بیوفیدبک، جایگزینی برای داروهای آرامبخش

این ممکن است شما را متعجب کند، اما مغز شما انعطاف پذیر ترین بخش بدن شما است. علم جدید در مورد “neuroplasticity” یا “انعطاف پذیری عصبی”  نشان می دهد که ذهن و مغز ما قادر به انطباق و تغییر بسیار چشمگیر تر از آنچه ما قبلا تصور می کردیم، می باشد. به همین دلیل است که تمرینات مدیتیشن، یوگا و تنفس می توانند تاثیر عمیقی بر احساسات و افکار ما داشته باشند. نوعی تکنیک درمانی بر پایه علم است  که برای کمک به ارتباط ذهن و بدن استفاده می شود. این تکنیک ” بیوفیدبک” نامیده می شود و یک ابزار قوی برای مدیریت شرایط درد مزمن و اضطراب نیز می باشد.

Biofeedback به بیماران برای کنترل برخی از پاسخ های خودکار بدن، از جمله درک درد، کمک می کند. با تمرین، می توانید آگاهانه احساسات بدن، واکنش به افکار، پاسخ استرس و حتی فعالیت های الکتریکی مغز را تغییر دهید. 

Biofeedback چیست؟

Biofeedback Therapy یا درمان توسط بیوفیدبک نوعی برنامه آموزشی است که هدف آن آموزش بیماران در کنترل فرایندهای فیزیولوژیک است -زیرا ذهن و جسم، هر دو به علائم دردناک و آشفتگی پاسخ می دهند. واژه بیوفیدبک اینگونه تعریف می شود. “یک روش ارتباطی ذهن-بدن که در آن افراد یاد می گیرند که چگونه فیزیولوژی خود را با هدف بهبود سلامت جسمی، عصبی و احساسی  کنترل کنند.” 

درمان با Biofeedback گاهی اوقات برای مدیریت فشار خون بالا، درد عضلانی و یا تنش، اضطراب و بی خوابی استفاده می شود . بسیاری از این مشکلات، باعث استرس  یا حداقل باعث بدتر شدن آن می شوند.به همین دلیل، برخی از کارشناسان معتقدند که بیوفیدبک مفید است و می تواند وضعیت سلامت کلی را بهبود بخشد، زیرا به عنوان یک روش تسکین استرس طبیعی موثر است .

مکانیسم درمان

اشکال مختلف درمان بیوفیدبک – با استفاده از آرامش ماهیچه ای، تمرین تنفس و ذهن-آگاهی در حال حاضر در مطالعات متعددی برای درمان بسیاری از شرایط سلامتی اثبات شده است. اما این مداخله ذهنی چگونه کار می کند؟  این درمان کمک می کند تا طیف گسترده ای از علائم را با کاهش فعالیت سمپاتیک، کمتر کند. 

از طریق شناسایی و تغییر فعالیت های ذهنی خاص و واکنش های فیزیکی، بیوفیدبک به بیماران برای کمک به تنظیم فرآیندهای بدن آموزش می دهد تا کنترل واکنش استرس شان را در دست گیرند. Biofeedback به عنوان یک مسکن طبیعی برای سردرد نیز موثر است.

بعضی از متخصصان از اصطلاح “یادگیری پرتاب توپ گلف” برای توصیف نحوه عملکرد بیوفیزیکی استفاده می کنند. همانطور که شخص در حال انجام دادن و دیدن جایی که توپ می رود، است، بازخورد، به بهبود ضربه بعدی کمک می کند. در بیوفیدبک، بیمار از اندازه گیری پاسخ های فیزیولوژیکی خود پیروی می کند – و در حالی که آنها در یک مسیر سالم حرکت می کنند، تقویت مثبت و یادگیری صورت می گیرد.

پس از بررسی بیش از 60 مطالعۀ مرتبط با بیوفیدبک، موسسه روانپزشکی در کالج لندن، این نوع درمان را به عنوان “مداخله روانپزشکی غیرمخرب و موثر برای اختلالات عصب-روان شناختی” توصیف کرد و نتیجه گرفت که بیش از 80 درصد از مطالعات، مداخلات بیوفیدبک، با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت. مانند درمان اختلالاتی از جمله اضطراب، اوتیسم، افسردگی، اختلالات اشتها و اسکیزوفرنیا.

اما درمان با بیوفیدبک فقط برای مدیریت اختلالات روانی مفید نیست.  در بهبودی پس از جراحت و درد مزمن نیز رایج  می باشد. از آنجایی که درمانگران در حال حاضر چندین روش مختلف بیوفیدبک را ارائه می دهند، کارشناسان توصیه می کنند که بیماران در طول جلسات خود از رویکردهای تعدیل زیستی استفاده کنند. این نشان داده شده است که بیشترین تاثیر را در کاهش علائم دارد.

