بیماری آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است. زوال عقل یک اصطلاح کلی برای کاهش مهارت های شناختی (تفکر و حافظه) است.
به گفته انجمن آلزایمر، اگر هر یک از 10 علامت هشداردهنده زوال عقل را مشاهده کردید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
شما باید این کار را حتما در نظر بگیرید، زیرا:
این علائم ممکن است نشانه ای از وضعیتی مشابه زوال عقل باشد که در صورت درمان می تواند به طور بالقوه معکوس شود.
تشخیص زودهنگام زوال عقل فواید زیادی دارد.
این مقاله به بررسی علائم بیماری آلزایمر می پردازد. همچنین تفاوت بین این نوع زوال عقل و تغییرات معمولی مرتبط با سن را بررسی می کند.
1-از دست دادن حافظه
رایج‌ترین علامت هشدار، از دست دادن حافظه است که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند:(منبع)
مشکل در به خاطر سپردن رویدادها یا اطلاعات اخیر
افزایش نیاز به یادداشت های مکتوب برای یادآوری اطلاعات
اتکای بیشتر به اعضای خانواده
درخواست های مکرر برای تکرار اطلاعات
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
گهگاه چیزی مانند جایی که کلید ماشین را گذاشته اید فراموش می کنید.
در حالی که هنگام فکر کردن به بیماری آلزایمر ممکن است از دست دادن حافظه اولین چیزی باشد که به ذهن متبادر می شود، علائم دیگری نیز وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.
2-کناره گیری از فعالیت های معمول
بی علاقگی، یا عدم علاقه، و کناره گیری از افراد و فعالیت ها می تواند از نشانه های زوال عقل زودهنگام باشد.
مثال‌ها عبارتند از دیگر پیروی نکردن از یک تیم ورزشی مورد علاقه، عدم تمایل به گذراندن وقت با نوه‌های عزیز و نزدیک، کنار گذاشتن یک سرگرمی مورد علاقه، و دوری از دور هم جمع شدن با دوستان خوب.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
نیاز به استراحت طولانی‌تر بین فعالیت‌ها یا گاهی اوقات احساس خستگی.
3-سردرگمی در زمان یا مکان
در بیماری آلزایمر، سردرگمی یک علامت رایج است.
(این مطلب را از دست ندهید: چرا زوال عقل یک بیماری پیش رونده است؟)
ممکن است شامل موارد زیر باشد:
نمیداند چه فصل یا سالی است
عدم اطلاع از مکان
متوجه نشدن اینکه چرا در یک مکان خاص هستید
با پیشرفت آلزایمر، برخی ممکن است به دلیل عدم آگاهی از گذر زمان، فکر کنند که جوان‌تر از حد واقعی هستند.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
تعجب می کنید که تاریخ را یادتان نمی آید و تقویم را بررسی می کنید.
4-مشکلات بصری-فضایی
تغییرات بصری-فضایی یکی دیگر از علائم هشداردهنده زوال عقل است. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکل در قضاوت صحیح فاصله ها
داشتن مشکل در تشخیص چهره ها یا اشیاء آشنا
تفسیر تصاویر چالش برانگیز است
فعالیت هایی مانند استفاده از پله ها، بالا رفتن از وان حمام، یافتن راه خانه یا خواندن کتاب ممکن است دشوارتر شوند.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
کاهش تدریجی بینایی به دلیل تخریب لکه زرد یا آب مروارید
5-افت عملکرد در ارتباطات کتبی یا کلامی
برخی از تغییرات در ارتباطات که از علائم هشدار دهنده اصلی زوال عقل هستند عبارتند از:
پیدا کردن کلمه مناسب برایتان سخت است
در نوشتن واضح افکار خود مشکل دارید
درک دیگران برایتان مشکل است
برای بیان منظور خود مشکل دارید
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
مشکل گاه به گاه در یافتن کلمه مناسب.
6-چالش های حل مسئله و برنامه ریزی
با زوال عقل، توانایی‌هایی که شامل برنامه‌ریزی، تفکر انعطاف‌پذیر، کنترل، حافظه و سازماندهی می‌شوند کاهش می‌یابند. این توانایی‌ها به عنوان کارکردهای اجرایی شناخته می‌شوند.
کاهش در عملکرد اجرایی ممکن است به صورت زیر باشد:
مشکل در حفظ تعادل دخل و خرج و پرداخت به موقع صورتحساب ها
دنبال کردن دستور العمل های آشپزی سخت است حتی اگر قبلا آنها را درست کرده باشید
درست کردن چایی یا قهوه زمان بیشتری میبرد
اگر متوجه این تغییرات در خود یا کسی که دوستش دارید شدید، برای ارزیابی با پزشک خود تماس بگیرید.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
یک یا دو اشتباه در محاسبات ریاضی شما.
