برخی مطالعات اخیر در مورد جوندگان نشان داده اند که لیتیوم ممکن است به درمان بیماری آلزایمر کمک کند. یک مطالعه جدید در موش صحرایی، نشان می دهد که یک میکرودوز لیتیوم می تواند پیشرفت این بیماری را حتی در مراحل شدید آن متوقف کند.
در سال 2017 ، نشان داده شده بود که داروی لیتیوم که یک تثبیت کننده خلقی می باشد ممکن است به جلوگیری از زوال عقل کمک کند.
این مطالعه نشان داد افرادی که در معرض آب آشامیدنی با غلظت بالاتر لیتیوم قرار دارند، 17٪ کمتر از افرادی که آب آنها تقریباً لیتیوم ندارد، دچار زوال عقل می شوند.
از آن زمان ، سایر مطالعات اپیدمیولوژیک و بالینی نشان داده اند که یک میکرودوز لیتیوم با تأثیرگذاری بر مکانیسم های کلیدی آسیب شناختی، می تواند خطر آلزایمر را کاهش دهد.
یک مطالعه از این دست در مجله نیچر به چاپ رسید. این مطالعه نشان داد که غلظت لیتیوم صدها برابر کمتر از آنچه پزشکان معمولاً برای شرایط روانپزشکی مانند اختلال دو قطبی تجویز می کنند می تواند به بهبود علائم اولیه آلزایمر در مدل های موش کمک کند.
دکتر کلودیو کوئلو – در گروه داروسازی و درمانی در دانشگاه مک گیل در کبک ، کانادا – نویسنده ارشد این مطالعه بود.
حال ، دکتر Cuello و تیم تحقیقاتی او تصمیم گرفته اند که بررسی کنند که آیا میکرودوز لیتیوم در انسان نیز اثرات مفید دارد؟.
محققان در سال 2020 یافته های جدید خود را در مجله بیماری آلزایمر منتشر کرده اند.
دکتر میگو در مورد تحقیقات قبلی خود توضیح میدهد: “میکرودوزهای لیتیوم در غلظتهای صدها برابر کمتر از آنچه در کلینیک برای اختلالات خلقی استفاده می شود ، در مراحل اولیه بیماری در موش تراریخته استفاده شد.”
محققان فرمولاسیون لیتیوم میکرودوز را NP03 نامیدند. آنها در مطالعه قبلی خود از آن به عنوان یک مدل آلزایمر تراریخته استفاده کردند که در آن موش ها پروتئین های انسانی را بیان می کردند که باعث ایجاد ویژگی های بیماری آلزایمر می شود مانند تجمع سمی پلاک های آمیلوئید در مغز و مشکلات شناختی.
دکتر کوئلو می گوید: “این نتایج به طرز چشمگیری مثبت بودند. و این باعث شد ما را به ادامه کار با این رویکرد بر روی آلزایمر در مراحل پیشرفته تر تحریک کردند.”
بنابراین ، در مطالعه جدید ، محققان با دوز یکسان در موشهای تراریخته در مراحل پیشرفته آلزایمر شروع به تجویز لیتیم کردند.
موشها به مدت 12 هفته لیتیوم را مصرف کردند و محققان با استفاده از تست تشخیص شیء جدید ، حافظه کاری از راه دور آنها را ارزیابی کردند. دکتر Cuello و همکارانش همچنین التهاب عصبی در مغز جوندگان ، میزان استرس اکسیداتیو و میزان بتا آمیلوئید را بررسی کردند.
لیتیوم حتی پس از ساخت پلاک سمی نیز موثر است
به گفته نویسندگان این مطالعه ، “NP03 نقص های عملکردی را در تشخیص اشیاء بهبود می دهد” ، “همچنین بتا آمیلوئید محلول و نامحلول قشر را کاهش می دهد و تعداد پلاک های موجود در هیپوکامپ مغز را کم میکند.
علاوه بر این ، “NP03 التهاب عصبی و استرس اکسیداتیو سلولی را کاهش می دهد. این نتایج نشان می دهد که لیتیوم میکرودوز NP03 در مراحل بعدی آسیب شناسی آمیلوئید ، پس از ظاهر شدن پلاک های [بتا آمیلوئید] نیز مؤثر است. “
“اگرچه بعید است دارویی آسیب های مغز را در مراحل بالینی آلزایمر بازگرداند ، بسیار محتمل است که درمان با میکرودوز لیتیوم باید در مراحل اولیه و بالینی بیماری اثرات مفید ملموس داشته باشد.”
– دکتر کلودیو کوئلو
وی امیدوار است که یافته های این تیم به زودی به آزمایش های بالینی تبدیل شود ، یا آزمایش NP03 را با سایر داروهای مرتبط انجام داده و یا آن را در جمعیت در معرض خطر بالای آلزایمر یا بزرگسالانی که نشانه های آلزایمر دارند آزمایش کند.
وی گفت: “از دیدگاه عملی ، یافته های ما نشان می دهد که میکرودوزهای لیتیم در فرمولاسیون هایی مانند مورد استفاده ما ،باعث می شود در عین حالی که میزان لیتیم در خون حداقل است به میزان کافی از سد خونی مغزی عبور کند و افراد از عوارض جانبی مصرف دوز های بالای لیتیوم در امانند. پیشنهاد می شود این دارو باید در برنامه های درمانی قرار گیرد. “
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).