بریتنی اسپیرز در ژوئن 2021 اظهارات تکان دهنده زیادی را در مورد مراقبت از خود بیان کرد – از جمله اینکه او پس از امتناع از اجرای برنامه در لاس وگاس مجبور به مصرف یک داروی روانپزشکی به نام لیتیوم (یا اسم های تجاری Eskalith، Eskalith-CR، Lithobid، Lithonate، Lithotabs) شد.
این واقعیت که ستاره موسیقی پاپ این دارو را “قوی” توصیف کرد و گفت که این دارو باعث ایجاد احساس “مستی” در او می شود، سوالات زیادی را در مورد لیتیوم در میان مردم ایجاد کرده است. از جمله اینکه قرص لیتیوم چیست و چه خطراتی می تواند داشته باشد.
حقیقت در مورد لیتیوم چیست؟
در اینجا هشت موردی که باید در مورد این دارو بدانید آورده شده است.
واقعیت 1: لیتیوم بیشتر برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود
لیتیوم به عنوان یک تثبیت کننده خلق و خو در نظر گرفته می شود – گروهی از داروهایی که برای درمان احساس اوج (شیدایی) و فرود (افسردگی) اختلال دوقطبی استفاده می شود. این دارو توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای دو کاربرد مهم مرتبط با اختلال دوقطبی تایید شده است.
یکی از کاربردهایش برای درمان شیدایی یا حالت پرانرژی در اختلال دوقطبی است که با سرخوشی شدید یا تحریک‌پذیری همراه با افکار تند، سریع‌تر شدن گفتار، کمبود نیاز به خواب و تکانشگری مشخص میشود.
کاربرد دیگر آن چیزی است که «درمان پیشگیرانه» نامیده می شود. این بدان معناست که لیتیوم به پیشگیری از دوره‌های شیدایی و افسردگی در آینده کمک میکند و به افراد کمک میکند خلق و خوی خود را ثابت نگه دارند و از اختلالات خلقی عمده جلوگیری کنند.
علاوه بر این، نشان داده شده است که لیتیوم افکار و رفتارهای خودکشی را کاهش می دهد. گاهی اوقات برای افرادی که افسردگی و اسکیزوفرنی تشخیص داده شده است نیز به عنوان بخشی از درمان آنها تجویز می شود.
افسانه 1: لیتیوم سریع اثر میکند
لیتیوم فوراً اثر نمی کند. این درمان باید به تدریج شروع شود و لیتیوم باید به سطح خاصی در خون برسد.
اگر سطح لیتیوم در خون شما خیلی کم باشد، ممکن است اثر نکند. و اگر خیلی زیاد باشد، می تواند خطرناک باشد. حتی پس از رسیدن به دوز صحیح لیتیوم، ممکن است یک تا سه هفته طول بکشد تا این دارو اثر کامل داشته باشد.
این مساله مهم است. زیرا گاهی اوقات، به خصوص زمانی که فردی درگیر دوره شیدایی است، ممکن است به طور موقت به یک داروی اضافی و سریع‌تر نیاز باشد تا زمانی که درمان لیتیوم شروع شود.
واقعیت 2: قبل از شروع و در حین مصرف لیتیوم باید آزمایشات آزمایشگاهی را انجام دهید
آزمایش‌های آزمایشگاهی قبل و زمانی که فرد لیتیوم مصرف میکند به دلایل مختلفی مهم است. این دارو می‌تواند بر کلیه‌ها و تیروئید شما تأثیر بگذارد. بنابراین پزشک قبل از شروع درمان باید از عملکرد آنها مطلع باشد. در حین انجام این درمان، پزشک شما را از نظر تغییرات در عملکرد کلیه و تیروئید نیز تحت نظر خواهد داشت.
لیتیوم می تواند باعث افزایش وزن شود. علاوه بر بررسی وزن قبل از شروع درمان، برای نظارت بر افزایش وزن در آینده، پزشک شما را از نظر سطح کلسترول بالا، سطح چربی بالا و پیش زمینه دیابت بررسی می کند. این نتایج آزمایش به پزشک شما امکان می‌دهد هم خطر فردی شما را در شروع دارو ارزیابی کند و هم هرگونه عوارض جانبی را که ممکن است از دارو تجربه کنید نظارت کند.
حتی پس از یافتن دوز مناسب لیتیوم، پزشکان شما همچنان باید سطوح لیتیوم را در خون شما کنترل کنند. زیرا عوامل زیادی می‌توانند بر این سطوح تأثیر بگذارند. مانند داروهای خاص دیگر، مصرف نمک و مقدار مایعی که می‌نوشید.
افسانه 2: لیتیوم قوی تر و خطرناک تر از سایر داروهای روانپزشکی است
وقتی به مردم در مورد لیتیوم مشاوره داده میشود، هر بار پاسخ های متفاوتی دریافت می شود. برخی از افراد با لیتیوم نسبت به سایر داروها احساس راحتی بیشتری می کنند. زیرا این عنصر طبیعی است. در حالی که افراد دیگر در مورد تجربیاتی مانند بریتنی اسپیرز شنیده اند و نگران هستند که برای آنها خیلی قوی باشد.
حقیقت این است که همه داروهای روانپزشکی می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند. مهم نیست که مصرف چه نوع داروهای روانپزشکی شروع شود، ضروری است که پزشک در مورد اینکه چگونه دارو می تواند به شما کمک کند، عوارض جانبی آن و درمان های جایگزین بالقوه در صورتی که برای شما کارساز نبود، صحبت کند. این فرآیند “رضایت آگاهانه” نامیده می شود.
