اگر با یک سردرد صبحگاهی بیدار می شوید، ممکن است به دنبال یافتن دلیل باشید. این امر تا حدودی شگفت آور است که متوجه شوید دشواری تنفس در طول خواب ممکن است باعث ایجاد این نوع سردرد شود.
تعدادی از انواع سردرد وجود دارند که علائم و دلیل آن ها مشخص شده است و اکثر افرادی که آنها را تجربه می کنند علت درد را می دانند. سردرد تنشی شایع تر می باشد . این ممکن است ناشی از تنش عضلانی، به ویژه عضلات در گردن باشد که باعث درد در پشت سر می شود.
سردرد سینوسی ممکن است در ارتباط با احتقان بینی یا آلرژی باشد. میگرن با تغییرات بینایی، تهوع و استفراغ و عدم توانایی همراه است. سردرد خوشه ای دردناک است و با قرمزی چشم و دیگر علائم رخ می دهد.
سردرد بعد از خواب یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند. در برخی از موارد، این مشکل میتواند به طور مداوم رخ دهد و باعث اختلال در روزمره شخص شود.
علل سردرد بعد از خواب: سردرد بعد از خواب میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله شرایط محیطی، مشکلات خواب، عوارض دارویی و یا بیماریهای مرتبط با سر و گردن رخ دهد. در زیر به برخی از این علل پرداختهایم:
شرایط محیطی: شرایط محیطی نامساعدی مانند صداهای شدید، نورهای زیاد و یا گرمای بیش از حد میتوانند باعث بروز سردرد بعد از خواب شوند.
مشکلات خواب: برخی مشکلات خوابی مانند بی خوابی، خواب بیش از حد، بیدار شدن در شب و یا خواب در حالت نامناسب میتوانند باعث بروز سردرد بعد از خواب شوند.
عوارض دارویی: مصرف بعضی از داروها مانند داروهای فشار خون و داروهای ضد اضطراب میتواند باعث بروز سردرد بعد از خواب شود.
بیماریهای مرتبط با سر و گردن: برخی از بیماریهای مرتبط با سر و گردن مانند اسپندیلوزیس، میگرن و یا التهاب عصب سهتکه میتوانند باعث بروز سردرد بعد از خواب شوند.
بسیاری از سردردها پس از یک خواب راحت از بین می روند، اما این سوال پیش می آید که چرا سردرد باید اولین چیزی باشد که پس از بیدار شدن از خواب تجربه کنیم؟
سردرد بعد از بیدار شدن از خواب ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما یکی از علل مهم آن میتواند آپنه خواب باشد.
آپنه خواب یک اختلال خواب است که در آن تنفس فرد در طول شب بارها متوقف میشود و برای چندین ثانیه تنفس فرد دچار مشکل می شود و به تعویق میافتد. این موضوع ممکن است باعث کاهش اکسیژن خون و افزایش دیاکسید کربن در بدن شود و سبب ایجاد سردرد در صبح یا پس از بیداری شود.
علاوه بر سردرد، آپنه خواب ممکن است با علائم دیگری همراه باشد، از جمله خستگی، خواب در طول روز، بی خوابی در شب، افزایش وزن، عصبانیت، افت توجه و حتی افسردگی. اگر به هر دلیلی مشکوک به وجود آپنه خواب هستید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب را برای شما تعیین کند.
علائم آپنه خواب
سردرد، به ویژه آنهایی که صبح هنگام بیدار شدن از خواب رخ می دهد، می تواند بدلیل آپنه خواب و سایر اختلالات خواب باشد. هنگامی که از آپنه خواب رنج می برید ، مجرای تنفسی شما در حین خواب تا حدی یا به طور کامل مسدود می شود. به دلیل این بسته شدن مجاری هوایی، میزان اکسیژن موجود در خون که به مغز شما میرسد کاهش می یابد و این امر شما را در معرض بیماری های جدی مانند فشار خون بالا ، حمله قلبی و سکته مغزی و همچنین سردردها قرار می دهد – به ویژه سردردهای صبحگاهی. توجه داشته باشید که بسیاری از افرادی که مشکل آپنه خواب دارند از این مشکل آگاهی ندارند.
