داروهای تقویت کننده سیستم عصبی (Nootropics)

حافظه شما ممکن است با افزایش سن و سبک زندگی پر از استرس کاهش یابد. در اینجا ما نوتروپیک ها  (داروهای تقویت کننده سیستم عصبی) و مکمل هایی را ذکر می کنیم که به بهبود و تقویت حافظه شما کمک می کنند و مکانیسم آن ها را نیز توضیح خواهیم داد.

Panax Ginseng+Ginko Biloba

 Panax Gingko  یک گیاه چینی سنتی است که حافظه بلند مدت را بهبود می بخشد. Ginko Biloba علاوه بر حافظه بلند مدت، اثرات مثبتی بر روی بیماری هایی مانند زوال عقل و آلزایمر دارد. 

در مطالعه ای محققان یافتند که ترکیب ginko/ginseng برای بهبود حافظه در بزرگساان موثر است.

• کاهش استرس اکسیداتیو به وسیله تحریک آزاد سازی نیتریک اکسید (NO)، که از مغز محافظت می کند.
• افزایش سروتونین
• افزایش نوروترنسمیترهایی (دوپامین، اپی نفرین، و نوراپی نفرین) که در یادگیری تقش دارند.

چگونه kingo حافظه را بهبود می بخشد؟

• افزایش استیل کولین که به یادگیری، توجه و حافظه کمک می کند.
• افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی (SOD و کاتالاز) در هیپوکمپ رت ها
• حفاظت از غشاهای میتوکندریایی و جلوگیری از آزادسازی سیتوکروم C، که از خود تخریبی سلول ها جلوگیری می کند.
• حفاظت در مقابل سمیت ایجاد شده توسط آمیلوئید بتا که یکی از مهمترین فاکتورها در پیشرفت و توسعه بیماری آلزایمر است.

Bacopa Monnieri

• تداوم بخشیدن به کیفیت حافظه
• بهبود حافظه و عملکردهای شناختی که بر پایه شنوایی هستند.
• کاهش سرعت فراموشی اطلاعات جدید

چگونه Bacopa  به بهبود حافظه کمک می کند؟

• افزایش استیل کولین ( با مهار استیل کولین استراز و فعال کردن استیل ترنسفراز کولین) و گلوتامات که نقش مهمی ا در یادگیری و حافظه بازی می کنند.
• افزایش آنزیم ها و انتقال دهنده های سروتونین که در یادگیری و افزایش حافظه دخالت دارد.
• افزایش آنزیم های آنتی اکسیدانی (SOD، کاتالاز، GPx، GSR) و گلوتاتیون که مغز را در مقابل استرس اکسیداتیو محافظت می کند).
• افزایش جریان خون مغز توسط افزایش تولید نیتریک اکسید و مهار از میان برداشتن کلسیم که برای حافظه و سلامتی مغز نقش مهمی دارد.

 Hupperzine A

این دارو در بیماران مبتلا به آلزایمر و vascular dementia برای بهبود حافظه استفاده می شود.

1. بیماران مبتلا به پارکینسون و آلزایمر تخریب سلول ها در ناحیه ای از مغز به نام هسته های basal ganglia را تجربه می کنند. در یک مدل حیوانی، این دارو (Hupperzine A) فعالیت الکتریکی مغز سالم را بازسازی کرد. در حیواناتی که از تخریب در این ناحیه از مغز رنج می برند این دارو کاهش عملکرد حافظه و شناخت را نیزکاهش داد.

Huperzine A حافظه افرادی که در مدرسه از مشکلات حافظه شکایت می کنند را افزایش می دهد. بعلاوه، اثرات محافظت کننده از سلول را دارد.

چگونه Huperkinze A حافظه را بهبود می بخشد

• افزایش استیل کولین به وسیله مهار استیل کولین استراز
• افزایش سطح NGF، BDNF و TGF-Beta. این مواد از مغز محافظت کرده و توانایی حافظه و یادگیری را بهبود می بخشند.

در موش هایی که جریان خون مغز آن ها کاهش یافته است (chronic cerebral hyperperfusion)، Huperzine A، می تواند کاهش عملکرد شناختی که در اثر این ناهنجاری به وجود آمده را درمان کند.

• کاهش آسیب به میلین
• کاهش التهاب و تخریب ماده سفید
• کاهش مرگ سلولی
• افزایش یادگیری و حافظه
• کاهش التهاب (TNF-alpha)
• کاهش اثر منفی سطح پایین اکسیژن در بافت مغز

Semax

Semax دارویی است که در روسیه برای درمان سکته ها و جراحت سر استفاده می شود. این دارو برای بهبود ظرفیت یادگیری و تشکیل حافظه مورد توجه قرار می گیرد.

فواید Semax

• محافظت در برابر سطح کم اکسیژن (در رت ها). این دارو زنده مانی سلول های عصبی را هنگامی که بافت، اکسیژن کافی دریافت نمی کند را افزایش می دهد.
• بهبود توجه انتخابی و ذخیره حافظه
• تاثیر گذاری بر تشکیل حافظه جدید و پردازش های یادگیری
• افزایش توجه انتخابی در لحظه تشکیل حافظه، تقویت و ارتقاء توانایی یادگیری
• بهبود حافظه و توجه در افراد تحت شرایط سخت

چگونه semax حافظه را بهبود می بخشد؟

• افزایش انکفالین ها

نوعی انتقال دهنده عصبی طبیعی است که به تشکیل حافظه و تثبیت آن کمک می کند.

