ریتالین یک داروی محرک است که پزشکان به طور مکرر برای درمان افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD)، و سایر موارد، تجویز می کنند. در طی سالیان طولانی استفاده این دارو اثبات شده است اما دارای تأثیرات ریتالین باید مورد بررسی ببیشتر قرار بگیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی خفیف و شدید ریتالین و تداخلات آن، به مطالعه این مقاله ادامه دهید.
ریتالین چیست؟
ریتالین یک داروی مصنوعی فقط با نسخه است که مردم اغلب از آن برای درمان ADHD استفاده می کنند. ریتالین یک نام تجاری است. این دارو حاوی ماده شیمیایی فعال متیل فنیدیت است.
ریتالین یک محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS) است. این ماده با تحریک مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین و نوراپی نفرین، یعنی مواد شیمیایی مرتبط با کنترل و توجه، کار می کند.
دوپامین همچنین ارتباطات قوی با لذت و پاداش دارد. نوراپی نفرین برای آماده شدن برای عمل، مغز و بدن را بسیج می کند و درگیر جنگ یا گریز می شود.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ریتالین را برای درمان ADHD در بیماران کودکان 6 سال و بالاتر تأیید کرده است. علائم ADHD شامل مشکل در تمرکز و توجه، مشکل در کنترل رفتار و بیش فعالی است.
FDA همچنین ریتالین را برای درمان نارکولپسی بزرگسالان تأیید می کند.
استفاده های دیگر خارج از تأیید سازمان غذا و دارو، شامل استفاده از ریتالین برای درمان اختلال افسردگی اساسی است.
متیل فنیدیت مانند سایر محرک ها مستعد سوء مصرف است.
توانایی آن در بهبود تمرکز به معنای این است که برخی افراد از آن برای تقویت توانایی شناختی استفاده می کنند.
ریتالین به صورت قرص و امکان جذب دارو از طریق پوست، در دسترس است.
اثرات جانبی
برای اکثر افرادی که ریتالین تجویز می شود، این دارو به آنها کمک می کند تا تمرکز کنند و اعمال خود را کنترل کنند. این می تواند به عملکرد روزمره در مدرسه یا شغل آنها کمک کند.
هشدارها و واکنشهای جانبی بالقوه ناشی از مصرف دارو در دستورالعمل آن ذکر شده است. با این حال، همه افراد واکنش متفاوتی به داروها نشان می دهند. بعضی از افراد، در صورت وجود، عوارض جانبی بسیار کمی از مصرف ریتالین را تجربه می کنند.
عوارض جانبی خفیف
ریتالین کوتاه مدت است، بنابراین دارو برای مدت طولانی در بدن باقی نمی ماند. این بدان معناست که هرگونه عوارض جانبی معمولاً در زمانی که ریتالین در سیستم شخص است، رخ می دهد.
برخی از عوارض جانبی خفیف ریتالین عبارتند از:
تحریک
یک احساس انرژی
سردرد
مشکل خوابیدن
بدخلقی
اضطراب
حالت تهوع
کاهش اشتها
قبل از مصرف ریتالین، فرد باید با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و اینکه آیا ریتالین گزینه مناسبی برای او است، صحبت کند.
ریتالین برای افرادی که دارای مشکلات قلبی، سابقه تشنج یا افراد مستعد اضطراب هستند، ممکن است اوضاع را بدتر کند.
شخصی که نسخه ای از داروی ریتالین را دریافت می کند باید هر چند ماه یکبار قرار ملاقات منظم برای ملاقات با پزشک خود بگذارد. پزشک می تواند در مورد هرگونه عکس العمل بپرسد، فشار خون فرد را بررسی کند و در صورت لزوم، تنظیمات دارو را انجام دهد.
