چکاپ مغز چیست؟
چکاپ مغز (Brain Checkup) مجموعه‌ای از ارزیابی‌های بالینی، شناختی، حسی–حرکتی و نقشه‌برداری مغزی است که برای سنجش عملکرد مغز در زندگی روزمره طراحی شده است. در این فرآیند، کارکردهایی مانند حافظه، توجه و تمرکز، سرعت تصمیم‌گیری، کارکرد اجرایی، کلام، خلق‌وخو، کیفیت خواب، و هماهنگی حسی–حرکتی به‌صورت ساختارمند بررسی می‌شوند.
هدف اصلی چکاپ مغز، شناسایی زودهنگام تغییرات عملکردی و طراحی برنامه‌ی بازتوانی یا توانمندسازی مناسب است؛ نه صرفاً تشخیص بیماری‌های شدید. این ارزیابی به‌ویژه برای افرادی که نگران افت حافظه، کاهش تمرکز، تغییرات خلقی، استرس مزمن یا سابقه خانوادگی مشکلات عصبی–شناختی هستند، ارزشمند است.
چکاپ مغز در شیراز؛ در انستیتو سلامت مغز دانا
انستیتو سلامت مغز دانا به‌عنوان یک مرکز تخصصی علوم اعصاب در شیراز، واحدی اختصاصی با عنوان «مغزآزمون (چکاپ مغز)» راه‌اندازی کرده است. در این واحد، تیم چندتخصصی از متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک، روان‌شناس بالینی، نوروساینتیست و کارشناسان آزمون‌های شناختی، برای هر فرد یک پروفایل کامل عصبی–شناختی تهیه می‌کنند.
این چکاپ مغز بر اساس ترکیب آزمون‌های معتبر بین‌المللی، نقشه‌برداری مغزی کمی (qEEG) و ارزیابی‌های رفتاری طراحی شده است تا هم برای افراد سالم (غربالگری و ارتقای عملکرد) و هم برای افرادی که شکایت یا اختلالی دارند (پایه‌ی برنامه درمانی و بازتوانی) قابل استفاده باشد.
اجزای اصلی مغزآزمون (چکاپ مغز)
در مغزآزمون، چکاپ مغز شما در چند محور اصلی انجام می‌شود:
ارزیابی بالینی و روان‌سنجی پایه
معاینه‌ی اولیه مغز و اعصاب
مصاحبه و ارزیابی روان‌پزشکی/روان‌شناختی
پرسشنامه‌های استاندارد برای غربالگری اضطراب، افسردگی، اختلالات توجه، خواب و…
پروفایل شناختی (Neurocognitive Profile)
حافظه‌ی کوتاه‌مدت و بلندمدت
توجه و تمرکز پایدار و انتخابی
سرعت پردازش اطلاعات و تصمیم‌گیری
کارکرد اجرایی (برنامه‌ریزی، انعطاف شناختی، حل مسئله)
زبان و نام‌گذاری، درک مفهومی، توانایی دیداری–فضایی
نقشه مغزی و تصویربرداری عصبی الکتریکی
ثبت نوار مغزی کمی (qEEG) در شرایط استراحت و حین انجام تکالیف شناختی
نقشه‌برداری مغزی برای شناسایی الگوهای غیرطبیعی فعالیت مغزی و کمک به طراحی مداخلات (مثلاً نوروفیدبک، TMS، tDCS)
ارزیابی حسی–حرکتی و رفتاری
آستانه ادراک حسی (شنوایی، بینایی، لمس)
سرعت واکنش، هماهنگی چشم–دست، تعادل و هماهنگی حرکتی
بررسی یادگیری حرکتی و خستگی شناختی–حرکتی
ارزیابی استرس و تنظیم هیجان
سنجش شاخص‌های فیزیولوژیک مرتبط با استرس (مثلاً پلی‌گرافی در صورت لزوم)
بررسی الگوهای هیجانی و ارتباط آن‌ها با تمرکز، خواب و عملکرد روزمره
تست خواب و fNIRS در صورت نیاز
در برخی موارد، چکاپ مغز با تست خواب (پلی‌سومنوگرافی) یا تصویربرداری طیف‌سنجی مادون قرمز نزدیک (fNIRS) تکمیل می‌شود تا تصویر دقیق‌تری از عملکرد مغز در حین خواب یا تکلیف به دست آید.
چه کسانی به چکاپ مغز نیاز دارند؟
چکاپ مغز می‌تواند برای گروه‌های زیر مفید باشد:
افراد سالم که می‌خواهند وضعیت فعلی عملکرد مغزشان را بدانند و از افت زودرس پیشگیری کنند.
