نارکولپسی یک اختلال خواب است که اغلب اشتباه درک می شود. این بیماری با خواب آلودگی شدید و مداوم در طول روز مشخص می شود. نارکولاپسی می تواند باعث اختلال در مدرسه، محل کار و محیط اجتماعی شود. همچنین خطر تصادفات و جراحات جدی را افزایش دهد. نارکولپسی در مقایسه با بسیاری دیگر از اختلالات خواب نادر است. صدها هزار آمریکایی، از جمله کودکان و بزرگسالان تحت تأثیر نارکولاپسی قرار می گیرند.
درک انواع نارکولپسی و علائم، علل، تشخیص و درمان آنها می تواند افراد را برای مقابله موثرتر با آن توانمند سازد.
نارکولپسی چیست؟
نارکولپسی یک اختلال است که فرآیندهای خواب و بیداری را مختل می کند. علائم اولیه آن خواب آلودگی بیش از حد در طول روز (EDS) است.که به این دلیل رخ می دهد که مغز نمی تواند بیداری و خواب را به درستی تنظیم کند.
خواب عادی طی چند مرحله انجام می شود. خواب سریع چشم (REM) معمولاً یک ساعت یا بیشتر پس از به خواب رفتن و در مرحله نهایی رخ می دهد. در نارکولپسی، خواب REM نامنظم است و اغلب در عرض چند دقیقه پس از خواب شروع می شود.
خواب REM به دلیل تغییرات در مغز که نحوه عملکرد خواب را مختل می کند، به سرعت در افراد مبتلا به نارکولپسی رخ می دهد. این اختلالات همچنین باعث خواب آلودگی در طول روز و سایر علائم نارکولپسی می شود.
انواع نارکولپسی چیست؟
طبق طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب، ویرایش سوم(ICSD-3) ، دو نوع نارکولپسی وجود دارد. نارکولپسی نوع 1 (NT1) و نوع 2 (NT2).
نارکولپسی نوع 1
NT1 با علائم کاتاپلکسی، از دست دادن ناگهانی تون عضلانی همراه است. NT1 قبلاً “نارکولپسی همراه با کاتاپلکسی” شناخته می شد.
همه بیمارانی که با NT1 تشخیص داده می شوند، قسمت های کاتاپلکسی را تجربه نمی کنند. NT1 همچنین می تواند زمانی تشخیص داده شود که فرد دارای سطوح پایین هیپوکرتین -1 است. هیپوکرتین1، یک ماده شیمیایی در بدن که به کنترل بیداری کمک می کند.
حتی زمانی که تشخیص نارکولاپسی وجود نداردکاتاپلاستی در تعداد قابل توجهی از افراد با سطوح پایین هیپوکرتین -1 رخ می دهد.
نارکولپسی نوع 2
NT2 قبلاً “نارکولپسی بدون کاتاپلکسی” شناخته می شد. افراد مبتلا به NT2 علائم مشابه بسیاری از افراد مبتلا به NT1 دارند، اما کاتاپلکسی یا سطوح پایین هیپوکرتین -1 ندارند.
اگر فرد مبتلا به NT2 بعدا دچار کاتاپلکسی یا سطوح پایین هیپوکرتین -1 شود، می توان به عنوان NT1 طبقه بندی کرد. تخمین زده می شود که این تغییر در تشخیص در حدود 10 درصد موارد رخ دهد.
نارکولپسی چقدر شایع است؟
نارکولپسی نسبتاً نادر است. NT1 بین 20 تا 67 نفر در هر 100000 نفر در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس یک مطالعه مبتنی بر جمعیت در شهرستان اولمستید مینه سوتا، NT1 دو تا سه برابر بیشتر از NT2 شایع است. که برآورد می شود بین 20 تا 67 نفر در 100000 نفر را تحت تأثیر قرار دهد.
محاسبه شیوع نارکولپسی به دلیل عدم تشخیص و تاخیر در تشخیص مشکل است. بسیاری از بیماران تا سالها پس از اولین علائم خود مبتلا به نارکولپسی تشخیص داده نمی شوند. در نتیجه، برخی برآوردها میزان شیوع نارکولپسی را تا 180 در 100000 نشان می دهند.
نارکولپسی تقریباً به طور مساوی در مردان و زنان رخ می دهد. و می تواند کودکان و بزرگسالان را درگیر کند. این مشکل می تواند در هر سنی رخ دهد. اما مشخص شده است که شروع آن در حدود 15 سالگی و دوباره در حدود 35 سالگی به اوج خود می رسد.
علائم نارکولپسی چیست؟
علائم نارکولپسی می تواند در طول روز و شب اثرات قابل توجهی داشته باشد. شایع ترین علائم عبارتند از:
خواب آلودگی بیش از حد در روز (EDS)
EDS علامت اصلی نارکولپسی است که بر همه افراد مبتلا به این اختلال تأثیر می گذارد. EDS شامل تمایل به خواب است که می تواند غیرقابل مقاومت به نظر برسد. این عارضه اغلب در موقعیتهای یکنواخت بوجود می آید. خواب آلودگی شدید اغلب باعث عدم توجه می شود. نارکولپسی می تواند باعث “حملات خواب” شود، که شامل خوابیدن بدون هشدار می شود. بعد از چرت های کوتاه، افراد مبتلا به نارکولپسی معمولاً احساس سرزندگی موقت می کنند.