عوارض جانبی جدی
برخی از عوارض جانبی شدید ریتالین عبارتند از:
واکنشهای قلبی عروقی، از جمله مرگ ناگهانی، سکته مغزی و حمله قلبی
افزایش فشار خون
افزایش ضربان قلب (تاکی کاردی)
واکنشهای جانبی روانپزشکی، از جمله بدتر شدن شرایط روانی از قبل
ایجاد علائم روان پریشی یا شیدایی جدید
نعوظ پایدار و گاهی دردناک در مردان
گردش خون ضعیف، از جمله پدیده رینود
سرکوب طولانی مدت رشد و کاهش وزن در بیماران کودکان
احتمال سوء مصرف و وابستگی
لطفا توجه داشته باشید که ریتالین هشدار جعبه سیاه را به همراه دارد:
“هشدار: سوء مصرف و وابستگی محرک های CNS، از جمله ریتالین و ریتالین-SR، سایر محصولات حاوی متیل فنیدیت و آمفتامین ها، پتانسیل بالایی برای سوء مصرف استفاده و وابستگی دارند. قبل از تجویز، خطر سوء مصرف را ارزیابی کرده و علائم مصرف و وابستگی را در هنگام درمان بررسی کنید.”
لطفا توجه داشته باشید که این یک لیست جامع از تمام عوارض جانبی جدی نیست. قبل از مصرف ریتالین، فرد باید با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و اینکه آیا ریتالین گزینه مناسبی برای او است، صحبت کند.
ریتالین می تواند رشد در کودکان و نوجوانان را سرکوب کند، خصوصاً در چند سال اول مصرف دارو. یک پزشک قد و وزن جوانان مصرف کننده ریتالین را کنترل می کند.
تحقیقات نشان داده است که مشکلات گردش خون، از جمله بیماری رینود، با استفاده از متیل فنیدیت همراه بوده است. اگر فردی دچار بی حسی انگشتان دست و پا شد، باید سریعاً با پزشک تماس بگیرد.
داروهای محرک مانند ریتالین می توانند اعتیاد آور باشند و در صورت سوء مصرف، می توانند پیامدهای طولانی مدت سلامت روان داشته باشند. دوزهای تجویز شده بعید است که منجر به وابستگی شود.
مصرف بیش از دوز تجویز شده ریتالین همچنین می تواند به قلب، سیستم عصبی و سیستم ایمنی بدن فشار وارد کند و منجر به عوارض طولانی مدت در سلامتی شود.
در موارد نادر، ریتالین ممکن است یک واکنش آلرژیک ایجاد کند. علائم متداول برای مراقبت عبارتند از:
خارش
گرفتگی بینی یا رینیت
کهیر (لکه های قرمز خارش دار روی پوست)
راش
آبریزش یا خارش چشم
گلو خارش دار
کاربرد تفریحی
ریتالین برای استفاده تفریحی تأیید نشده است و مصرف یا در اختیار داشتن ماده بدون نسخه پزشکی غیرقانونی است.
اگر شخصی از ریتالین به صورت سرگرم کننده یا بیشتر از تجویز پزشک خود استفاده می کند، این می تواند نشانه سوء مصرف و وابستگی باشد.
برخی از افراد ریتالین را به دلیل اثر تحریک کننده به صورت سرگرمی مصرف می کنند. این می تواند احساس هوشیاری و انرژی موقتی به کاربر بدهد. همچنین می تواند منجر به احساس اعتماد به نفس بیش از حد شود، که می تواند منجر به رفتار پرخطر شود.
دوزهای بسیار بالای ریتالین می تواند منجر به موارد زیر شود:
هذیان یا توهم
لرزش یا انقباض
پارانویا
موارد وحشت زدگی
تشنج
گیجی
در صورت داشتن هر یک از این علائم، فرد باید به دنبال مراقبت پزشکی باشد.
اثرات بلند مدت
یک شرکت دارویی برای اولین بار متیل فنیدیت را با نام ریتالین در سال 1954 به بازار عرضه کرد. از آن زمان، ثابت شده است که این دارو برای اکثر افراد به عنوان درمانی برای ADHD و سایر شرایط، ایمن است.
