دردهای تیز ناگهانی، سوزشی و یا سوزن سوزن شدن!

درد نوروپاتیک

اغلب به عنوان یک درد تیز ناگهانی یا سوزشی توصیف می شود. این درد می تواند خود به خود از بین برود، اما اغلب مزمن است. گاهی اوقات بی امان و شدید است و گاهی می آید و می رود. اغلب نتیجه آسیب عصبی یا نقص در سیستم عصبی است.

نوروپاتی درواقع آسیب یا اختلال در عملکرد یک یا چند عصب است که معمولاً منجر به بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف عضلانی و درد در ناحیه آسیب دیده می شود. نوروپاتی ها اغلب در دست ها و پاها شروع می شوند. اما سایر قسمت های بدن شما نیز می توانند تحت تأثیر قرار گیرند.

حدود 30 درصد از درد های عصبی (درد های نوروپاتیک) به دلیل دیابت اتفاق می افتد. اما سایر بیماری ها مانند الکلیسم و زونا می توانند باعث ایجاد درد نوروپاتیک شوند. درمان ها نیز ممکن است شامل داروها، فیزیوتراپی، مشاوره روانشناسی و حتی جراحی است.

اگر سیستم عصبی شما آسیب ببیند یا به درستی کار نکند:

ممکن است درد نوروپاتیک رخ دهد. شما می توانید از هر یک از سطوح مختلف سیستم عصبی، یعنی اعصاب محیطی، نخاع و مغز احساس درد کنید. نخاع و مغز به عنوان سیستم عصبی مرکزی شناخته می شوند. اعصاب محیطی هم اعصابی هستند که در سراسر بدن شما در نقاطی مانند اندام، بازوها، پاها، انگشتان دست و پا پخش می شوند.

فیبرهای عصبی آسیب دیده، سیگنال های اشتباهی را به مراکز درد ارسال می کنند. عملکرد عصب ممکن است در محل آسیب عصبی و همچنین مناطقی در سیستم عصبی مرکزی تغییر کند (حساسیت مرکزی).

همیشه نمی توان منبع درد نوروپاتیک را تشخیص داد. صدها بیماری وجود دارد که با این نوع درد مرتبط هستند.

منابع درد نوروپاتیک

درد نوروپاتیک می تواند ناشی از بیماری های زیر باشد:

• اعتیاد به الکل
• دیابت
• مشکلات عصبی صورت
• عفونت HIV یا ایدز
• اختلالات سیستم عصبی مرکزی (سکته مغزی، بیماری پارکینسون، ام اس و غیره)
• سندرم درد منطقه ای پیچیده
• زونا (به دردی که پس از پایان دوره مبارزه با زونا ادامه یابد، نورالژی پس از هرپتیک گفته می شود).

علل دیگر عبارتند از:

• داروهای شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• قطع عضو، که می تواند باعث درد فانتوم شود
• فشرده سازی یا التهاب عصب نخاعی
• ضربه یا جراحی با آسیب عصبی ناشی از آن
• فشرده سازی یا نفوذ عصبی توسط تومورها.

علائم درد نوروپاتیک چیست؟

در صورت بروز درد نوروپاتیک ممکن است علائم زیادی وجود داشته باشد. این علائم عبارتند از:

• درد خود به خود (دردی که بدون تحریک ایجاد می شود): درد تیز ناگهانی، سوزش، درد شبیه شوک الکتریکی، سوزن سوزن شدن، بی حسی.
• درد برانگیخته: درد ناشی از محرک های معمولاً غیر دردناک مانند مسواک زدن، سرمای ملایم بر روی پوست، فشار و غیره که به آن آلودینیا گفته می شود. درد برانگیخته همچنین ممکن است به معنای افزایش درد با محرک های معمولاً دردناک مانند سرما و گرما باشد. به این نوع درد هایپرالژزی می گویند.
• مشکلات خواب و مشکلات عاطفی به دلیل اختلال در خواب و درد. دردی که ممکن است در پاسخ به یک محرک معمولاً دردناک (هیپوآلژزی) کاهش یابد.

چگونه درد نوروپاتیک تشخیص داده می شود؟

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما سابقه پزشکی را گرفته و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. اگر پزشک می داند یا مشکوک است که دچار آسیب عصبی شده اید، علائم معمولی درد نوروپاتیک را تشخیص می دهد. سپس وی سعی می کند علت اصلی نوروپاتی را پیدا کرده و علائم را ردیابی کند.

درد نوروپاتیک چگونه درمان می شود؟

• اهداف درمان عبارتند از: بیماری زمینه ای را درمان کنید (به عنوان مثال ، اشعه یا جراحی برای کوچک کردن توموری که بر عصب فشار می آورد). تسکین درد ارائه دهید. عملکرد را حفظ کنید. بهبود کیفیت زندگی، درمان چند حالته (شامل داروها، فیزیوتراپی، مشاوره روانشناسی و گاهی جراحی) معمولاً برای درمان دردهای نوروپاتی مورد نیاز است.
• ورزش منظم، مانند پیاده روی سه بار در هفته، می تواند درد نوروپاتی را کاهش دهد. قدرت ماهیچه ها را بهبود بخشد و به کنترل سطح قند خون کمک کند. تمرینات ملایم مانند یوگا و تای چی نیز ممکن است مفید باشد.