مهم است که به خاطر داشته باشید که فردی که دارو مصرف می کند باید تا حد امکان در بحث شرکت داده شود، مهم نیست که چه اتفاقی می افتد.
حتی اگر فردی از نظر روانپزشکی آسیب دیده باشد و برای تصمیم گیری نیاز به کمک داشته باشد، هنوز در فرآیند تصمیم گیری در مورد مداخلات پزشکی باید لحاظ شود. به طور معمول، اگر این فرد مایل به انجام یک نوع درمان باشد، باید روشی که او انتخاب میکند انجام شود.
واقعیت 3: لیتیوم می تواند بر احساس بیداری و هوشیاری شما تأثیر بگذارد
یکی از مواردی که بریتنی اسپیرز در جلسه دادرسی ژوئن 2021 نسبت به لیتیوم ابراز بی علاقگی میکرد این بود که باعث می شد او احساس “مستی” کند.
اگرچه احساس مستی هنگام مصرف لیتیوم معمولی نیست، اما می تواند بر میزان هوشیاری و بیداری شما تأثیر بگذارد. حتی در دوز صحیح، هنگام مصرف لیتیوم می توانید تا حدودی احساس خواب آلودگی کنید و از نظر ذهنی تیزبینی کمتری داشته باشید.
اما، اگر هنگام مصرف لیتیوم به طور قابل توجهی احساس خواب آلودگی و گیجی می کنید، می تواند نشانه آن باشد که دوز بسیار زیاد است و سمیت لیتیوم را تجربه می کنید. علائم سمیت لیتیوم شامل لرزش، دشواری در تکلم، ضعف عضلانی و مشکلات معده مانند استفراغ و اسهال است. اگر هر یک از این موارد را تجربه کردید، فوراً برای بررسی سطح لیتیوم خود به دنبال کمک باشید.
افسانه 3: ما دقیقاً می دانیم لیتیوم چگونه کار می کند
لیتیوم پیچیده است و کارشناسان دقیقاً نمی دانند که چگونه در بدن کار می کند. آنچه می دانیم این است که لیتیوم بر حرکت سدیم (یک ماده معدنی در بدن) در سلول های عصبی و ماهیچه ای تأثیر می گذارد. می تواند سطح انتقال دهنده های عصبی یا پیام رسان های شیمیایی در بدن مانند سروتونین و دوپامین را تغییر دهد و می تواند بر نحوه دریافت سلول های عصبی تأثیر بگذارد.
من به این افسانه اشاره می کنم زیرا اغلب، علل و درمان بیماری های روانی به زبان بسیار ساده توضیح داده می شود. در واقعیت، این چیزها بسیار پیچیده‌تر هستند و محدودیت‌های عمده‌ای برای دانسته‌های کارشناسان در مورد آنها وجود دارد. این مهم است که مردم در مورد این محدودیت ها بدانند، زیرا تنها با اطلاعات صادقانه است که مردم می توانند تصمیمات آگاهانه ای در مورد روش درمان خود بگیرند.
واقعیت 4: شما می توانید با خیال راحت لیتیوم را طولانی مدت مصرف کنید
بریتنی اسپیرز در جلسه دادرسی ژوئن 2021 خود گفت که لیتیوم نباید بیش از پنج ماه استفاده شود. این درست نیست.
خطرات و مزایای یک دارو در افراد مختلف متفاوت است. و نیاز به ارزیابی مداوم در طول درمان دارد. اما افرادی هستند که در مورد لیتیوم در مورد کنترل علائم بسیار خوب عمل می کنند و دارای حداقل عوارض جانبی هستند. یا عوارض جانبی برای آنها کمتر از مزایایش است. افرادی که درمان لیتیوم را به خوبی انجام می دهند، می توانند به درمان موثر با پزشک خود ادامه دهند و با خیال راحت این دارو را طولانی مدت مصرف کنند.
افسانه 4: اگر اختلال دوقطبی شما به خوبی کنترل نشده است، باید به طور ناگهانی داروها را تغییر دهید
یکی از موارد مربوط به بخشی از جلسه دادرسی بریتنی اسپیرز در ژوئن 2021، اظهارات وی مبنی بر تغییر ناگهانی داروهایش بر خلاف میل او بود. من خودم بریتنی اسپیرز را ارزیابی نکردم، از جزئیات درمان او اطلاعی ندارم، اما آنچه او در دادگاه توضیح داد معمولی نیست. داروهای روانپزشکی هرگز نباید ناگهانی تغییر کنند.
اگر احساس می کنید علائم شما به خوبی با داروهای فعلی شما مدیریت نمی شود، با پزشک خود صحبت کنید. بهترین راه برای ایجاد تغییرات این است که این کار را به تدریج انجام دهید. این ممکن است شامل تغییر تدریجی دوز دارو، قطع تدریجی دارو، یا افزودن تدریجی داروی متفاوت (یا ترکیبی از اینها) باشد. کلمه کلیدی در همه اینها “تدریجی” است.
حرف آخر
اگر در درمان و کنترل علائم اختلال دوقطبی نیاز به کمک دارید، انستیتو سلامت مغز دانا با به‌روزترین و موثرترین تکنیک‌های درمانی در این امر خدمت رسانی میکند. برای اطلاعات بیشتر سایت ما را ببینید یا با کارشناسان تماس بگیرید.
منابع
https://www.everydayhealth.com/emotional-health/a-therapist-speaks-conservatorships-and-the-freebritney-movement/
https://www.everydayhealth.com/bipolar-disorder/a-therapist-speaks-myths-and-facts-about-lithium-treatment/
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.