در یک بررسی مطالعاتی مربوط به تأثیرات طولانی مدت رفتاری مرتبط با استفاده از ریتالین بررسی شد. این بررسی هیچ مدرک موثقی در رابطه با تأثیر طولانی مدت ریتالین بر رفتار پیدا نکرد.
تداخلات با ریتالین
وقتی شخصی ریتالین را در کنار سایر داروها مصرف می کند می تواند خطرناک باشد. با توجه به دستورالعمل روی دارو، ریتالین با داروهای زیر تداخل می کند:
بازدارنده های مونوآمین اکسیداز: شامل سلژیلین، ترانیل سیپرومین، ایزوکارباکسازید، فنلزین، لاینزولید و متیلن بلو هستند. افراد نباید ریتالین را در کنار این داروها مصرف کنند زیرا باعث ایجاد عوارض جانبی شدید و گاه کشنده می شود.
داروهای ضد فشار خون: این داروها شامل دیورتیک ها، مسدود کننده های کانال کلسیم، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین II (ARB)، بتا بلاکرها و آگونیست های گیرنده آلفا 2 با عملکرد مرکزی هستند.
داروهای بیهوشی خاص: داروهای بیهوشی که باعث تداخل می شوند عبارتند از: هالوتان، ایزوفلوران، آنفلوران، دسفرلران و سووفلوران.
سایر تداخلات احتمالی عبارتند از:
داروهای ریفلاکس اسید، مانند آنتی اسیدها، مسدود کننده های H2 و مهار کننده های پمپ پروتون
داروهای فشار خون مانند لوزارتان، والسارتان، ایربسارتان، انالاپریل، لیزینوپریل، هیدروکلروتیازید و فوروزماید
داروهای ضد روان پریشی، مانند کلرپرومازین و هالوپریدول
داروهای تشنج، مانند فنی توئین و فنوباربیتال
وارفارین
کافئین
داروهای سرماخوردگی یا آلرژی
قبل از مصرف ریتالین، فرد باید سایر داروهایی را که مصرف می کند به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهد. پزشک یا داروساز می توانند در مورد تعاملات احتمالی با ریتالین مشاوره دهند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
هر کسی که نسخه ای از داروهای ریتالین را دریافت می کند، برای بررسی نیازهای دارویی خود باید مرتباً به پزشک یا متخصص بهداشت دیگر مراجعه کند. از آنجا که ریتالین یک داروی کاملاً کنترل شده است، فرد هر بار به نسخه جدیدی از پزشک نیاز خواهد داشت.
اگر دارو اثرات خود را از دست داد یا عوارض جانبی نامطلوبی داشت، فرد باید به پزشک خود اطلاع دهد. پزشک ممکن است مقدار داروی تجویز شده را تنظیم کند. فردی که ریتالین مصرف می کند هرگز نباید دوز خود را تغییر دهد و ابتدا باید با پزشک مشورت کند.
اگر فردی دچار بی حسی در انگشتان دست و پا یا تغییر حساسیت پوست یا رنگ پوست شد، باید با اورژانس محلی خود تماس بگیرد.
درد قفسه سینه، تغییر در ضربان قلب یا مشکلات تنفسی نیز می تواند خطرناک باشد و فرد باید بلافاصله با خدمات اورژانس محلی خود تماس بگیرد.
خلاصه
پزشکان ریتالین را برای درمان بیماری هایی مانند ADHD و نارکولپسی برای چندین دهه تجویز کرده اند.
از طرق مختلف روی افراد تأثیر می گذارد اما در صورت استفاده طبق دستور پزشک، بی خطر است.
ریتالین توانایی ایجاد اعتیاد در هر دوز را دارد و می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد.
برای اطلاعات بیشتر به مؤسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع: