افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) معتقدند که در مقایسه با دیگران برتر و منحصر به فرد هستند. نشانه هایی که نشان می دهد ممکن است با یک فرد مبتلا به NPD قرار ملاقات داشته باشید، این واقعیت است که آنها دوستان بسیار کمی دارند یا هیچ دوستی ندارند، احساس همدلی ندارند و اغلب به شما ضربه میزنند و زبان پر نیش و کنایه ای دارند.
- اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
- راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی
- 1. در ابتدا جذاب بودند
- 2. آن ها در گفتگو با دیگران نشان میدهند که چقدر عالی هستند
- 3. آنها از تمجید و تعارف شما تغذیه می کنند
- 4. فاقد همدلی هستند
- 5. آنها هیچ دوست قدیمی ندارند
- 6. مدام شما را سرزنش می کنند
- 8. آنها فکر می کنند در مورد همه چیز حق با آنهاست و هرگز عذرخواهی نمی کنند
- 9. وقتی به آنها نشان میدهید که واقعاً کارتان تمام شده است، آنها سرزنش میکنند
- خوب، پس اگر با یک خودشیفته مواجهه هستید- حالا چه کنیم؟
- چگونه برای جدایی آماده شویم
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
وقتی شخصی عکس سلفی بیش از حد (یا بقول فرهنگستان و زبان ادب پارسی : خویش انداز) در رسانه های اجتماعی خود ارسال می کند یا در اولین قرار ملاقات دائماً در مورد خود صحبت می کند، ممکن است او را خودشیفته خطاب کنید.
اما یک خودشیفته واقعی کسی است که دارای اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) است. افرادی که NPD دارند معتقدند که در مقایسه با دیگران برتر و منحصر به فرد هستند. و انتظار دارند که به عنوان چنین افرادی شناخته شوند و با آنها رفتار شود.
آنها اغلب قادر نیستند نظرات و نیازهای دیگران را بشناسد و مشکلات دیگران را نادیده بگیرد.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) 9معیار را برای NPD فهرست میکند. اما مشخص میکند که شخصی فقط باید پنج مورد از آنها را برآورده کند تا از نظر بالینی به عنوان یک خودشیفته واجد شرایط شود.
- احساس خود بزرگ بینی
- اشتغال به خیالات موفقیت نامحدود، قدرت، درخشش، زیبایی یا عشق ایده آل
- این باور که آنها خاص و منحصر به فرد هستند و فقط می توانند توسط سایر افراد یا موسسات خاص یا با موقعیت بالا ارتباط داشته باشند یا درک شوند.
- نیاز به تحسین بیش از حد
- احساس حقانیت
- رفتار استثمارگرانه بین فردی
- عدم همدلی
- حسادت به دیگران یا اعتقاد به اینکه دیگران به آنها حسادت می کنند
- نشان دادن رفتارها یا نگرش های متکبرانه
به گفته درمانگر بالینی ربکا وایلر ، چیزی که به آن خلاصه می شود، خودخواهی به ضرر دیگران است. به علاوه ناتوانی در در نظر گرفتن احساسات دیگران.
مانند بسیاری از اختلالات سلامت روان یا شخصیت،درجات مختلف از شدت NPD وجود دارد
دکتر فران والفیش ، رواندرمانگر خانواده میگوید: «خودشیفتگی در یک طیف قرار میگیرد».
برای مثال، در بعضی محیط ها، افرادی که دارای اختلال شخصیت خودشیفته هستند ممکن است عملکرد بالا و مرتبط باشد . اما در طولانی مدت، آنها می توانند تهاجمی و چالش برانگیز باشند. پرخاشگری فرد معمولاً نشان دهنده شدت اختلال است.
علاوه بر این، افرادی که NPD دارند اغلب سایر شرایط سلامت جسمی و روانی، مانند اختلال مصرف مواد و اضطراب، تجربه می کنند ، که ممکن است روابط نزدیک را پیچیده تر کند.
همه آنچه گفته شد، دانستن معیارهای تشخیصی «رسمی» معمولاً تشخیص فرد مبتلا به NPD را آسانتر نمیکند. به خصوص زمانی که شما در یک رابطه عاشقانه با یکی از آنها درگیر هستید. یک متخصص واجد شرایط معمولا یک مصاحبه روانپزشکی استاندارد برای تعیین اینکه آیا فردی NPD دارد یا خیرباید اداره کنند.
