سوالی که بسیاری از مراجعین به کلینیک از ما میپرسند این است که چکار کنم استرسم کم بشه؟ پاسخ کوتاه به این سوال این است که اگر استرس شما شدید نیست درگیر شدن در فعالیت هایی که از خودمراقبتی حمایت می کنند ممکن است به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. اینها می تواند شامل تمرینات ورزشی و تمرکز حواس باشد. با این حال اگر استرس شما زیاد است ادامه مطلب را بخوانید.
همه گاهی نگران یا عصبی می شوند. استرس یک واکنش طبیعی انسان به موقعیت های استرس زا است. اما برای افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، این ترس ها و نگرانی ها موقتی نیستند. اضطراب آنها ادامه دارد و حتی می تواند در طول زمان بدتر شود.
اختلالات اضطرابی می تواند به شدت توانایی فرد را برای عملکرد در محل کار، مدرسه و موقعیت های اجتماعی مختل کند. اضطراب همچنین می تواند در روابط فرد با اعضای خانواده و دوستان اختلال ایجاد کند. خوشبختانه، با این حال، درمان های موثری برای استرس و اضطراب وجود دارد.
در برخی موارد، داروها در درمان اختلالات اضطرابی نقش دارند. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که درمان رفتاری، به تنهایی یا همراه با دارو و فناوری های عصبی یک درمان بسیار موثر برای اکثر افراد مبتلا به اختلال اضطراب است.
درک استرس
اختلالات اضطرابی و استرس بیش از حد هم در بزرگسالان و هم در کودکان شایع است. طبق گفته موسسه ملی سلامت روان، حدود 18 درصد از بزرگسالان و 25 درصد از نوجوانان 13 تا 18 ساله اضطراب را تجربه می کنند. حدود 4 درصد از بزرگسالان و نزدیک به 6 درصد از نوجوانان دارای اختلالات اضطرابی هستند که به عنوان شدید طبقه بندی می شوند.
چندین نوع عمده از اختلالات اضطرابی وجود دارد:
- اختلال اضطراب فراگیر با نگرانی مداوم یا احساسات استرس شدید مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال نگرانی مانند مشکلات سلامتی یا مالی دارند و ممکن است این حس را داشته باشند که اتفاق بدی قرار است بیفتد. علائم شامل بی قراری، تحریک پذیری، تنش عضلانی، مشکل در تمرکز، مشکلات خواب و به طور کلی احساس بی قراری است.
- اختلال هراس با حملات پانیک مکرر مشخص می شود که شامل علائمی مانند عرق کردن، لرزش، تنگی نفس یا احساس خفگی است. تپش قلب یا ضربان قلب سریع؛ و احساس ترس چنین حملاتی اغلب به طور ناگهانی و بدون هشدار اتفاق می افتد. افرادی که حملات پانیک را تجربه می کنند، اغلب از زمان وقوع بعدی می ترسند، که می تواند باعث تغییر یا محدود کردن فعالیت های عادی خود شود.
- فوبیا ترس شدید در مورد اشیاء خاص (مثلاً عنکبوت یا مار) یا موقعیت هایی (مانند پرواز در هواپیما) است که ناراحت کننده یا استرس زا هستند.
- اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته می شود. افراد مبتلا به این اختلال از موقعیت های اجتماعی که ممکن است در آن احساس خجالت یا قضاوت کنند می ترسند. آنها معمولاً از گذراندن وقت در محیط‌های اجتماعی عصبی می شوند، در مقابل دیگران احساس خودآگاهی می‌کنند و نگران طرد شدن یا توهین دیگران هستند. سایر علائم رایج عبارتند از مشکل در دوست یابی، اجتناب از موقعیت های اجتماعی، نگرانی برای روزها قبل از یک رویداد اجتماعی، و احساس لرزش، عرق کردن، یا حالت تهوع هنگام گذراندن وقت در یک محیط اجتماعی.
- اختلال وسواس اجباری با احساسات و افکار مداوم و غیرقابل کنترل (وسواس ها) و روتین ها یا تشریفات (اجبار) مشخص می شود. برخی از مثال‌های رایج شامل شستن اجباری دست‌ها در پاسخ به ترس از میکروب‌ها یا بررسی مکرر کار برای وجود خطا است.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می تواند پس از یک ضربه شدید جسمی یا روانی مانند یک بلای طبیعی، تصادف جدی یا جنایت ایجاد شود. علائم عبارتند از فلاش بک تروما، کابوس ها، و افکار ترسناک که ماه ها یا سال ها پس از تجربه آسیب زا در برنامه های روزمره فرد اختلال ایجاد می کنند
مراجعه به روانشناس در مورد اختلالات اضطرابی
یکی از بهترین پاسخ ها در مورد اسن سوال که چکار کنم استرسم کم بشه؟ مراجعه به روانپزشک یا روانشناس است. اگر استرس نسبتا کم تا متوسطی را تجربه می کنید می توانید به روانشناس راجعه کنید و اگر استرس شما متوسط تا شدید است روانپزشک بهترین جایی است که می توانید مراجعه کنید.
