کاهش میل جنسی یکی از علائم احتمالی افسردگی است. علاوه بر این، داروهایی که برای درمان افسردگی مصرف می‌کنید ممکن است باعث مشکلات بیشتری در عملکرد جنسی شوند. در حالی که داروهای ضد افسردگی ممکن است عوارض جانبی جنسی ایجاد کنند، انواع خاصی از داروها ممکن است اینگونه نباشند. بنابراین افزایش دوز درمان باید زیر نظر پزشک باشد. تنظیم دوز توسط پزشک نیز می تواند کمک کننده و بی خطر باشد.
برای برخی افراد، عوارض جنسی ناشی از داروهای ضد افسردگی ممکن است در طول زمان کاهش یابد. برای دیگران، این عوارض جانبی ممکن است باقی بماند.
اگر مشکوک هستید که درمان های افسردگی شما باعث ایجاد عوارض جانبی جنسی می شود، در اینجا کاری که می توانید در مورد آن انجام دهید آورده شده است.
چگونه داروهای ضد افسردگی باعث عوارض جنسی می شوند
اگر اخیراً یک داروی ضد افسردگی را شروع کرده اید و علائم اختلال عملکرد جنسی را تجربه کرده اید، تنها نیستید. از دست دادن میل جنسی یک مشکل رایج برای بزرگسالان است. طبق یک مطالعه، محققان دریافتند که افسردگی با 50 تا 70 درصد بیشتر خطر کاهش میل جنسی مرتبط است. علاوه بر این، اختلال در عملکرد جنسی می تواند خطر ابتلا به افسردگی را تا 130 تا 200 درصد افزایش دهد.
داروهای زیر معمولا برای درمان افسردگی استفاده می شود:
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
- مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)
- داروهای سه حلقه ای، که معمولاً فقط در صورتی استفاده می شوند که SSRI ها و SNRI ها کمکی نکنند
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، که برای زمانی تجویز می‌شوند که سایر داروهای ضد افسردگی مؤثر نباشند
در تئوری، اگر افسردگی باعث کاهش میل جنسی شما می شود، جستجوی درمان می تواند کمک کننده باشد. اما برخی از درمان های افسردگی می تواند باعث ناباروری و اختلال عملکرد جنسی شود.
دریافت بیش از حد سروتونین در مغز – عملکرد اصلی در درمان افسردگی – می تواند به طور ناخواسته میل جنسی شما را مهار کند.
به طور خاص، داروهای ضد افسردگی می توانند عوارض جانبی زیر را ایجاد کنند:
- از دست دادن میل جنسی یا تمایل کلی به داشتن رابطه جنسی
- کاهش برانگیختگی
- اختلال نعوظ در مردان
- خشکی واژن در زنان
- مشکلات ارگاسم
عوارض جانبی دقیق ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. و ممکن است همه علائم ممکن را تجربه نکنید.
کدام داروهای ضدافسردگی کمترین احتمال ایجاد عوارض جانبی جنسی را دارند؟
داروهای ضد افسردگی زیر برای اختلال افسردگی اساسی کمترین احتمال ایجاد عوارض جانبی جنسی را دارند:
- بوپروپیون (Wellbutrin SR و XL)، نوعی داروی ضد افسردگی که برای درمان اختلال عاطفی فصلی (SAD) و همچنین کمک به ترک سیگار استفاده می شود.
- میرتازاپین (Remeron و Remeron SolTab)
- سلژیلین (Emsam)، یک MAOI که به شکل یک لکه پوستی است
- ویلازودون (ویبرید)
- ورتیوکستین (Trintellix)
کدام داروهای ضدافسردگی بیشتر باعث ایجاد عوارض جنسی می شوند؟
از طرف دیگر، برخی از رایج ترین SSRI ها با عوارض جانبی جنسی مرتبط هستند، از جمله:
- سیتالوپرام (سلکسا)
- اسیتالوپرام (Lexapro)
- فلوکستین (پروزاک)
- پاروکستین (پاکسیل)
- پاروکستین مزیلات (Pexeva)
- سرترالین (Zoloft)
SNRI ها همچنین ممکن است خطرات بیشتری برای اختلال عملکرد جنسی داشته باشند، مانند:
- دسوونلافاکسین (پریستیک)
- دولوکستین (Cymbalta)
- ونلافاکسین (Effexor XR)
برخی از MAOI ها و داروهای سه حلقه ای نیز می توانند عوارض جانبی جنسی ایجاد کنند. این شامل موارد زیر است:
- آمی تریپتیلین (Elavil)
- کلومیپرامین (Anafranil)
- ایزوکاربوکسازید (مارپلان)
- فنلزین (ناردیل)
- نورتریپتیلین (Pamelor)
- ترانیل سیپرومین (Parnate)
یک راه برای تعیین اینکه آیا داروی ضد افسردگی شما با عوارض جانبی جنسی مرتبط است یا خیر این است که قبل از مصرف دارو چه احساسی داشتید. اگر در آن زمان مشکلی با میل جنسی نداشتید، به احتمال زیاد داروی شما مقصر است نه افسردگی شما.
علائم اختلال بی میلی جنسی (کمبود میل جنسی)
کاهش انگیختگی جنسی یکی از شایعترین اختلالات جنسی در خانم ها است. برای تشخیص گذاری این اختلال، فرد باید حداقل سه مورد از موارد زیر را تجربه کرده باشد:
- علاقه فرد به فعالیت جنسی کاهش یافته یا به طور کلی از بین رفته باشد.
- افکار یا خیالات جنسی (شهوت انگیز) کاهش یافته یا به طور کلی وجود نداشته باشد.
- فرد نسبت به گذشته برای فعالیت جنسی پیشقدم نشود و زمانی که شریک جنسی پا پیش گذارد، واکنش مثبت یا صحیح نشان ندهد.