با این حال، دانستن علائم NPD ممکن است به رابطه شما کمک کند. در اینجا برخی از علائم و نکاتی برای مقابله با آنها وجود دارد راهم ارائه خواهیم کرد.
1. در ابتدا جذاب بودند
افرادی که NPD دارند رابطه شما را جذاب، خیال انگیز و یزرگ نمایی میکنند. و همین جذابیت رابطه در ابتدا ممکن است شبیه ورد به یک یک افسانه باشد. شاید آنها دائماً از شما تعریف می کردند یا در همان ماه اول به شما می گفتند که شما را دوست دارند.
شاید آنها به شما بگویند چقدر باهوش هستید یا بر میزان سازگاری شما تأکید می کنند. حتی اگر تازه شروع به دیدن یکدیگر کرده باشید.
ندرا گلوور تواب، میگوید: «خودشیفتهها فکر میکنند که لیاقت این را دارند که با افراد خاص دیگری باشند. و افراد خاص تنها کسانی هستند که میتوانند به طور کامل از آنها قدردانی کنند.
توصیه ویلر: اگر کسی در ابتدا خیلی قوی ظاهر شد، مراقب باشید. مطمئنا، همه ما دوست داریم که احساس عشق شورانگیز کنیم. اما عشق واقعی را باید پرورش داد و رشد داد.
«اگر فکر میکنید خیلی زود است که واقعاً شما را دوست داشته باشند، احتمالاً همینطور است. یا اگر احساس می کنید به قدر کافی درباره شما نمی دانند که واقعاً شما را دوست داشته باشند، احتمالاً نمی دانند.
افراد مبتلا به NPD در اوایل یک رابطه سعی می کنند ارتباطات سطحی ایجاد کنند.
2. آن ها در گفتگو با دیگران نشان میدهند که چقدر عالی هستند
افراد مبتلا به NPD دارای یک احساس بزرگی از خود و مستعد دستاوردهای اغراق آمیز هستند. و انتظار دارند که به عنوان نخبه و فرد برتر شناخته شوند.
رواندرمانگر جکلین کرول ، میگوید: «خودشیفتهها دوست دارند دائماً در مورد دستاوردهای خود با عظمت صحبت کنند .” آنها این کار را به این دلیل انجام می دهند که احساس می کنند بهتر و باهوش تر از دیگران هستند. و همچنین به این دلیل که به آنها کمک می کند تا ظاهری با اعتماد به نفس داشته باشند.”
دکتر آنجلا گریس، روانشناس بالینی اضافه می کند که افراد خودشیفته اغلب در موفقیت های خود اغراق می کنند. و استعدادهای خود را در این داستان ها تزئین می کنند تا مورد تحسین دیگران قرار گیرند.
آنها همچنین آنقدر مشغول صحبت در مورد خودشان هستند که نمی توانند به شما گوش دهند.
گریس میگوید این هشدار در اینجا دو بخشی است. اول اینکه، شریک زندگی شما صحبت کردن در مورد خودش را متوقف نمی کند. و دوم، شریک زندگی شما در مورد شما وارد گفتگو نمی شود.
این سوالات را در نظر بگیرید: وقتی درباره خود صحبت می کنید چه اتفاقی می افتد؟ آیا آنها سؤالات بعدی می پرسند و ابراز علاقه می کنند تا درباره شما بیشتر بدانند؟
3. آنها از تمجید و تعارف شما تغذیه می کنند
خودشیفته ها ممکن است به نظر بیایند که فوق العاده اعتماد به نفس دارند. اما به گفته تواب، اکثر افراد مبتلا به NPD در واقع فاقد عزت نفس هستند. و نیاز به توجه بیش از حد و تحسین دیگران دارند.
او میگوید: «آنها به تمجید زیادی نیاز دارند، و اگر این تمجید را به آنها ندهید، آنها هرجور شده آن را از زیر زبان شما میکشند. به همین دلیل است که آنها مدام به شماچشم امید دارند تا به آنها بگویید چقدر عالی هستند.
خودشیفتهها از افراد دیگر – افرادی که معمولاً بسیار همدل هستند – استفاده میکنند تا حس ارزشمندی خود را تامین کنند. و به آنها احساس قدرت بدهند. اما به دلیل عزت نفس پایین آنها، منیت آنها می تواند به راحتی نادیده گرفته شود، که نیاز آنها را به تمجید افزایش می دهد.»