بیاد داشته باشید که آپنه خواب مشکلی جدی است که میتواند باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز شده و درنتیجه باعث تخریب سلول های مغزی گردد. بعلاوه احتماله سکته های قلبی و مغزی در افرادی که دچار آپنه خواب هستند چندین برابر افزایش می یابد. اگر فکر می کنید علائم آپنه خواب را دارید می توانید برای ارزیابی و انجام تست خواب با ما در تماس باشید. همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172-09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
آپنه انسدادی خواب یک بیماری است که در طول خواب شخص را تحت تاثیر قرار می دهد. آپنه انسدادی با وقفه های تنفسی همراه است که حداقل 10 ثانیه طول می کشند و با قطعه های خواب، بیداری یا کاهش سطح اکسیژن خون مرتبط است. سایر علائم آپنه خواب عبارتند از:
- خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
- خرناس
- نفس زدن یا خفگی در خواب
- ادرار کردن در شب ( nocturia )
- بی خوابی (بیداری شبانه مکرر)
- خشک شدن دهان در شب
- سوزش سر دل
- عرق کردن در طول شب
- تمرکز و مشکلات حافظه
- مشکلات رفتاری
چگونه آپنه خواب باعث سردرد صبحگاهی می شود
آپنه انسدادی خواب وقتی رخ می دهد که راه های هوایی بالایی بسته می شوند، بیشتر به طور معمول به علت تغییر موقعیت زبان در دهان و در نتیجه مسدود کردن جریان هوا از بینی و دهان به ریه ها است. در نتیجه اکسیژن وارد نشده و دی اکسید کربن نمی تواند خارج شود. سطح دی اکسید کربن خون افزایش می یابد که بیشتر در مورد سندرم hypoventilation چاقی دیده می شود.
دی اکسید کربن روی اندازه رگ های خونی در مغز تاثیر می گذارد. اگر تنفس ناکافی رخ دهد، مغز می خواهد دسترسی به اکسیژن و عملکرد آن را حفظ کند. در نتیجه، افزایش میزان دی اکسید کربن باعث گشاد شدن عروق مغز می شود. این به نوبه خود منجر به افزایش جریان خون می شود. در نتیجه افزایش فشار داخل جمجمه، که یک فضای محدود است.
بنابراین، تجمع تدریجی دی اکسید کربن ناشی از تنفس ناکافی در خواب می تواند باعث سردرد هایی که در هنگام بیدار شدن احساس می شوند، باشد.
سردردهای صبحگاهی یکی از علامت های مهم آپنه خواب است. اگر با سردرد از خواب بیدار می شوید، به احتمال زیاد روزتان را تحت تاثیر قرار می دهد، کیفیت زندگی شما را کاهش میدهد. اولین قدم برای بهبود اوضاع زندگی این است که با پزشک متخصص اختلالات خواب صحبت کنید. شما می توانید با گزارشی مختصر از خواب خود به پزشک در مورد راهکار های درمانی موجود آگاه شوید.
ممکن است متخصص خواب برای بررسی خواب شما تست خواب را تجویز کند، که با استفاده از آن تشخیص خواهد داد دقیقا چه اتفاقی در زمان خواب شما می افتد. در طول آزمایش خواب، سنسورهایی که به شما متصل است اطلاعات خواب شما را جمع آوری می کنند، و دکتر خواب از آنها برای تعیین آپنه خواب و بقیه مشکلات خواب شما استفاده می کند.
اغلب سردرد های صبحگاهی به علت آپنه خواب، در اولین ساعات روز از بین می روند، به این دلیل که تنفس طبیعی ادامه پیدا می کند. هنگامی که بیدار می شوید، راه هوائی به حالت اولیه خود برمی گردد و دی اکسید کربن اضافی به تدریج خارج می شود. سایز عروق خون در مغز و فشار کاهش می یابد. معمولا این سردرد بدون استفاده از داروهای ضد درد بهبود خواهد یافت.
سردرد های صبحگاهی به علت آپنه خواب ممکن است به جای درد شدید به عنوان یک درد معمولی احساس و توصیف شوند. آنها معمولا بسیار دردناک نیستند و ممکن است تا حدودی در پیشانی و دو طرفه سر احساس شوند.
این نوع سردرد در زمان های دیگر روز اتفاق نمی افتد. آنها با تغییرات بینایی، تهوع و استفراغ، ضعف، بی حسی یا سرگیجه همراه نیستند. سردرد موضعی نیز ممکن است با سایر شرایط همراه باشد و اگرهمچنان ادامه یابند، ارزیابی توسط متخصص مغز و اعصاب ممکن است مورد نیاز باشد.