شرایطی که معمولا با مداخلات بیوفیدبک درمان می شوند عبارتند از: درد مزمن، تنش عضلانی یا اسپاسم، بی اختیاری ادرار (اغلب باعث ادرار کردن)، فشار خون بالا (فشار خون بالا)، تنش یا سردرد میگرنی، علائم TMJ (اختلال عملکرد مفاصل تمپوروماندیبولار)، خواب آلودگی یا بی خوابی، علائم گوارشی مانند یبوست،  اضطراب و افسردگی، اختلالات اشتها، اختلالات طیف ADHD و اوتیسم، صرع، بهبود سرطان، بیماری های قلبی، و  در مورد هر شرایط دیگری که تحت تأثیر استرس به وجد می آید.

درجلسات درمان با بیوفیدبک چه اتفاقی می افتد؟ 

یک متخصص بیوفیدبک آموزش دیده برای اولین بار ارزیابی وضعیت بیمار را، معمولا با انجام چندین آزمایش انجام می دهد. این آزمایش ها به پزشک کمک می کند تا با تعیین و شناسایی مهارت های رفتاری فیزیکی و ذهنی ناخواسته، علائم آنها را کاهش دهد.

Biofeedback نیاز به تجهیزات تخصصی دارد. دستگاه Biofeedback سیگنال های فیزیولوژیکی (مانند ضربان قلب و مغز موجها) را به اطلاعات معنی داری تبدیل می کند که بیمار می تواند درک کند. 

انواع آزمایشاتی که اغلب در درمان های زیست شناختی استفاده می شوند، شامل اندازه گیری دمای پوست، ضربان قلب، تنش عضلانی و فعالیت های مغز هستند. دستگاه های Biofeedback که برای انجام این آزمایش ها مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از اسکن سطح پوست، الکترومیوگرافی و اسکن مغز MRI.

در حال حاضر، محبوب ترین نوع درمان بیوفیدبک که توسط پزشکان انجام می شود، “الکتروانسفالوگرافی نوروفیدبک” نامیده می شود. اختلالات اضطرابی یکی از انواع بیماری هایی است که از طریق آموزش بیوفیدبک تحت درمان قرار می گیرند، اگرچه سایر کاربردهای رایج، شامل مدیریت درد می باشد. در بسیاری از تنظیمات بیوفیدبک، الکترودهای کوچک به پوست بیمار متصل می شوند. نمایش علائم فیزیولوژیکی بیمار و بازخورد، توسط یک مانیتور قابل مشاهده می باشد.

از آنجا که جلسات نیاز به مشارکت فعال بیمار دارد،  تا حدودی مشابه جنبه های خاصی از فیزیوتراپی (PT) است. مانند PT، آموزش تمرین بیوفیدبک معمولا شامل تمرین بین جلسات در خانه نیز می باشد.

بیشتر جلسات درمان بیوفیدبک حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. دوره درمان معمولا دو تا سه ماه به طول می انجامد تا بیشترین مزایا را بدست آورند. با این حال، برخی از بیماران تصمیم به شرکت در درمان با بیوفیدبک  برای مدت طولانی، گاهی حتی سال ها می کنند. 

5 مزایای استفاده از Biofeedback Therapy

سردردهای مزمن را کاهش می دهد

مطالعات بالینی نشان می دهند از آنجا که بیوفیدبک می تواند پاسخ استرس شخص را کاهش دهد، در کاهش تعداد و شدت تنش و سردرد میگرنی نیز بسیار موثر است . یک مطالعه منتشر شده توسط دانشکده پزشکی هاروارد نشان داد که آموزش بیوفیدبک، به بسیاری از بیماران اجازه می دهد که بتوانند وابستگی به داروهای درد و احساس درد را کاهش دهند. (گرچه محققین نیز از آموزش روشهای آرامسازی عمومی به تنهایی بدون استفاده از بیوفیدبک استفاده کردند.)

بیماران در مطالعه ای در دانشگاه هاروارد نیز نظریه های درد در مورد تکنیک های آرام سازی را یاد گرفتند. بخشی نیز در مورد آموزش بیوفیدبک انجام شد. تمام بیماران در 12 ماه اول، کاهش قابل توجهی در میزان و شدت سردرد داشتند. این تاثیر مثبت به مدت 36 ماه ادامه یافت. هر دو گروه همچنین مصرف داروها و هزینه های مراقبت های پزشکی کمتری را گزارش کردند.

به سیستم گوارش در هضم و جذب غذا کمک می کند

درمان بیوفیدبک یک روش درمان شناخته شده برای بیماران با چندین نوع یبوست مزمن (از جمله دیس سینیریک و بی اختیاری مدفوع) محسوب می شود. آزمایشهای تصادفی کنترل شده نشان داده اند که 70 تا 80 درصد از تمام بیماران تحت آموزش تخصصی بیوفیدبک در مراکز درمانی، بهبود علائم را تجربه می کنند.

کاهش اضطراب

Biofeedback کمک می کند تا بیماران بیشتر در مورد چگونگی تعامل اندیشه ها، احساسات و رفتار خود، آگاه شوند. به همین دلیل است که اغلب در ارتباط با درمان های دیگر، از جمله درمان شناختی رفتاری (CBT)، و یا تمرین مراقبه ذهن آگاهانه، برای کاهش استرس استفاده می شود.

برخلاف بعضی از روشهای درمان مانند داروها، درمان توسط بیوفیدبک یک روند آموزشی است. درمانگران آموزش دیده به بیماران آموزش می دهند تا توجه بیشتری به راه های تنش بر بدن اعمال کنند. به عنوان مثال، اضطراب باعث افزایش سرعت ضربان قلب فرد، تنش عضلات و نگرانی ذهنی می شود. این نوع درمان به نوبه خود موجب خواب و آرامش می شود. 

کاهش درد (بدون مصرف دارو)

پیدا کردن تکنیک های غیر دارویی برای کنترل درد های کوتاه مدت (حاد) و مزمن در حال حاضر مهم تر از همیشه است.

یک نوع بیوفیدبک، نوروفیدبک (همچنین EEG-biofeedback) نام دارد. در بسیاری از برنامه های  درمانی به عنوان یک روش جایگزین برای کاهش درد استفاده می شود. در مواردی مانند مدیریت سکته مغزی، استرس و اضطراب پس از حادثه، سردرد، آسیب، تنش عضلانی مزمن، درد نوروپاتیک دیابتی و بهبود سرطان استفاده می شود. 

برخی شواهد نشان می دهد که برای به دست آوردن بیشترین مزایا، حدود 40 تا 60 جلسه تمرین مورد نیاز است. برخی مطالعات نشان می دهد این مقدار می تواند به میزان 50 درصد بسته به شرایط کمتر باشد.

سلامت قلب را بهبود می بخشد

مطالعات نشان می دهد که درمان بیوفیدبک کمک می کند تا کنترل تغییرات ضربان قلب و تحریک سیستم عصبی سمپاتیک را بهبود دهد. آموزش Biofeedback در درمان عوارض بیماریهای قلبی عروقی از جمله اضطراب، خواب کم و افسردگی مهم است.

یک شکل از بیوفیدبک شناخته شده به عنوان مدیریت استرس با کمک بیوفیدبک (BFSM) به ویژه برای کنترل بیماریهای قلبی عروقی است. هدف آن کاهش فعالیت بیش از حد سیستم عصبی اتونومیک است. (بیش از حد فعال شدن می تواند قلب را تحت تاثیرمنفی قرار دهد.)

این مدل درمان می تواند باعث کاهش استرس روانشناختی، بهبود کیفیت زندگی و بهبود وضعیت بالینی افراد مبتلا به بیماری های قلبی شود. یک مطالعه 2011 که در مجله Clinic Journal of Medicine منتشر شده است نشان می دهد که استفاده از BFSM توسط بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است باعث تغییر مکانسیم سلولی و مولکولی بافت قلب شود.

مشکلات خواب

بازخورد الکتروانسفالوگرافی (EEG) در حال حاضر معمولا برای کنترل علائم هایپراروزال، از جمله بی خوابی و علائم ADHD استفاده می شود. تحقیق انجام شده در سال 2011 توسط گروه روان شناسی در موسسه تحقیقات Helfgott در اورگن متوجه شدیم که دو روش درمان نوروفیدبک (پروتکل حسگر حرکتی و یک مدل EEG کمی) به طور موفقیت آمیزمنجر به درمان علائم شد. 

پس از انجام 20 جلسه 15 دقیقه ای، هر دو گروه در علائمی مانند خواب آلودگی روزانه و ناراحتی در طول شب، کاهش چشمگیری داشتند. شرکت کنندگان در این مطالعه همچنین بهبود قابل ملاحظه ای در نمرات بر روی چندین مقیاس اندازه گیری بی خوابی (شاخص شدت بی خوابی، پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ، آزمون PSQI برای کارآیی خواب و پرسشنامه کیفیت زندگی) گزارش کردند.

چگونه یک درمانگر خوب پیدا کنید