تفاوت اصلی بین افرادی که اعتماد به نفس دارند و کسانی که NPD دارند این است که خودشیفته ها به دیگران نیاز دارند تا آنها را بالا ببرند و فقط با پایین کشیدن دیگران خودشان را بالا میبرند. پیکار میگوید: این همان دو کاری که افراد دارای اعتماد به نفس بالا انجام نمیدهند.
همانطور که وایلر توضیح می دهد، “خودشیفته ها همه اطرافیان خود را به دلیل عدم اعتماد به نفسشان مجازات می کنند.”
4. فاقد همدلی هستند
والفیش میگوید فقدان همدلی، یا توانایی احساس کردن احساسات شخص دیگری، یکی از ویژگیهای بارز یک خودشیفته است. افرادی که NPD دارند هستند اغلب قادر به عذرخواهی نیستند و احساسات و دیدگاه های دیگران را درک نمیکنند.
او میگوید: «خودشیفتهها فاقد مهارت لازم برای ایجاد احساس دیده شدن، تأیید، درک یا پذیرش هستند. زیرا آنها مفهوم احساسات را درک نمیکنند.
آیا شریک زندگی شما به زمانی که روز بدی را در محل کارتان سپری کرده اید، با بهترین دوستتان دعوا کرده اید یا با والدینتان دعوا کرده اید اهمیت می دهد؟ یا وقتی چیزهایی را بیان می کنید که شما را عصبانی و ناراحت می کند خسته می شوند؟
والفیش میگوید که این ناتوانی در همدلی یا حتی همدردی، اغلب دلیلی است که بسیاری از روابط افراد مبتلا به NPD، چه عاشقانه و چه غیر عاشقانه، در نهایت فرو میپاشد.
5. آنها هیچ دوست قدیمی ندارند
برای افراد مبتلا به NPD درگیری مکرر با دیگران مشترک است. در ارتباطات آنها عمیق تر کاوش کنید و ممکن است متوجه شوید که آنها دوستان نزدیک کمی دارند.
علاوه بر این، افراد مبتلا به NPD می تواند بیش از حد حساس و ناامن باشد. در نتیجه، زمانی که شما میخواهید با افراد دیگر معاشرت کنید، ممکن است به شدت اعتراض کنند.
آنها ممکن است ادعا کنند که شما زمان کافی را با آنها نمی گذرانید. باعث می شوند که به خاطر گذراندن وقت با دوستان خود احساس گناه کنید یا شما را به خاطر نوع دوستانی که دارید سرزنش کنند.
سوالاتی که باید از خود بپرسید
- شریک زندگی من با کسی که از او چیزی می خواهد چگونه رفتار می کند؟
- “آیا شریک زندگی من دوستان قدیمی دارد؟”
6. مدام شما را سرزنش می کنند
شاید در ابتدا احساس می کردید در حد شوخی است، اما بعد تبدیل به رفتار آزار دهنده ای شد. ناگهان هر کاری که انجام میدهید، از آنچه میپوشید و میخورید گرفته تا کسانی که با آنها معاشرت میکنید و آنچه در تلویزیون تماشا میکنید، برای آنها مشکل ساز و ناپسند است. و بابات انتخاب هایتان شما را مشخره میکند و آزار میدهد.
تضاد و دشمنی صفات به خوبی مستند شده هستند که افرادی که NPD دارند و تلفات وآزار آنها برای افراد دیگر زیاد است.
پیکار میگوید: «آنها شما را پایین میآورند، نام شما را صدا میزنند، با تک تک عوامل آزاردهنده به شما ضربه میزنند. و جوکهایی میسازند که خیلی خندهدار نیستند و برعکس آزار دهنده هستند». “هدف آنها کاهش عزت نفس دیگران است تا بتوانند عزت نفس خود را افزایش دهند. زیرا این باعث می شود احساس قدرت کنند.”
علاوه بر این، واکنش به آنچه می گویند ممکن است تنها رفتار آنها را تقویت و بدتر کند. پیکار می گوید:
«یک خودشیفته عاشق واکنش است. این به این دلیل است که به آنها نشان می دهد که قدرت تأثیرگذاری بر وضعیت عاطفی دیگران را دارند.
یک علامت هشدار: اگر هنگام انجام کاری که ارزش جشن گرفتن دارد، شما را با توهین به زمین می اندازند، خودتان را از آنجا دور کنید.