رفتارهای خودکار
تلاش برای جلوگیری از خواب آلودگی می تواند باعث ایجاد رفتارهای خودکار شود که در حالی که فرد بی خبر است. به عنوان مثال، یک دانش آموز در کلاس ممکن است به نوشتن ادامه دهد، اما در واقع فقط خط می کشد یا در صفحه مزخرف می نویسد.
اختلال در خواب شب
تکه تکه شدن خواب در افراد مبتلا به نارکولپسی شایع است که ممکن است چندین بار در طول شب بیدار شوند. سایر مشکلات آزاردهنده خواب مانند حرکات بدنی بیش از حد و آپنه خواب نیز در افراد نارکولپتیک شایع تر است.
فلج خواب
افراد مبتلا به نارکولپسی دارای میزان بیشتری از فلج خواب هستند. این احساس عدم توانایی در حرکت است که در هنگام خواب یا بیدار شدن رخ می دهد.
توهمات مربوط به خواب
تصویری واضح می تواند هنگام خواب یا هنگام بیدار شدن از خواب (توهمات هیپنوماتیک) رخ دهد. این ممکن است با فلج خواب همراه باشد، که می تواند نگران کننده یا ترسناک باشد.
کاتاپلکسی
کاتاپلکسی، از دست دادن ناگهانی کنترل عضلات است. این فقط در افراد مبتلا به NT1 رخ می دهد و نهNT2. قسمت کاتاپلکسی اغلب در پاسخ به احساسات مثبت مانند خنده یا شادی رخ می دهد. کاتاپلکسی معمولاً هر دو طرف بدن را درگیر می کند و چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد. برخی از افراد مبتلا به NT1 فقط چند بار در سال اپیزودهای کاتاپلکسی را تجربه می کنند. در حالی که برخی دیگر می توانند روزانه دوازده قسمت یا بیشتر داشته باشند.
اگرچه همه افراد مبتلا به نارکولپسی EDS دارند، اما کمتر از یک چهارم همه این علائم را دارند. علاوه بر این، علائم ممکن است به طور همزمان ظاهر نشوند. به عنوان مثال، غیر معمول نیست که کاتاپلکسی سالها پس از شروع بیماری EDS در فرد شروع شود.
آیا علائم نارکولپسی در کودکان متفاوت است؟
همپوشانی قابل توجهی بین علائم نارکولپسی در کودکان و بزرگسالان وجود دارد، اما تفاوت های مهمی نیز وجود دارد.
در کودکان، EDS بیشتر به عنوان بیقراری یا تحریک پذیری ظاهر می شود که ممکن است به عنوان یک مشکل رفتاری تعبیر شود. در شب، کودکان مبتلا به نارکولپسی ممکن است بیشتر بخوابند و حرکات بدن فعال تری در طول خواب داشته باشند .
کاتاپلکسی اغلب در کودکان ظریف تر است، اگرچه در 80 درصد موارد رخ می دهد. معمولاً صورت را درگیر می کند نه بدن و ممکن است به عنوان یک تیک صورت تلقی شود. کاتاپلکسی در کودکان ممکن است با یک واکنش احساسی مرتبط نباشد. با گذشت زمان، علائم کاتاپلکسی در کودکان به شکل سنتی خود تکامل می یابد.
نارکولپسی چه عوارضی دارد؟
علائم نارکولپسی می تواند پیامدهای قابل توجهی برای سلامتی و سلامتی بیمار داشته باشد. تصادفات نگران کننده هستند زیرا حملات خواب، خواب آلودگی می تواند هنگام رانندگی یا در محیط های دیگر زندگی را تهدید کند. تخمین زده می شود که افراد مبتلا به نارکولپسی سه تا چهار برابر بیشتر درگیر تصادف رانندگی شوند.
نارکولپسی همچنین می تواند در مدرسه و محل کار اختلال ایجاد کند. خواب آلودگی و مکث در توجه می تواند به عملکرد آسیب برساند. این مشکلات ممکن است به عنوان مشکلات رفتاری، به ویژه در کودکان، تفسیر شود.
بسیاری از بیماران مبتلا احساس ننگ مربوط به شرایطی را دارند که می تواند منجر به کناره گیری اجتماعی شود. بدون حمایت مناسب، این امر ممکن است به اختلالات سلامت روان کمک کند و بر مدرسه، محل کار و روابط تأثیر منفی بگذارد.
افراد مبتلا در معرض خطر بیشتری هستند. چاقی، مشکلات قلبی عروقی مانند فشار خون بالا، افسردگی، اضطراب و اختلال نقص توجه/بیش فعالی از آن جمله اند.
ادامه مطلب را در قسمت دوم بخوانید.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.