نوروتراپی و نوروفیدبک چیست و چه مزایایی دارد؟ درمان های جدید بدون دارو با تکنولوژی

نوروتراپی به افراد کمک می کند تا عملکرد مغز را با استفاده از دستگاه های بر پایه تکنولوژی بهبود بخشند. فن آوری های عصبی، بدون دارو فعالیت مغز را تغییر می دهند. اکثر تکنیک های نوروتراپی زمانی که توسط یک متخصص آموزش دیده در یک محیط بالینی اجرا می شوند غیر تهاجمی، بدون درد و بی خطر هستند.

از آنجایی که نوروتکنولوژی دائما در حال تکامل است و هنوز در مرحله آزمایشی است، درمان ها و روش ها نیز همواره در حال تغییر هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این روش درمانی به ادامه مطلب مراجعه کنید.

نوروتراپی برای چه اختلالاتی به کار میرود؟

نوروتراپی برای درمان طیف وسیعی از شرایط استفاده می شود، مانند:

اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
اختلال دو قطبی
سردردهای خوشه ای و میگرن
صرع مقاوم به دارو
اختلال اضطراب فراگیر
افسردگی و اختلال افسردگی اساسی (MDD)
اختلال وسواس اجباری (OCD)
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلالات خواب مانند بی خوابی
اختلال طیف اوتیسم
اختلالات مصرف مواد
افسردگی مقاوم به درمان

نوروتراپی می تواند برای افرادی که به درمان دارویی پاسخ نمی دهند به عنوان یک راه مکمل یا جایگزین برای درمان بیماری استفاده شود.

تاریخچه نوروتراپی

در سال 1962، دکتر جو کامیا تشخیص داد که افراد می توانند ریتم امواج مغزی آلفا خود را در حضور نوروفیدبک تنظیم کنند. اولین شکل نوروتراپی، الکتروانسفالوگرام (EEG) بیوفیدبک بود. نوروفیدبک EEG برای اولین بار در دهه 1970 مورد استفاده قرار گرفت. از سال 2009، اشکال مختلف نوروفیدبک و دستگاه‌های مختلف تحریک عصبی نیز برای درمان‌های نوروتراپی استفاده می‌شود.

نوروفیدبک چگونه کار می کند؟

در طول تمرین نوروفیدبک، فعالیت مغز در زمان واقعی با استفاده از ابزارهای تکنولوژیکی مانند الکتروانسفالوگرافی (EEG-NF) یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی (fMRI-NF) کنترل می شود. با تمرین، نوروفیدبک به افراد می آموزد که چگونه فعالیت امواج مغزی خود را خودشان تنظیم کنند.

نوروفیدبک ممکن است از شرطی سازی عامل مبتنی بر پاداش استفاده کند تا به افراد بیاموزد چگونه الگوهای امواج مغزی را با پاداش دادن به آن برای ایجاد حالت های موج مغزی خاص در صورت تقاضا، کنترل کنند.

یک مثال

به عنوان مثال، امواج مغزی آلفا با حالت ذهنی آرام همراه است، در حالی که امواج مغزی بتا با توجه و تمرکز مرتبط است. بنابراین، اگر هدف کاهش اضطراب است، نوروتراپی به فرد یاد می‌دهد که چگونه امواج مغزی آلفا را در صورت نیاز ایجاد کند. برعکس، برای مقابله با علائم ADHD، شخص ایجاد امواج مغزی بتا را تمرین می کند.

اگر دوست دارید راجع به نوروفیدبک بیشتر بدانید این مطلب را از دست ندهید:

تحریک عصبی

درمان‌های تحریک عصبی از جریان‌های الکتریکی مستقیم یا الکترومغناطیسی کم ولتاژ برای اصلاح فعالیت مغز و تحریک نواحی خاص مغز استفاده می‌کنند. دستگاه‌های تحریک عصبی غیرتهاجمی مانند تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یا تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) در بالای سر قرار می‌گیرند و بدون حتی لمس پوست این کار را انجام می‌دهند.

اگرچه برخی از دستگاه های تحریک عصبی درمانی در حین جراحی کاشته می شوند، اما اکثر آنها غیر تهاجمی و قابل حمل هستند.

چه کسی آن را انجام می دهد؟

به طور کلی، نوروتراپی توسط متخصص نوروتراپیست انجام می شود. با این حال، اکثر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که برای انجام نوروفیدبک یا تحریک عصبی آموزش دیده اند، دارای مدارک و گواهینامه های دیگر مرتبط با تخصص خود هستند.

انستیتو سلامت مغز دانا، شاخه انجمن علوم اعصاب ایران در استان فارس، با بهره‌گیری از به‌روزترین و موثرترین تکنیک های درمانی به افرادی که از مشکلی در سلامت روان خود رنج می‌برند یا میخواهند توانایی‌های خود را ارتقا دهند کمک می‌کند. از جمله خدماتی که در این مرکز ارائه میشود نوروفیدبک و انواع تحریک مغزی الکتریکی و مغناطیسی است. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان تماس بگیرید.

انواع

برخی از انواع نوروتراپی عبارتند از:

نوروفیدبک الکتروانسفالوگرافی (EEG)
روش نوروفیدبک با تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI)
نوروفیدبک پتانسیل های قشری آهسته (SCPs)
سیستم نوروفیدبک کم انرژی (LENS)
زد اسکور لایو (LZT)
نوروفیدبک هموآنسفالوگرافی (HEG)

نوروتراپی با استفاده از بازی کامپیوتری!

علاوه بر نوروفیدبک و دستگاه های تحریک عصبی، محققان دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو (UCSF) اولین بازی ویدئویی در نوع خود به نام NeuroRacer را ساخته اند که مورد تایید FDA برای درمان ADHD در کودکان 8 تا 12.10 سال است.

سایر فناوری‌های جدید شامل دستگاه‌های غیرتهاجمی تحریک عصب واگ (nVNS) برای درمان اختلال استرس پس از سانحه است.

چه کسانی از نوروتراپی بهره میبرند؟

افراد در هر سنی و از طبقات مختلف می توانند از نوروتراپی بهره مند شوند.

به عنوان مثال، بازی ویدئویی NeuroRacer UCSF که برای درمان ADHD کودکان استفاده می‌شود، در ابتدا برای تقویت کنترل شناختی در بزرگسالان مسن‌ 60 تا 85 سال طراحی شد.

عوارض جانبی

اکثر درمان های نوروتراپی غیر تهاجمی عوارض جانبی بسیار کمی دارند و به طور کلی زمانی که توسط یک متخصص آموزش دیده انجام شوند ایمن در نظر گرفته می شوند.

اگرچه نتایج ممکن است متفاوت باشد، بهبودی معمولاً بسیار سریع است.

هشدارها

اگرچه اولین مطالعات نوروفیدبک بیش از نیم قرن پیش انجام شد، هنوز بحث های زیادی در مورد مشروعیت بسیاری از انواع نوروتراپی وجود دارد. در حال حاضر، مطالعات کافی برای اطمینان از اینکه هر نوع نوروتراپی نتایج مثبت قابل اعتمادی خواهد داشت، وجود ندارد.

اکثر درمان های نوروفیدبک به خوبی تحمل می شوند و کم خطر هستند. از سوی دیگر، تحریک عصبی خطرناک تر است زیرا از الکتریسیته برای اصلاح فعالیت مغز استفاده می کند. همیشه مطمئن شوید که هر وسیله تحریک عصبی که استفاده می کنید مورد تایید FDA است و با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در مورد خطرات احتمالی صحبت کنید.

شایع ترین عارضه جانبی برای بسیاری از درمان های عصبی، سوزن سوزن شدن پوست سر است که به زودی پس از درمان فروکش می کند.

مراقب محصولاتی باشید که وعده‌های عجیب می‌دهند یا  برای استفاده در خانه فروخته می‌شوند. بسیاری از این محصولات ممکن است بالقوه خطرناک باشند.

خلاصه

نوروتراپی مبتنی بر تکنولوژی یک زمینه رو به رشد از درمان های بدون دارو است که می تواند به افراد کمک کند تا عملکرد مغز را بدون مصرف دارو بهبود بخشند.

نوروفیدبک بر این اصل استوار است که شما می توانید آگاهانه فعالیت الکتریکی مغز خود را تغییر دهید. تحریک عصبی از فناوری عصبی برای تحریک نواحی هدفمند مغز با الکتریسیته استفاده می کند.

حرف آخر

از آنجایی که فناوری های عصبی پیشرفته به طور مداوم در حال توسعه هستند، زمینه نوروتراپی به طور مداوم در حال پیشرفت است. متأسفانه، بسیاری از این دستگاه‌های جدید به‌طور کامل تست نشده‌اند یا دقیق تنظیم نشده‌اند. جلسات نوروتراپی باید تحت راهنمایی یک متخصص آموزش دیده انجام شود.

اگر میخواهید برای درمان اختلالات خود از نوروتراپی بهره ببرید، انستیتو سلامت مغز دانا با ارائه موثرترین روش های جدید نوروتراپی به شما در این راه کمک میکند. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید یا واحدهای متنوع تخصصی را در سایت ما ببینید.

منابع:

1. Marzbani H, Marateb H, Mansourian M. Methodological note: neurofeedback: a comprehensive review on system design, methodology and clinical applications. BCN. 2016;7(2). doi:10.15412/J.BCN.03070208
2. Van Doren J, Arns M, Heinrich H, Vollebregt MA, Strehl U, Loo SK. Sustained effects of neurofeedback in ADHD: a systematic review and meta-analysis. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2019;28(3):293-305. doi:10.1007/s00787-018-1121-4
3. White EK, Groeneveld KM, Tittle RK, et al. Combined neurofeedback and heart rate variability training for individuals with symptoms of anxiety and depression: a retrospective study. NR. 2017;4(1):37-55. doi:10.15540/nr.4.1.37
4. van der Kolk BA, Hodgdon H, Gapen M, et al. A randomized controlled study of neurofeedback for chronic ptsd. PLoS ONE. 2016;11(12):e0166752. doi:10.1371/journal.pone.0166752
5. Dehghani-Arani F, Rostami R, Nadali H. Neurofeedback training for opiate addiction: improvement of mental health and craving. Appl Psychophysiol Biofeedback. 2013;38(2):133-141. doi:10.1007/s10484-013-9218-5
6. Frederick JA. Psychophysics of EEG alpha state discrimination. Consciousness and Cognition. 2012;21(3):1345-1354. doi:10.1016/j.concog.2012.06.009
7. Kropotov JD. Basic concepts of QEEG and neurotherapy. Quantitative EEG, Event-Related Potentials and Neurotherapy. Elsevier; 2009:xxxi-lviii. doi:10.1016/B978-0-12-374512-5.00027-X
8. Papoutsi M, Weiskopf N, Langbehn D, Reilmann R, Rees G, Tabrizi SJ. Stimulating neural plasticity with real-time fMRI neurofeedback in Huntington’s disease: a proof of concept study. Hum Brain Mapp. 2018;39(3):1339-1353. doi:10.1002/hbm.23921
9. Edwards CA, Kouzani A, Lee KH, Ross EK. Neurostimulation devices for the treatment of neurologic disorders. Mayo Clinic Proceedings. 2017;92(9):1427-1444. doi:10.1016/j.mayocp.2017.05.005
10. U.S. Food and Drug Administration. FDA permits marketing of first game-based digital therapeutic to improve attention function in children with ADHD.
11. Lamb DG, Porges EC, Lewis GF, Williamson JB. Non-invasive vagal nerve stimulation effects on hyperarousal and autonomic state in patients with posttraumatic stress disorder and history of mild traumatic brain injury: preliminary evidence. Front Med. 2017;4:124. doi:10.3389/fmed.2017.00124
12. https://www.verywellhealth.com/neurotherapy-defintion-uses-types-process-warnings-5218345

Mozhan Parsa

درباره نویسنده

موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.