تواب میگوید: «یک خودشیفته ممکن است بگوید «تو توانستی این کار را انجام دهی چون من خوب نخوابیده بودم و یا در فلان مسابقه شرکت نکردم که تو توانستی در آن مسابقه برنده شوی» یا بهانهای برای اینکه توجیه کنند شما اگر موفقیتی داشته اید چندان هم با ارزش نیست.
آنها می خواهند شما بدانید که شما بهتر از آنها نیستید. زیرا برای آنها هیچ کس بهتر ازخودشان نیست.
7. آنهابه شما زخم زبان و کنایه میزنند
طعنه نوعی سوء استفاده عاطفی است و نشانه خودشیفتگی است. افراد مبتلا به NPD ممکن است دروغهای آشکار بگویند، دیگران را به دروغ متهم کنند. حقیقت را بگویند و در نهایت واقعیت شما را تحریف کنند. به خصوص در پاسخ به چالش های درک شده از قدرت یا ترس از رها شدن.
علائم مورد تهاجم و طعنه یافراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته شامل موارد زیر است:
- دیگر آن حسی را که قبلاً نسبت به خود داشتید ندارید.
- نسبت به وقایع احساس اضطراب و اعتماد به نفس کمتری دارید.
- شما اغلب تعجب می کنید که آیا بیش از حد حساس هستید.
- احساس می کنید هر کاری که انجام می دهید اشتباه است.
- شما همیشه فکر می کنید که تقصیر شماست وقتی همه چیز اشتباه می شود.
- شما اغلب عذرخواهی می کنید
- احساس می کنید که چیزی اشتباه است، اما قادر به تشخیص آن نیستید.
- شما اغلب میپرسید که آیا پاسخ شما به شریک زندگیتان مناسب است یا خیر.
- شما برای رفتار همسرتان بهانه می آورید و آنرا توجیه میکنید.
«آنها این کار را انجام می دهند تا دیگران برای برتری و فضیلت های خود، به خود شک کنند. پیکار میگوید که خودشیفتهها از پرستش شدن رشد میکنند. بنابراین از تاکتیکهای آزار و فشار روانی استفاده میکنند تا شما را به این کار وادار کنند.
8. آنها فکر می کنند در مورد همه چیز حق با آنهاست و هرگز عذرخواهی نمی کنند
افراد مبتلا به NPD هستند اغلب به عنوان متکبر و داشتن رفتارها یا نگرش های متکبرانه توصیف می شود. به همین دلیل است که مبارزه با یک خودشیفته ممکن است غیرممکن به نظر برسد.
تواب می گوید: «با افراد خودشیفته بحث و سازش وجود ندارد، زیرا همیشه حق با آنهاست. آنها لزوماً یک اختلاف را به عنوان یک اختلاف نمی بینند. و مسئله بسیار مهمتر از یک اختلاف ساده است.
به گزارش پیکار، اگر احساس می کنید که شریک زندگی شما خودشیفته است، ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- شما را نمی شنود
- شما را نمی فهمد
- مسئولیت نقش خود را در یک موضوع به عهده نمی گیرد
- هرگز برای سازش تلاش نمی کند
در حالی که پایان دادن به رابطه بهترین برنامه با کسی است که NPD دارد، ویلر توصیه می کند از مذاکره و مشاجره اجتناب کنید.
“چیزی که یک خودشیفته را دیوانه می کند، عدم کنترل و عدم مبارزه است. هرچه کمتر به مقابله بپردازید، قدرت کمتری به آنها بدهید، بهتر است.»
و چون هرگز فکر نمی کنند اشتباه می کنند، آنها به ندرت عذرخواهی می کنند.
9. وقتی به آنها نشان میدهید که واقعاً کارتان تمام شده است، آنها سرزنش میکنند
افراد مبتلا به NPD به شدت در برابر تحقیر و شرم آسیب پذیر هستند. و اغلب زمانی که احساس می کنند عزت نفس آنها ضربه خورده است به دیگران حمله می کنند.
پیکار میگوید، اگر اصرار دارید که رابطهتان تمام شده است، آنها هدفشان این میشوند که به خاطر ترک آنها به شما صدمه بزنند.
