افسردگی شایع ترین علت ناتوانی در جهان است
این احتمال وجود دارد که شما یا شخصی که می شناسید یک دوره افسردگی را تجربه کنید. افسردگی، مانع کار، زندگی اجتماعی یا مختل شدن زندگی خانوادگی می شود. تقریباً از هر سه نفر مبتلا به افسردگی دو نفر، دچار اختلالات شدیدی می شوند. متخصصین علوم اعصاب رفتاری، به بیمارانی که از اختلالات خلقی رنج می برند کمک می کنند. بسیاری از آنها افسردگی “مقاوم در برابر درمان” دارند و تقریباً به دنبال راهی برای درمان هستند. با پیشرفت داروهای ضد افسردگی، به ویژه داروهای ضد افسردگی جدید، اثرات قابل توجهی داشته اند. اما مهم است که درک کنیم این داروها کل درمان نیستند.
در ادامه نکات مهم یک مطالعه مروری گسترده که در 5 ژوئن 2021 به چاپ رسیده است را می خوانیم.
پیشرفت داروهای ضد افسردگی، توانسته اند علائم ناراحت کننده ای مانند فکر کردن به خودکشی را به نحو موثری کاهش دهند. با ابتلا به بیماری همه گیر کویید-19، بیماران مبتلا به افسردگی افزایش چشم گیری داشته اند. دارو می تواند کمک کند. اما برای درمان موثر افسردگی در درازمدت، به ترکیبی از اجزای بیولوژیکی، روانشناختی، اجتماعی و فرهنگی، و درواقع چیزی بیشتر از دارو نیاز است.
پیشرفت داروهای ضد افسردگی
تاریخچه اولیه درمان های افسردگی بر اجزای روانشناختی بیماری متمرکز بود. در اوایل قرن 20 بیشتر می خواستند اسرار ناخودآگاه دوران کودکی بیمار را کشف کنند.
در اواسط قرن بیستم، داروهایی که رفتار را تحت تأثیر قرار می دادند، کشف شدند. اولین داروها داروهای آرامبخش و ضد روان پریشی بودند. کلرپرومازین که با نام “تورازین” به بازار عرضه می شود، در دهه 1950 پیشگام بود. در سال 1951، ایمی پرامین کشف شد و به یکی از اولین داروهای ضد افسردگی تبدیل شد. داروی ضد افسردگی که مهارکننده انتخابی جذب مجدد سروتونین بودند یا SSRI ها در سال 1987 تأیید شدند. همزمان با پیشرفت داروهای ضد افسردگی، مشکلات بیماران نیز کاسته شد اما همچنان چراهای زیادی وجود دارد که در دست بررسی است.
درمان یک بیمار مبتلا به افسردگی علاوه بر مسائل دارویی به رفتار پزشک نیز وابسته است. رابطه پزشک و بیمار می تواند اطمینان حاصل کند که همه مو لفه های افسردگی مورد بررسی قرار می گیرند.
بیش از 30 سال است که شاهد گروه جدیدی از داروهای ضد افسردگی نیستیم. این یکی از دلایل هیجان انگیز بودن داروهای ضد افسردگی با اثرگذاری سریع است.
افسردگی در داخل مغز چگونه است؟
درمان های پزشکی برای افسردگی، بر سلول های خاص پردازشی در ناحیه مغز در بالای چشم و زیر پیشانی تأثیر می گذارند. این ناحیه که قشر پیش پیشانی نامیده می شود، اطلاعات پیچیده ای از جمله حالات عاطفی و رفتار اجتماعی را پردازش می کند.
سلولهای مغزی یا نورون ها توسط دو مولکول پیام رسان، گلوتامات و گاما-آمینو-بوتیریک اسید (GABA) از نظر شیمیایی کنترل می شوند.گلوتامات مانند پدال گاز کار می کند و GABA ترمز است. آنها به نورون ها می گویند سرعت را کاهش یا افزایش دهند.
داروهای سریع اثر برای افسردگی، باعث کاهش عملکرد گلوتامات، یا مهار پدال گاز می شوند. روشهای درمانی دیگر، برای ایجاد تعادل در عملکرد GABA ایجاد شده اند.
یک نورو استروئید به نام آلوپرگنانولون بر GABA تأثیر می گذارد و ترمز نورون ها را تقویت می کند. هم آلوپرگنانولون برای افسردگی پس از زایمان و هم اسکتامین برای اختلال افسردگی اساسی و تفکر خودکشی دارای تأییدیه FDA هستند.
در افسردگی، هرچه فرد درمان های بیشتری دریافت کند، کمتر به نتیجه خواهد رسید. درواقع احتمال موفقیت در گزینه بعدی برای فرد کمتر است. با این حال، هنگام درمان بیماری که تحت تأثیر استرس های خارجی مانند ضربه روحی بدلیل از دست دادن عزیزان قرار گرفته است، درمان موفق شامل استفاده از دارو و حمایت روانشناختی است.