اگر نتایج آزمایش خواب نشان دهد که شما دچار آپنه خواب هستید، درمان این بیماری می تواند به کاهش سردرد شما کمک جدی کند. متخصص خواب می تواند به شما راهنمایی کند که کدام گزینه درمانی برای شما مناسب است. استاندارد طلا برای بیشتر افراد مبتلا به آپنه خواب، CPAP است. کسانی که دارای آپنه خواب خفیف تا متوسط هستند ممکن است به کمک ابزار هایی که در حین خواب در دهان قرار میگیرند درمان شوند. در موارد خفیف حتی شروع یک برنامه رژیم غذایی و ورزش می تواند به کاهش وزن اضافی و احتمالاً بهبود علائم آپنه خواب مانند سردرد کمک کند.
برای کاهش خطر ایجاد آپنه خواب و سردرد صبحگاهی میتوانید به موارد زیر توجه کنید:
- حفظ وزن سالم
- استفاده از دستگاههای کمکی برای تنفس، مانند CPAP
- ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل
- برنامهریزی برای خواب کافی و در ساعت مناسب شب و صبح بلند شدن
- انجام فعالیتهای ورزشی و کاهش استرس و فشارهای روزانه
هرگونه مشکل در خواب و سردرد صبحگاهی، میتواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد، بنابراین در صورت نیاز به مشاوره و درمان با ما در تماس باشید.
سردرد صبح زود
سردردهای صبح زود ممکن است نتیجه تغییر در فیزیولوژی بدن شما باشد. در ساعات اولیه صبح، حساسیت شما به درد ممکن است افزایش یابد. علاوه بر این، بدن شما ممکن است در این مدت آدرنالین بیشتری تولید کند و در نتیجه حملات میگرن ایجاد شود. حدود 50 درصد از افرادی که سردردهای تنشی یا میگرنی را تجربه می کنند، بی خوابی دارند. سردردهای صبح زود اغلب شما را بعد از ساعت 4 صبح از خواب بیدار می کنند، شایع ترین انواع سردرد صبحگاهی عبارتند از: سردرد خوشه ای میگرن سردرد تنشی سردردهای مرتبط با آپنه خواب نیز در اوایل صبح رخ می دهد. یک مطالعه نشان داد که از هر 5 نفر 1 نفر مبتلا به آپنه خواب سردرد صبحگاهی را گزارش کردند.
کیفیت پایین خواب شبانه و سردرد
کم خوابی یکی از دلایل شایع سردردهای صبحگاهی است و می تواند باعث میگرن شود. بی خوابی می تواند از خواب کافی جلوگیری کند: بیدار ماندن شما زمانی که می خواهید بخوابید بیدار شدن شما در طول خواب باعث خواب ناآرام می شود بی خوابی را می توان به روش های مختلفی درمان کرد. اولین قدم شما این است که آن را با پزشک خود در میان بگذارید. آنها ممکن است از شما بخواهند که الگوهای خواب خود را برای کمک به تشخیص این بیماری ردیابی کنید (تست خواب انجام دهید).
ارتباط افسردگی و اضطراب با سردرد
تحقیقات نشان میدهد که اختلالات خلقی و دورههای میگرن اغلب با هم اتفاق میافتند. به عنوان مثال، هرچه دفعات حملات میگرن در یک فرد بیشتر باشد، احتمال ابتلا به اختلالات خلقی بیشتر است و بالعکس. این مطالعه گزارش داد که افراد مبتلا به میگرن 2.5 برابر بیشتر از افرادی که میگرن را تجربه نمی کنند، احتمال افسردگی دارند و بین 2 تا 5 برابر بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی هستند. شرایط سلامت روان نیز می تواند منجر به بی خوابی شود که می تواند خطر سردرد صبحگاهی را افزایش دهد. اگر مشکوک به بیماری روانی هستید، با پزشک خود صحبت کنید. مدیریت این شرایط ممکن است به کاهش بروز سردرد صبحگاهی کمک کند.
دندان قروچه و سردرد صبحگاهی
دندان قروچه یا فشردن دندان ها به عنوان دندان قروچه در حین خواب شناخته می شود. سردرد صبحگاهی معمولاً با دندان قروچه مرتبط است، اما تحقیقات در مورد اینکه آیا دندان قروچه واقعاً باعث سردرد می شود یا خیر، متفاوت است. برخی از محققان بر این باورند که سردردهای مرتبط با دندان قروچه ممکن است در واقع ناشی از اختلال در مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) در فک شما باشد. سردردی که با دندان قروچه ایجاد می شود، عموماً در نزدیکی شقیقه ها احساس می شود. دندان قروچه همچنین با سایر شرایط خواب مانند آپنه خواب مرتبط است و ممکن است باعث آسیب دندان ها و درد فک شود.