افرادی که در ماه‌های اخیر دچار یکی از این علائم شده‌اند:
کاهش تمرکز، فراموشی‌های آزاردهنده، کاهش کارایی شغلی یا تحصیلی
اضطراب، بی‌حوصلگی، افت انگیزه، تغییرات خلقی
اختلال خواب، بیدارشدن‌های مکرر، کابوس یا خواب‌آلودگی روزانه
افراد با سابقه‌ی خانوادگی زوال شناختی، آلزایمر یا سکته مغزی که می‌خواهند وضعیت مغز خود را پایش کنند.
کسانی که پس از ضربه‌ی مغزی، عفونت سیستم عصبی یا بستری در ICU احساس می‌کنند عملکرد ذهنی‌شان مثل قبل نیست.
ورزشکاران حرفه‌ای، مدیران پر استرس، دانشجویان درگیر مطالعه‌ی سنگین و افرادی که مایل‌اند کارکرد شناختی خود را ارتقا دهند (Super-Ager / High Performer).
چکاپ مغز جایگزین ویزیت تخصصی یا درمان پزشکی نیست، بلکه یک ارزیابی پایه و جامع است که در صورت نیاز، شما را به مسیر درمان، بازتوانی یا توانمندسازی هدایت می‌کند.
مراحل انجام چکاپ مغز در کلینیک سلامت مغز دانا
فرایند چکاپ مغز معمولاً ۳ تا ۴ ساعت زمان می‌برد و به‌صورت زیر انجام می‌شود:
پیش‌ثبت‌نام و مشاوره اولیه (Brief Intake)
تماس تلفنی یا ثبت درخواست آنلاین برای چکاپ مغز
دریافت اطلاعات اولیه و بررسی اینکه آیا مغزآزمون برای شما مناسب است یا نیاز به ویزیت تخصصی مقدماتی دارید.
ارزیابی بالینی و روان‌سنجی
مصاحبه با متخصص، تکمیل پرسشنامه‌ها و معاینه‌ی لازم
آزمون‌های شناختی و رفتاری کامپیوتری
انجام مجموعه‌ای از تست‌های استاندارد روی رایانه/تبلت برای سنجش حافظه، توجه، سرعت تصمیم‌گیری، انعطاف شناختی، کلام و سایر کارکردهای اجرایی.
نقشه مغزی و ثبت سیگنال‌های مغز
ثبت qEEG و در صورت لزوم تصویربرداری کارکردی یا fNIRS
جمع‌بندی و تهیه کارنامه‌ی مغزی
تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده توسط تیم چندتخصصی
ارائه کارنامه‌ی مغز (Brain Performance Report) شامل نقاط قوت، حوزه‌های آسیب‌دیده یا در معرض خطر و پیشنهادات عملی
طراحی برنامه‌ی بازتوانی یا توانمندسازی (در صورت نیاز)
معرفی به واحدهای تخصصی مانند نوروفیدبک، TMS، tDCS، بازی‌های شناختی، کاردرمانی عصبی، گفتاردرمانی یا مداخلات روان‌درمانی متناسب با نتایج چکاپ مغز.
چقدر طول می‌کشد و هر چند وقت یک‌بار لازم است؟
زمان استاندارد انجام چکاپ مغز در انستیتو سلامت مغز دانا حدود ۳ تا ۴ ساعت است (شامل انجام تست‌ها و تفسیر نتایج).
بسته به سن، ریسک‌فاکتورها و نتایج اولیه، ممکن است هر ۱ تا ۳ سال یک‌بار چکاپ مغز تکرار شود تا روند تغییرات عملکرد مغز پایش شود.
در صورت وجود اختلال مشخص، فواصل پیگیری کوتاه‌تر و بر اساس برنامه‌ی درمانی تعیین می‌شود.
مزیت‌های انجام چکاپ مغز در کلینیک سلامت مغز دانا
تیم چندتخصصی: حضور هم‌زمان متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک، روان‌شناس، نوروساینتیست و درمانگران حوزه‌های مختلف.
تجهیزات تخصصی: دسترسی به qEEG، نوروفیدبک، TMS، tDCS، تست خواب و واقعیت مجازی برای ارزیابی و مداخله.
رویکرد مبتنی بر شواهد: طراحی مغزآزمون بر اساس داده‌های علمی و تجربه‌ی چندساله‌ی مرکز در حوزه‌ی ارزیابی و بازتوانی عصبی–شناختی.
یکپارچگی مسیر تشخیص تا مداخله: بعد از چکاپ مغز، در صورت لزوم، ادامه‌ی مسیر شما (بازتوانی، توانمندسازی یا درمان تخصصی) در همان مرکز برنامه‌ریزی و پیگیری می‌شود.