7-تغییرات شخصیتی و خلقی
آیا اخیراً یکی از اعضای خانواده که معمولا رفتار خودمانی و صمیمی دارد، تحریک‌پذیر و زودرنج شده است؟ یا، وقتی چیزی جزئی در روال آنها تغییر می کرد، واکنش بیش از حد نشان می دادند؟
تغییر در خلق و خو و رفتار در چند ماه گذشته یک علامت هشدار دهنده است که مغز ممکن است دچار تغییراتی شود. اگر چنین است، ارزیابی زوال عقل را در نظر بگیرید.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
عدم علاقه به تغییر عادت ها و کاراهای همیشگی
8-جاگذاری اشتباه اقلام به طور مکرر
با زوال عقل، ردیابی چیزها ممکن است فوق‌العاده دشوار باشد. نه تنها ممکن است چیزها نادرست باشند، بلکه فرآیند جستجوی مورد می‌تواند به ناامیدی و سردرگمی ختم شود.
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
کلیدهای خود را گم کرده اید و بعداً به یاد می آورید که آنها را روی میز ناهارخوری گذاشته اید.
9-مشکل در قضاوت
اگر اخیراً متوجه الگوی قضاوت ضعیف در فرد مورد علاقه خود شده اید، ممکن است وقت آن رسیده باشد که یک قرار ملاقات با پزشک تعیین کنید.
نمونه هایی از قضاوت ضعیف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فریب خوردن مکرر توسط کلاهبرداری های تلفنی و دادن پول به آن ها
متناسب با آب و هوا لباس نپوشیدن
رانندگی به روشی ناامن
چیزی که جزو علائم هشداردهنده نیست:
تصمیم مشکوک گاه و بیگاه.
10-مشکل در انجام وظایف آشنا
گم شدن در راه خانه از سوپرمارکت یا سختی در انجام کاری که به مدت 20 سال داشته اید، علائم هشداردهنده بیماری آلزایمر یا نوع دیگری از زوال عقل است.
مهم است که بدانیم این به معنای یادگیری چیز جدیدی نیست. در عوض، تغییر در توانایی انجام کاری است که همیشه تا به حال قادر به انجام آن بوده اید.
خلاصه
اینها 10 علامت هشدار دهنده اصلی بیماری آلزایمر هستند. برخی از آنها عبارتند از از دست دادن حافظه، بی تفاوتی، سردرگمی در زمان و مکان، قضاوت ضعیف، و کاهش در برنامه ریزی و سازماندهی.
اگر فکر می کنید که شما یا یکی از نزدیکانتان علائم بیماری آلزایمر را نشان می دهید، میتوانید از انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید. شاید مشکلات شناختی ایجاد شده در شما ناشی از آلزایمر باشد، باید ابتدا مورد ارزیابی قرار بگیرید تا منشا و علت آن مشخص شود. سپس بهترین راه های مقابله با این علائم به شما معرفی میشود. برای اطلاع بیشتر از خدمات ما به سایت ما مراجعه کنید.
منابع:
- Jahn H. Memory loss in Alzheimer’s disease. Dialogues Clin Neurosci. 2013;15(4):445-54. doi:10.31887/DCNS.2013.15.4/hjahn
- Gallagher D, Fischer CE, Iaboni A. Neuropsychiatric symptoms in mild cognitive impairment: an update on prevalence, mechanisms, and clinical significance. Can J Psychiatry. 2017;62(3):161-169. doi:10.1177/0706743716648296
- Apostolova LG. Alzheimer disease: CONTINUUM: Lifelong Learning in Neurology. 2016;22(2, Dementia):419-434. doi:10.1212/CON.0000000000000307
- Albers MW, Gilmore GC, Kaye J, et al. At the interface of sensory and motor dysfunctions and Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement. 2015;11(1):70-98. doi:10.1016/j.jalz.2014.04.514
- Johnson DK, Storandt M, Morris JC, Galvin JE. Longitudinal study of the transition from healthy aging to Alzheimer disease. Archives of Neurology. 2019; 66(10), 1254-1259. doi:10.1001/archneurol.2009.158
- Rabinovici GD, Stephens ML, Possin KL. Executive dysfunction: CONTINUUM: Lifelong Learning in Neurology. 2015;21:646-659. doi:10.1212/01.CON.0000466658.05156.54
- https://www.verywellhealth.com/memory-changes-98605
- Robins Wahlin TB, Byrne GJ. Personality changes in Alzheimer’s disease: a systematic review. Int J Geriatr Psychiatry. 2011;26(10):1019-29. doi:10.1002/gps.2655
- Mcgarrigle L, Howlett SE, Wong H, Stanley J, Rockwood K. Characterizing the symptom of misplacing objects in people with dementia: findings from an online tracking tool. Int Psychogeriatr. 2019;31(11):1635-1641. doi:10.1017/S104161021800220X
- Parrao T, Brockman S, Bucks RS, et al. The structured interview for insight and judgment in dementia: development and validation of a new instrument to assess awareness in patients with dementia. Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring. 2017;7(1):24-32. doi:10.1016/j.dadm.2016.12.012
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.