رویکردهای درمانی دنیای واقعی
یک رویکرد درمانی در دنیای واقعی به نام الگوی زیست روانشناختی، طیف گسترده ای از مولفه های بیولوژیکی، روانشناختی و اجتماعی مربوط به بیماری های روانی را در بر می گیرد. بیمار و پزشک با هم همکاری می کنند. آنها تجربیات، افکار و احساسات مشکل ساز را بررسی می کنند.
تمرکز بیش از حد روی داروهای جدید ممکن است از اهمیت پرداختن و نظارت بر همه آن مولفه ها چشم پوشی کند. درنتیجه سبب بروز مشکلات عدیده ای در آینده خواهد شد. داروهای آرام بخش که سبب تسکین دردهای جسمی یا روانی می شوند نیز می توانند از نظر جسمی و روانی اعتیاد آور باشند. همچنین داروهای ضد افسردگی سریع اثر جدید می توانند خطرات مشابهی داشته باشند.
داروهای ضد افسردگی سریع اثر می توانند ابزاری قدرتمند برای درمان افسردگی اساسی در صورت استفاده با سایر روش های درمانی باشند، اما آیا آنها واقعا جواب می دهند؟ نه خیلی سریع. در ادامه به بررسی سرترالین ها می پردازیم.
سرترالین چیست؟
سرترالین یک داروی ضد افسردگی است. این دارو متعلق به گروه داروهای مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) است. سرترالین مواد شیمیایی مغزی را که ممکن است در افراد مبتلا به افسردگی، وحشت، اضطراب یا علائم وسواس فکری متعادل نباشد، تحت تاثیر قرار می دهد.
سرترالین برای درمان افسردگی، وسواس، اختلالات اضطرابی (از جمله اختلال وحشت و اختلال اضطراب اجتماعی) ، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال دیسفریک قبل از قاعدگی (PMDD) استفاده می شود.
هشدارها
پزشک شما با دقت داروهای مصرفی اتان را بررسی می کند و برای مثال اگر پیموزید (Pimozide) مصرف می کنید نباید از سرترالین استفاده کنید.
اگر در 14 روز گذشته از مهار کننده MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لاینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، راساژیلین، سلژیلین یا ترانسیل پرومین استفاده کرده اید، از سرترالین استفاده نکنید.
برخی از کودکان و بزرگسالان هنگام استفاده از داروی ضد افسردگی در مورد خودکشی فکر می کنند. نسبت به تغییرات خلق و خو یا علائم خود هوشیار باشید. علائم جدید یا وخیم تر را به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر دچار علائم سندرم سروتونین شدید با پزشکتان مشورت کنید. علائم این سندرم شامل توهم، تب، تعریق، لرز، ضربان قلب سریع، سفتی عضلات، کشیدگی، از دست دادن هماهنگی، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال می باشد.
قبل از مصرف این داروها به این نکات توجه کنید:
اگر به سرترالین حساسیت دارید نباید از آن استفاده کنید. اگر داروی دی سولفیرام (Antabuse) مصرف می کنید یا ممکن است واکنش شدیدی به دی سولفیرام داشته باشید، از فرم مایع سرترالین استفاده نکنید.
در طی 14 روز قبل یا 14 روز پس از استفاده از داروهای مهار کننده MAO یا متیلن بلو، سرترالین مصرف نکنید. تداخل دارویی خطرناکی ممکن است رخ دهد.
برای اطمینان از اینکه سرترالین برای شما بی خطر است این موارد را به پزشکتان بگویید:
- بیماری قلبی، فشار خون بالا، یا سکته مغزی.
- بیماری کبد یا کلیه
- تشنج
- مشکلات انعقادی خون، یا مصرف وارفارین (کومدین، ژانتوون) را گزارش کنید.
- اختلال دو قطبی (افسردگی جنون) یا مقادیر کم سدیم در خون شما.
یکی از شناخته شده ترین انواع از خانواده SSRI ها آسنترا است. آسنترا سطح سروتونین را در فضای بین نورون ها افزایش می دهند.این کار منجر به برطرف سازی علائم افسردگی و حملات ترس و بسیاری از اختلالات دیگر مربوط به خلق و خو در برخی از افراد می شود. سرترالین به علت کاهش میل جنسی در درمان انزال زودرس نیز کاربرد دارد.
اگر مصرف دارویتان را فراموش کردید، بلافاصله در زمانی که بیاد آوردید آن را مصرف کنید. در صورتیکه زمان دوز بعدی فرارسیده باشد از مصرف همزمان با دوز فراموشی بپرهیزید.
امروزه با انجام تکنیک های جدید می توان به اثربخشی بهتر داروهای ضدافسردگی کمک کرد. درصورت وجود اختلالات رفتاری از جمله افسردگی، ما در مرکز سلامت مغز دانا با به روزترین تکنیک ها در کنارتان هستیم. با ما در تماس باشید.
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.