اگرچه انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، تحقیقات نشان می دهد که بیشتر آنها توسط فرآیندهای زیربنایی مشابهی هدایت می شوند. افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی تمایل دارند به راحتی تحت تأثیر احساسات خود قرار گیرند و به طور خاص نسبت به آن احساسات و موقعیت های ناخوشایند واکنش های منفی نشان می دهند.
اغلب، افراد سعی می کنند با اجتناب از موقعیت ها یا تجربیاتی که آنها را مضطرب می کند، با این واکنش های منفی کنار بیایند. متأسفانه، اجتناب می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و در واقع اضطراب را تشدید کند.
روانشناسان در تشخیص اختلالات اضطرابی و ارائه راهکار موثر به بیماران آموزش دیده اند. نوعی از روان درمانی به نام درمان شناختی رفتاری (CBT) در درمان اختلالات اضطرابی بسیار موثر است. از طریق CBT، روانشناسان به بیماران کمک می کنند تا عواملی را که به اضطراب آنها کمک می کند، شناسایی و مدیریت کنند. پیشنهاد می شود اگر زن هستید به بهترین روانشناس زن و اگر مرد هستید به بهترین روانشناس مرد در شهر خود مراجعه کنید.
از طریق مؤلفه شناختی درمان، بیماران یاد می‌گیرند که بفهمند چگونه افکارشان به علائم اضطراب کمک می‌کند. با یادگیری تغییر این الگوهای فکری، آنها می توانند احتمال و شدت علائم اضطراب را کاهش دهند.
با مولفه رفتاری، بیماران تکنیک هایی را برای کاهش رفتارهای نامطلوب مرتبط با اختلالات اضطرابی یاد می گیرند. به طور خاص، بیماران تشویق می‌شوند تا به فعالیت‌ها و موقعیت‌هایی که موجب اضطراب می‌شوند (مانند صحبت در جمع یا قرار گرفتن در یک فضای بسته) نزدیک شوند تا بیاموزند که نتایج ترسناک آنها (مانند از دست دادن رشته فکرشان یا داشتن یک حمله پانیک) بعید است.
روان درمانی برای استرس: انتظار چیست
روان درمانی یک فرآیند مشارکتی است که در آن روانشناسان و بیماران برای شناسایی نگرانی های خاص و توسعه مهارت ها و تکنیک های مشخص برای مقابله با اضطراب با یکدیگر همکاری می کنند. بیماران می توانند انتظار داشته باشند که مهارت های جدید خود را در خارج از جلسات تمرین کنند تا در موقعیت هایی که ممکن است باعث ناراحتی آنها شود، اضطراب را مدیریت کنند. با این حال، روانشناسان تا زمانی که مطمئن نشوند مهارت‌های لازم برای مقابله مؤثر با ترس‌های خود را دارند، بیماران را به سمت چنین سناریوهایی سوق نمی‌دهند.
گاهی اوقات روانشناسان علاوه بر CBT از روش های دیگری برای درمان اختلالات اضطرابی استفاده می کنند. روان درمانی گروهی، که معمولاً شامل چندین نفر می شود که همگی دارای اختلالات اضطرابی هستند، می تواند هم برای درمان اضطراب و هم برای حمایت از بیماران مؤثر باشد.
روان درمانی خانواده می تواند به اعضای خانواده کمک کند تا اضطراب عزیزشان را درک کنند و به آنها کمک کند تا راه هایی برای تعامل بیاموزند که عادات اضطرابی را تقویت نمی کند. خانواده درمانی می تواند به ویژه برای کودکان و نوجوانانی که از اختلالات اضطرابی رنج می برند مفید باشد.
اختلالات اضطرابی بسیار قابل درمان هستند. اکثر بیمارانی که از اضطراب رنج می برند پس از چند ماه (یا کمتر) روان درمانی قادر به کاهش یا از بین بردن علائم هستند و بسیاری از بیماران تنها پس از چند جلسه متوجه بهبودی می شوند.
چکار کنم استرسم کم بشه؟ روانشناسان ما در این زمینه بسیار آموزش دیده اند و یک برنامه درمانی برای رفع نیازهای منحصر به فرد هر بیمار تنظیم می کنند. برای اطلاعات بیشتر می توانید با ما در تماس باشید:
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – واحد 13 انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
تلفن: 07136476172 – 09172030360
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.