علت درد نوروپاتیک چیست؟

علل شایع درد نوروپاتیک شامل فشار عصبی یا آسیب عصبی پس از جراحی یا ضربه، عفونت های ویروسی، سرطان، ناهنجاری های عروقی، الکلیسم، بیماری های عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس و شرایط متابولیک مانند دیابت است.

داروهایی که معمولاً برای دردهای نوروپاتی تجویز می شوند شامل داروهای ضد تشنج مانند:

• گاباپنتین
• پرگابالین
• توپیرامات
• کاربامازپین و لاموتریژین هستند.

گرفتن نسخه از متخصص درد برای داروهای ضد تشنج یا داروهای ضد افسردگی، به این معنی نیست که شما تشنج دارید یا افسرده هستید. با این حال، درست است که درد مزمن می تواند با اضطراب یا افسردگی بدتر شود.

• درمان های موضعی مانند لیدوکائین یا کپسایسین، می تواند در ناحیه دردناک استفاده شود. داروهای ضد درد اپیوئیدی، در درمان دردهای عصبی موثرتر نیستند و اثرات منفی ممکن است از استفاده طولانی مدت آنها جلوگیری کند.

این درد همچنین می تواند:

با بلاک کننده های عصبی که توسط متخصصان درد تجویز می شود، از جمله تزریق استروئیدها، بی حس کننده های موضعی یا سایر داروها، منجر به درمان اعصاب آسیب دیده شود. درد نوروپاتیک که به درمان های ذکر شده در بالا پاسخ نداده است می تواند با تحریک نخاع، تحریک عصب محیطی و تحریک مغز درمان شود.

درمان درد نوروپاتیک به طور کامل دشوار است اما معمولاً تهدید کننده زندگی نیست. از ترکیب توانبخشی با حمایت از رفاه عاطفی، اجتماعی و روانی خود بهترین نتایج را خواهید گرفت. شما می توانید درد خود را در حدی مدیریت کنید که کیفیت زندگی خود را با کمک یک متخصص درد در استفاده از برخی یا اکثر روش های ذکر شده در بالا بهبود بخشد.

در صورت عدم درمان:

نوروپاتی می تواند به تدریج به اعصاب بیشتری آسیب برساند و باعث آسیب دائمی شود. در نتیجه، فرد ممکن است از زخم پا و سایر عوارض رنج ببرد که می تواند باعث عفونت های جدی باکتریایی در عدم جریان خون شود. این نیز به نوبه خود منجر به Gangrene یا مرگ کامل بافت بدن می شود.

آیا ممکن است کسی به دلیل نوروپاتی محیطی فلج شود؟

شایع ترین نوع نوروپاتی محیطی، نوروپاتی دیابتی است. که به دلیل سطح بالای قند ایجاد شده و منجر به آسیب فیبر عصبی در پاها می شود. علائم می تواند از سوزن سوزن شدن یا بی حسی در قسمتی از بدن گرفته تا عوارض جدی تری مانند درد سوزشی یا فلج باشد.

آیا می توانید با نوروپاتی محیطی زندگی عادی داشته باشید؟

اعصاب محیطی بازسازی می شوند. علائم نوروپاتی به سادگی با برطرف کردن علل دخیل مانند عفونت های زمینه ای، قرار گرفتن در معرض سموم یا کمبود ویتامین و هورمون، خود به خود برطرف می شوند. در اکثر موارد، نوروپاتی قابل درمان نیست و تمرکز برای درمان، محدود به مدیریت علائم است.

چرا نوروپاتی فرد بدتر می شود؟

با گذشت زمان، این الیاف ممکن است دچار انحطاط شده و از بین بروند. این بدان معناست که نوروپاتی بدلیل از دست دادن رشته های عصبی بیشتر، بدتر می شود. در نتیجه ممکن است باعث افزایش بی حسی شود. اما معمولاً باعث بهبود درد می شود. در این سناریو، درد کمتر به معنی انحطاط بیشتر است.

آیا امیدی به نوروپاتی وجود دارد؟

هیچ درمان پزشکی وجود ندارد که بتواند نوروپاتی محیطی ارثی را درمان کند. با این حال، درمان هایی برای بسیاری از اشکال دیگر وجود دارد.

برای اطلاع از جدیدترین درمان دردهای نوروپاتیک، با ما در انستیتو سلامت مغز دانا در تماس باشید.

منبع: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15833-neuropathic-pain

Dr.Kh.Rahimi Jaberi

درباره نویسنده

خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.