• افزایش تجمع یون کلسیم در داخل سلول ها که از فرآیندهای تخریبی مغز جلوگیری می کند.
• افزایش تولید پروتئین هایی که از مغز محافظت می کنند. (ایمونوگلوبولین ها)

Selank

• Selank نوعی nootropic است. در واقع آنالوگ سنتزی جزئی از ایمونوگلوبولین G می باشد. (tuftsin).
• Selank طی تحقیقی، حافظه و عملکرد مغز را در رت هایی که توانایی یادگیری آن ها کاهش یافته بود بهبود بخشید. رت ها همچنین تحت شرایط سخت احساسی و استرسی توانستند حافظه خود را ارتقاء بدهند.
• در رت ها، تزریق 300 میکروگرم/کیلوگرم Selank تداوم حافظه memory trace stability را به مدت یک ماه افزایش داد.
• Selank (300 میکروگرم/کیلوگرم) عملکرد حافظه را بازسازی می کند. (حافظه، یادگیری و توجه به تحریکات حسی) در رت ها با chronic artificial inhibition مغز. ( cerebral cathecholamin system).

چگونه Selank حافظه را بهبود می بخشد؟

• فعال کردن رسپتورهای دوپامین که نقش مهمی را در تشکیل حافظه و پردازش یادگیری بازی می کنند.
• افزایش انکفالین ها که در تشکیل حافظه و تثبیت آن ها بسیار تاثیر گذار است.

Butirate

سدیم بوتیرات مغز را در حالتی قرار می دهد که می تواند از حافظه بلند مدت بهره مند شود. این دارو حافظه بلند مدت را توسط فعالیت سیناپسی در هیپوکمپ بهبود میبخشد.

سدیم بوتیرات همچنین عملکرد حافظه را در بیمارانی که مبتلا به بیماریهای مرتبط با افزایش سن هستند، ارتقاء می دهد.

چگونه بوتیرات حافظه را بهبود می بخشد؟

• افزایش BDNF، NGF و GDNF
• تحریک رشد و توسعه بافت های عصبی

Creatine

وظیفه اصلی کراتین در مغز و بدن بازیافت انرژی است (ATP). Creatine، در فاز 3 درمان های کلینیکی برای بیماری هانتینگتون استفاده می شود.

کراتین با یا بدون تمرین و ورزش، از مغز محافظت می کند. همچنین باعث تاخیر در پیشروی بیماری های تخریب کننده عصبی مانند آلزایمر می شود.

در بیماران مسن تر، کراتین باعث بهبود عملکرد در تست های شناختی و حافظه در افراد مسن می شود. همجنین IQ، حافظه و حافظه فعال افراد گیاه خوار را بهبود می بخشد.   

چگونه کراتین حافظه را بهبود میبخشد؟

• کراتین به عنوان فسفوکراتین ذخیره می شود که به عنوان یک ذخیره کننده انرژی عمل می کند. فسفوکراتین به سرعت در طول فعالیت مغزی کاهش می یابد. مصرف مکمل های کراتین به اندازه 2 گرم در روز به مدت یک ماه متوسط کراتین مغز را تا 9.7 درصد افزایش می دهد.
• کراتین به عنوان ذخیره کننده انرژی برای مغز هنگام تمرکز بر روی تسک های یادگیری، عمل می کند. همچنین منبع انرژی برای ذخیره حافظه.
• حفاظت در مقابل ایجاد سمیت با بتا-آمیلوئید در هیپوکمپ
• حفاظت سلول های عصبی به وسیله حفظ تولید انرژی توسط میتوکندری ها و حفاظت میتوکندری (به وسیله افزایش پتانسیل غشای میتوکندری و کاهش کلسیم داخل سلولی).
  

  گلوکز

گلوکز مهمترین منبع انرژی می باشد. در حالیکه بسیاری از تاثیرات شناختی مثبت مانند افزایش عملکرد حافظه را دارد.

• مطالعات نشان می دهند که گلوکز عملکردهای شناختی را در افراد مبتلا به بیماری های مختلف تخریب کننده عصبی، بهبود می بخشد.
• افزایش یادگیری و حافظه در افراد سالم
• بهبود حافظه کلامی و گفتاری
• سطوح گلوکز بعد از انجام تسک های شناختی کاهش میابد. این مکمل ممکن است تاثیرات مثبتی داشته باشد.
• بهبود چشمگیر حافظه و توجه در دانشجویان
• کاهش سطح گلوکز در خون همراه با اختلال در عملکردهای شناختی بویژه حافظه بینایی می باشد که در افراد مسن تر بدتر می باشد.

چگونه گلوکز حافظه را بهبود می بخشد؟

• بهبود تثبیت حافظه و یادگیری هنگام انجام تسک های مشکل
• افزایش سطوح انسولین که با بهبود حافظه در ارتباط است.
• افزایش استیل کولین که برای پردازش حافظه و یادگیری بسیار اهمیت دارد.
• نورون های حساس به گلوکز در مغز، به عنوان سنسورهای گلوکز عمل می کنند. بنابراین گلوکز ممکن است تغییرات عصبی را القا کند که حافظه را بهبود می بخشد.
• جلوگیری از مرگ سلولی

البته هر چند این دارو ها می توانند بسیار کمک کننده و مفید واقع شوند، اما همانطور که اکثر داروها عوارض جانبی نیز دارند، این داروها نیز مستثنی نیستند و باید با آگاهی و مشورت پزشک استفاده شوند.