود دارد که می توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید. البته با دستور پزشک مصرف کنید.
از سیگار کشیدن و سوء مصرف الکل خودداری کنید
دلیلی وجود دارد که به موجب قانون انتظار می رود این محصولات نسبت به بسته بندی خود هشداری را نشان دهند. آنها نه تنها برای سلامت جسمی شما بلکه برای سلامت روان شما سم هستند.
نیمکره ی غیر غالب مغز خود را فعال نگه دارید
استفاده از نیمکره غیرغالب، باعث فعال شدن قسمت های خاصی از مغز می شود که در غیر این صورت خفته باقی می مانند. جیم کوویک، مربی go-to brain هالیوود و مدیر عامل شرکت Kwik Learning، این ترفند را توصیه می کند. او از دست چپ خود برای مسواک زدن دندانها و انجام کارهای ساده استفاده می کند.
سیستم پشتیبانی داشته باشید
داشتن روابط مناسب و یک سیستم پشتیبانی، برای سلامتی مغز شما مهم است. شبکه ای از افراد پشتیبان و دوست داشتنی در اطراف خود بسازید زیرا آنها شما را خوشحال، جوان و سالم نگه می دارند.
جستجوی کمک
وقتی احساس بیماری می کنیم، باید به دنبال کمک باشیم و اقدامات لازم باید در مورد سلامت مغز اعمال شوند. درست مانند هر قسمت دیگر بدن، مغز بیمار می شود و برای بهتر شدن به مراقبت مناسب نیاز دارد. منتظر نمانید تا مشکل ذهنی و عصبی شما خود به خود بهبود یابد.
موسسه سلامت مغز دانا، به ویژه واحد علوم اعصاب یادگیری، با متخصصان مجرب و روش های نوین، می تواند اینگونه خدمات را ارائه دهد.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.