“نفس آنها به قدری آسیب دیده است که باعث می شود نسبت به هر کسی که به آنها به قول خودشان “ستم کرده” احساس خشم و نفرت کنند. این به این دلیل است که همه چیز تقصیر دیگران است. از جمله جدایی.
خوب، پس اگر با یک خودشیفته مواجهه هستید- حالا چه کنیم؟
اگر با فردی که NPD دارد رابطه دارید، به احتمال زیاد قبلاً تجربه کمی داشته اید.
قرار گرفتن در رابطه با کسی که دائماً شما را مورد انتقاد قرار میدهد، تحقیر میکند و به شما متعهد نیست، ممکن است از نظر عاطفی احساس خستگی کند.
چگونه برای جدایی آماده شویم
- مدام به خود یادآوری کنید که لایق فرد بهتری هستید.
- روابط خود را با دوستان همدل خود تقویت کنید.
- یک شبکه پشتیبانی با دوستان و خانواده بسازید که می تواند به شما کمک کند واقعیت چیست.
- از شریک زندگی خود بخواهید که با یک درمانگر صحبت کند.
- خودتان به یک درمانگر مراجعه کنید.
“شما نمی توانید یک فرد مبتلا به NPD را تغییر دهید یا با دوست داشتن کافی یا با تغییر خود برای برآورده کردن هوس ها و خواسته های آنها، او را خوشحال کنید. آنها هرگز با شما هماهنگ نخواهند شد، هرگز با تجربیات شما همدلی نخواهند کرد. و شما همیشه پس از تعامل با آنها احساس پوچی خواهید کرد.
او میافزاید: «خودپرستها نمیتوانند در روابط یا در هیچ زمینهای از زندگیشان احساس رضایت کنند. زیرا هیچ چیز برای آنها به اندازه کافی خاص نیست.
اساسا، شما هرگز برای آنها کافی نخواهید بود، زیرا آنها هرگز برای خودشان کافی نیستند.
بهترین کاری که می توانید انجام دهید این است که روابط خود را قطع کنید. هیچ توضیحی بهشان ندهید هیچ شانس دومی ارائه نکنید. گریس میگوید از آنها جدا شوید و هیچ شانس دوم، سوم یا چهارم را ارائه نکنید.
از آنجایی که فردی که دارای NPD است، به احتمال زیاد پس از بررسی کامل جدایی و رها شدن، تلاش میکند با شما تماس بگیرد و با تماسها یا پیامکها شما را مورد آزار و اذیت قرار دهد، Krol توصیه میکند او را مسدود کنید تا به تصمیم خود پایبند باشید.
به یاد داشته باشید: این مقاله برای تشخیصخود شیفتگی در شریک زندگی شما نیست.
در عوض، این مقاله به منظور ترسیم رفتارها و واکنشهای غیرقابل قبول در چارچوب یک مشارکت عاشقانه و عادلانه است. داشتن یک یا شش مورد از این نشانه ها شریک زندگی شما را خودشیفته تلقی نمیکند. بلکه دلیل خوبی برای ارزیابی مجدد این است که آیا در رابطه خود موفق هستید یا نه.
منابع:
- Day NJS, et al. (2020). Living with pathological narcissism: A qualitative study.
biomedcentral.com/articles/10.1186/s40479-020-00132-8
- Diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition. (2013).
doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596 - Grace A. (2019). Personal interview.
- Kacel EL, et al. (2018). Narcissistic personality disorder in clinical health psychology practice: Case studies of comorbid psychological distress and life-limiting illness.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5819598/ - Kirkwood A. (2019). Personal interview.
- Krol J. (2019). Personal interview.
- Mitra P, et al. (2021). Narcissistic personality disorder.
ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556001/ - Peykar S. (2019). Personal interview.
- Schalkwijk F, et al. (2021). Narcissistic personality disorder: Are psychodynamic theories and the alternative DSM-5 model for personality disorders finally going to meet?
frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2021.676733/full - استرن آر (2007). اثر نور گاز.
books.google.com/books?hl=fa&lr=&id=qKlCDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PR10&dq=the+gaslight+effect&ots=h4YOKNKi1U&sig=h3doQ0BFTCpojkhllz36ZBKtRZs#vthe%20seef&sqlight%f2000 - Stranieri G، و همکاران. (2021). خودشیفتگی بیمارگونه
psychiatria-danubina.com/UserDocsImages/pdf/dnb_vol33_noSuppl%209/dnb_vol33_noSuppl%209_35.pdf
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.