توجه به سبک زندگی مغز: استفاده از نتایج اپلیکیشن «شاخص سلامت مغز» و توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده برای سبک زندگی مغز سالم (خواب، تغذیه، فعالیت بدنی، تمرین‌های شناختی و…) در کنار نتایج مغزآزمون.
برای چکاپ مغز خود اقدام کنید
اگر نگران حافظه، تمرکز، خلق‌وخو، عملکرد شغلی/تحصیلی یا آینده‌ی سلامت مغزتان هستید، می‌توانید برای انجام چکاپ مغز در شیراز با تیم تخصصی انستیتو سلامت مغز دانا مشورت کنید.
برای رزرو «مغزآزمون (چکاپ مغز)» با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
۰۷۱۳۶۴۷۶۱۷۲ – ۰۹۱۷۲۰۳۰۳۶۰
یا از طریق لینک زیر به صفحه‌ی رزرو نوبت خدمات تخصصی (TMS، نوروفیدبک، چکاپ مغز و…) بروید:
سوالات متداول پیشنهادی
۱. چکاپ مغز چیست و چه فرقی با MRI یا CT دارد؟
چکاپ مغز مجموعه‌ای از ارزیابی‌های عصبی–شناختی، رفتاری و نقشه‌برداری مغزی است که عملکرد مغز را در زندگی روزمره می‌سنجد؛ مثل حافظه، تمرکز، کارکرد اجرایی و تنظیم هیجان. در بیشتر موارد نیازی به تصویربرداری ساختاری مثل MRI یا CT نیست و در صورت لزوم، پزشک شما را برای این موارد ارجاع می‌دهد.
چکاپ مغز درد دارد یا عوارضی ایجاد می‌کند؟
خیر. چکاپ مغز در کلینیک سلامت مغز دانا غیرتهاجمی و بدون درد است. تست‌ها معمولاً شامل پرسشنامه، آزمون‌های شناختی کامپیوتری، ثبت نوار مغزی و ارزیابی‌های حسی–حرکتی است.چکاپ مغز برای چه سنی مناسب است؟
بسته به نوع ارزیابی، چکاپ مغز می‌تواند از نوجوانی تا سالمندی انجام شود. در افراد میانسال و سالمند، تمرکز بیشتر بر غربالگری افت شناختی و پیشگیری از زوال شناختی است و در سنین پایین‌تر، بیشتر روی توجه، یادگیری، مشکلات رفتاری و سبک زندگی مغز تمرکز می‌کنیم.چکاپ مغز می‌تواند آلزایمر یا سکته مغزی را «قطعی» پیش‌بینی یا پیشگیری کند؟
خیر؛ هیچ آزمایشی چنین تضمینی نمی‌دهد. اما چکاپ مغز می‌تواند عوامل خطر، ناکارآمدی‌های شناختی اولیه و الگوهای ناسالم در سبک زندگی را زودتر نشان دهد و این موضوع به تصمیم‌گیری بهتر برای پیشگیری و مداخله‌ی زودهنگام کمک می‌کند. نیک داد+1آیا برای انجام چکاپ مغز لازم است داروهایم را قطع کنم؟
در مورد هر دارویی (روان‌پزشکی، نورولوژی، قلب، دیابت و…) حتماً قبل از قطع یا تغییر، با پزشک معالج خود مشورت کنید. معمولاً چکاپ مغز طوری برنامه‌ریزی می‌شود که نیاز به قطع خودسرانه‌ی داروها نباشد.هزینه چکاپ مغز چقدر است و آیا بیمه آن را پوشش می‌دهد؟
تعرفه‌ی چکاپ مغز بسته به نوع تست‌ها، مدت‌زمان و نیاز به ارزیابی‌های تکمیلی (مثل تست خواب یا fNIRS) متغیر است. برای اطلاع از هزینه‌ی به‌روز و شرایط بیمه، با پذیرش کلینیک سلامت مغز دانا تماس بگیرید.بعد از چکاپ مغز چه اتفاقی می‌افتد؟
شما یک کارنامه‌ی مغزی دریافت می‌کنید که نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند توجه را نشان می‌دهد. سپس در صورت نیاز، برنامه‌ای شامل بازتوانی عصبی–شناختی، تمرین‌های خانگی، مداخلات نوروفیزیولوژیک (مثل نوروفیدبک، TMS، tDCS) یا ارجاع به سایر همکاران تخصصی پیشنهاد می‌شود.
نقشه مغزی در شیراز (QEEG) | هزینه، نوبت آنلاین + نمونه گزارش واقعی