- تقریبا در همه تعاملات جنسی (حدود ۷۵ تا ۱۰۰% موارد) اصلا هیجان زده نشود یا لذت نبرد.
- در واکنش به هرگونه محرک جنسی (مثلا محرک های بصری یا کلامی) در فرد هیچ میل یا برانگیختگی جنسی ایجاد نشده یا شدت آن بسیار کم باشد.
- فراوانی یا شدت احساس های بدنی در اندام های تناسلی یا غیر تناسلی، در طول فعالیت جنسی و در تقریبا همه تعاملات جنسی کاهش یافته یا اصلا وجود نداشته باشد.
برای تشخیص گذاری اختلال بی میلی جنسی، این نشانه ها می بایست حداقل حدود ۶ ماه ادامه داشته و ناراحتی شدیدی را در زندگی فرد به وجود آورده باشد.
اختلال کمبود میل جنسی در آقایان به صورت زیر است:
فرد به طور مستمر، افکار یا خیال پردازی های جنسی کمی دارد یا اصلاً ندارد. همچنین میل چندانی به فعالیت جنسی ندارد یا اصلاً ندارد. قضاوت درباره نقض یا کمبود، بر عهده روانشناس یا روانپزشک است که عوامل مختلف مؤثر بر عملکرد جنسی مثل سن، شرایط عمومی و شرایط فرهنگی را در نظر می‌گیرد. این نشانه ها حداقل حدود ۶ ماه ادامه داشته اند و ناراحتی شدید به وجود می‌آید که از نظر بالینی معنادار و با اهمیت است.
چگونه با عوارض جنسی درمان افسردگی مقابله کنیم؟
تجربه عوارض جانبی جنسی ناشی از داروهای ضد افسردگی به این معنی نیست که شما برای همیشه با این علائم درگیر خواهید بود.
در برخی موارد، راه حل ممکن است صبر کنید تا بدنتان به داروهایتان عادت کند. پس از مدتی، ممکن است عوارض جانبی جنسی کمتری را تجربه کنید.
بسته به تجربه فردی شما، علائم شما ممکن است با گذشت زمان از بین نرود. اگر اختلال عملکرد جنسی برای چند هفته ادامه یابد، پزشک ممکن است توصیه کند:
- تنظیم دوز (هرگز داروی خود را بدون مشورت با پزشک خود کاهش ندهید)
- تعویض داروها
- انتخاب یک داروی ضد افسردگی با کمترین خطر عوارض جانبی
پزشک شما همچنین ممکن است استفاده از یک ضد افسردگی اضافی را در برنامه درمانی خود برای کمک به مقابله با عوارض جانبی داروی اصلی خود توصیه کند.
برای مثال، نشان داده شده است که مصرف بوپروپیون علاوه بر SSRI ، عوارض جانبی جنسی SSRI ها را در برخی افراد معکوس می کند.
افرادی که عوارض جانبی جنسی ناشی از درمان افسردگی خود را تجربه می کنند، ممکن است برای بهبود عملکرد خود دارو مصرف کنند. اینها عبارتند از سیلدنافیل (ویاگرا) و تادالافیل (سیالیس).
تحقیقات مداوم اما محدودی در مورد استفاده از سیلدنافیل برای کاهش عوارض جانبی جنسی وجود دارد. اما سازمان غذا و دارو (FDA) چنین استفاده ای را تایید نکرده است. افزودن بوپروپیون ممکن است در این موارد مفیدتر باشد.
موارد احتیاط
اگر داروهای ضد افسردگی مصرف می کنید و اختلال عملکرد جنسی را تجربه می کنید، در مورد گزینه های خود با پزشک خود صحبت کنید.
با این حال، هرگز دوز مصرفی خود را کاهش ندهید یا مصرف دارو را به طور کامل قطع نکنید. این ممکن است خطر بازگشت علائم افسردگی را افزایش دهد. همیشه ابتدا با پزشک خود صحبت کنید.
همچنین نباید اجازه دهید ترس از عوارض جانبی جنسی شما را از جستجوی درمان افسردگی باز دارد. همه افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند عوارض جانبی مشابهی را تجربه نمی کنند. پزشک شما می تواند با شما همکاری کند تا نوع دارو و دوز مناسب را تعیین کند.
نتیجه گیری
عوارض جانبی جنسی زمانی که برای اولین بار شروع به مصرف داروهای افسردگی می کنید رایج است. برخی از داروهای ضد افسردگی بیشتر از سایرین دارای این خطرات هستند.
برای برخی افراد، عوارض جانبی موقتی است. همچنین ممکن است بتوانید این علائم را با تغییر داروها یا تنظیم درمان خود به روش های دیگر مدیریت کنید.
در مورد هر گونه نگرانی که در مورد درمان افسردگی خود دارید با پزشک خود صحبت کنید. کنترل عوارض جانبی جنسی ممکن است زمان
- Chokka PR, et al. (2017). Assessment and management of sexual dysfunction in the context of depression. DOI:
1177/2045125317720642
- Corliss J. (2019). When an SSRI medication impacts your sex life.
health.harvard.edu/womens-health/when-an-ssri-medication-impacts-your-sex-life - Hall-Flavin D-K. (2020). Antidepressants: Which cause the fewest side effects?
mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/expert-answers/antidepressants/faq-20058104 - جینگ ای و همکاران (2016). اختلال عملکرد جنسی در مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و راه‌حل‌های بالقوه: مرور ادبیات روایی. DOI:
10.9740/mhc.2016.07.191 - کارکنان کلینیک مایو (2019). داروهای ضد افسردگی: انتخاب مناسب برای شما.
mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/in-depth/antidepressants/art-20046273
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.