سردرد صبحگاهی پس از خوردن مشروبات الکلی
خماری و سردردهای صبح زود ممکن است نتیجه مصرف نوشیدنی های الکل باشد. نوشیدن زیاد می تواند منجر به خواب ناآرام و سردرد در صبح زود و خماری شود. با توجه به منبع مورد اعتماد موسسه ملی سوء مصرف الکل و الکلیسم (NIAAA)، میزان الکلی که منجر به خماری می شود از فردی به فرد دیگر متفاوت است. با این حال، NIAAA میگوید که هر زمان که مشروب میخورید، احتمالاً روز بعد در معرض خطر خماری هستید. بیشتر بخوانید: سردرد بعد از خوردن مشروب الکلی: دلایل، عوارض و درمان
داروها و سردرد صبحگاهی
داروها ممکن است با الگوهای خواب شما تداخل داشته باشند و منجر به اختلال در خواب و سردردهای صبح زود شود. اگر مشکوک هستید که داروهای شما باعث سردرد صبحگاهی می شوند، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از داروهایی که برای درمان سردرد استفاده می شوند می توانند باعث اختلال در خواب شوند. به عنوان مثال، درمان مسدودکننده بتا به خوبی شناخته شده است که به رویاهای واضح و گاهی اوقات حتی افزایش کابوس کمک می کند. همچنین برخی از داروها مانند بنزودیازپین ها که برای درمان اختلالات خواب استفاده می شوند ممکن است سردرد را تحریک کنند یا بدتر کنند. اگر برای کاهش سردرد خود به دفعات از مسکن استفاده می کنید، خطر بدتر شدن سردرد در مورد شما وجود دارد.
زیاد خوابیدن و سردرد صبحگاهی
خواب زیاد، به خصوص به طور منظم، یک محرک رایج برای سردرد صبحگاهی است. دلیل دقیق این امر ناشناخته است، اما به طور کلی تصور می شود که ناشی از اختلال در ریتم طبیعی شبانه روزی و مسیرهای عصبی در مغز باشد.
بهترین راه برای جلوگیری از سردرد صبحگاهی ناشی از پرخوابی این است که چرخه طبیعی بیداری و خواب خود را با رفتن به رختخواب تقریباً در ساعت معین هر شب و بیدار شدن در یک زمان مشخص در اکثر روزها بازگردانید. میانگین نیاز افراد به خواب بین 7 تا 8 ساعت است و خواب بیش از این می تواند باعث ایجاد سردرد شود.
پرخوابی می تواند نشانه ای از افسردگی یا یک بیماری زمینه ای باشد. حتماً در مورد مشکلاتی که در حفظ یک برنامه خواب ثابت دارید با یک متخصص صحبت کنید.
سردرد بعد از چرت زدن یا خواب بعد از ظهر
چرت زدن قرار است به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید، درست است؟ چرت بزنید، خوب و سرحال از خواب بیدار شوید… اما گاهی اوقات این اتفاق نمی افتد. گاهی اوقات با سردرد از خواب بیدار می شوید. به گفته بنیاد ملی خواب، افرادی که اختلالات خواب دارند دو تا هشت برابر بیشتر از جمعیت عادی سردرد دارند. اغلب دلایلی برای سردرد پس از بیدار شدن از خواب در بعد از ظهر وجود دارد. مهم است که بدانید چه چیزی باعث سردرد شما شده است، بنابراین می توان علت آن را درمان کرد.
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است بعد از چرت زدن دچار سردرد شوید. مشکلات تنفسی و خروپف اگر خروپف می کنید. اگر به درستی نفس نمیکشید، نه تنها خواب شما را مختل میکند، بلکه میتواند خطر سردرد را پس از بیدار شدن نیز افزایش دهد. بسیاری افراد در ایران پس از خوردن نهار چرت میزنند. غذای حجیم می تواند شدت آپنه تنفسی حین خواب و میزان خروپف را افزایش دهد ه این می تواند دلیل اصلی سردرد بعد از ظهر باشد.
دندان قروچه، دندان قروچه به معنای ساییدن یا فشار دادن است. دندان های شما، اغلب ناخودآگاه. اگر این کار را انجام دهید، به خصوص در هنگام خواب، می تواند علت سردرد در هنگام بیدار شدن باشد.
یکی دیگر از دلایل سردرد می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله: کم آبی، قند خون پایین، مطمئن شوید که مایعات کافی می نوشید (و به حداقل رساندن کافئین، که می تواند باعث کم آبی بدن شود).
اگر به دلیل کم خوابی شبانه در طول روز چرت می زنید، کم خوابی نیز می تواند محرک سردرد باشد که چرت زدن همیشه به تسکین آن کمک نمی کند. چرت زدن بیش از حد نیز می تواند باعث سردرد شود، زیرا پرخوابی نیز یک عامل خطر برای سردرد است. پیشنهاد میشود حداکثر 30 دقیقه در طول روز چرت بزنید.
درمان سردرد بعد از خواب
مواردی مانند دندان قروچه نیاز به درمان دارد. اما چیزی مانند آپنه خواب ممکن است شامل تغییر سبک زندگی یا استفاده از دستگاهی برای کمک به تنفس در حین خواب باشد. درمانهای خانگی برخی از درمانهای خانگی وجود دارند که میتوانند به کاهش سردرد هنگام بیدار شدن کمک کنند. استفاده از یک بالش جدید و رعایت بهداشت خواب خوب برای افزایش خواب آرام نیز می تواند به کاهش خطر سردرد کمک کند.
بهداشت خواب و از بین رفتن سردرد
بهداشت خواب شما ربطی به تمیزی شما ندارد. در عوض، این به عادات مربوط به خواب سالم اشاره می کند. اگر بهداشت خواب شما ضعیف است، می تواند عاملی برای سردرد در هنگام بیدار شدن از خواب باشد. اگر از بالش نامناسبی برای خود استفاده می کنید، سر و گردن شما ممکن است در موقعیت های ناراحت کننده ای قرار بگیرند که منجر به کشیدگی عضلات و تنش و در نتیجه سردرد می شود.
بنیاد ملی خواب توصیه می کند از بالشی استفاده کنید که سر و گردن شما را در حالت خنثی قرار دهد، به این معنی که اصلاً در زاویه ای قرار نگیرد، تقریباً انگار که ایستاده اید.
بهداشت خواب خوب میتواند شامل موارد زیر باشد: کاهش مصرف کافئین روزانه، ورزش محدود کردن چرتهای روزانه، تمرین تکنیکهای آرامسازی قبل از خواب، ایجاد یک روال آرامشبخش در شب اگر درمانهای ساده مؤثر نبودند یا فکر میکنید چیزی مانند آپنه خواب یا دندان قروچه وجود دارد، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند شما را معاینه کنند و تعیین کنند که آیا نیازی به ارجاع شما به یک متخصص خواب وجود دارد یا خیر. اگر بعد از چرت زدن در دوران بارداری سردرد دارید، هیدراته ماندن (نوشیدن آب زیاد) و خوردن منظم می تواند کمک کننده باشد. نوسانات قند خون می تواند منجر به سردرد و خستگی شود. به یاد داشته باشید که اگر تمام روز در داخل خانه هستید، کمی هوا بخورید. و اگر نگران هستید یا اگر چیزی که امتحان کرده اید کمکی نمی کند با متخصص صحبت کنید.
کلام آخر
برای یافتن روشی که برای شما مفید است، وقت بگذارید. بیدار شدن با سردرد در بهترین حالت می تواند ناراحت کننده باشد و در بدترین حالت نشانه یک مشکل جدی است. یافتن علت اصلی سردرد به منظور درمان مناسب آن و کمک به پیشگیری از سردردهای بعدی مهم است. اگر متوجه شدید که با سردرد از خواب بیدار می شوید و تغییرات کوچک در نوع بالش یا روال خواب شما کمکی نمی کند، به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید. ما در مرکز سلامت مغز می توانیم به شما کمک کنیم.
همچنین بیاد داشته باشید که آپنه خواب مشکلی جدی است که میتواند باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز شده و درنتیجه باعث تخریب سلول های مغزی گردد. نشان داده شده افرادی که مبتلا به وقفه های تنفسی حین خواب هستند ریسک ابتلا به آلزایمر در آنها بالا می رود. پس اگر این علائم را در خود یا اطرافیان خود می بینید حتما به متخصص اختلالات خواب مراجعه نمایید.
اگر فکر می کنید علائم آپنه خواب را دارید یا از دیگر مشکلات خواب رنج می برید، می توانید برای ارزیابی و انجام تست خواب با ما در تماس باشید. همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172-09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.