صرع گروهی متشکل از بیش از 30 اختلال است که در آن فعالیت غیرطبیعی مغز باعث مستعد تشنج می شود. از هر 26 آمریکایی 1 نفر را مبتلا می کند. و چهارمین اختلال عصبی شایع بعد از میگرن، سکته مغزی و بیماری آلزایمر است. صرع و خواب یک رابطه دو طرفه دارند. به این معنی که خواب ضعیف ممکن است باعث تشنج صرعی شود. و در عین حال، داشتن صرع می تواند به مشکلات خواب کمک کند.
یادگیری در مورد این رابطه پیچیده می تواند به افراد مبتلا به صرع کمک کند تا تأثیر این وضعیت بر خواب را درک کنند. خطرات ناشی از از دست دادن خواب را بدانند. و به آنها قدرت دهد که مسئولیت سلامت خود را بر عهده بگیرند.
صرع و مغز
مغز متشکل از سلول های عصبی است که از طریق تکانه های الکتریکی کوچک با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. این تکانه ها با استفاده از پیام رسان های شیمیایی به نام انتقال دهنده های عصبی در سراسر بدن حرکت می کنند. به طور معمول، فعالیت الکتریکی مغز نسبتاً منظم است.
در افرادی که صرع تشخیص داده می شود، فعالیت الکتریکی و اتصالات مغز غیرعادی می شود. همراه با انفجار ناگهانی تکانه های الکتریکی که بر افکار، احساسات و اعمال فرد تأثیر می گذارد. انواع مختلفی از صرع و سندرم های صرع وجود دارد.
صرع و خواب
پزشکان و دانشمندان مدت‌هاست که رابطه بین خواب و تشنج‌های صرع را مشاهده کرده‌اند. ارسطو این ارتباط را در دوران باستان مشاهده کرد. و پزشکان در اواخر قرن نوزدهم دریافتند که بیشتر تشنج‌های شبانه نزدیک به زمانی که شخص به خواب می‌رود و زمانی که از خواب بیدار می‌شود رخ می‌دهد.
محققان به مطالعه بسیاری از ارتباطات مهم بین خواب و صرع ادامه می دهند. خواب ابزار ارزشمندی در تشخیص صرع است. و تحقیقات برای بررسی تأثیر خواب بر زمان و دفعات تشنج ادامه دارد.
تشخیص صرع
پزشکان تشخیص صرع را زمانی در نظر می‌گیرند که فرد دو یا چند تشنج غیرقابل تحریک به فاصله حداقل 24 ساعت از هم داشته باشد. در حالی که تشنج‌های صرع ممکن است به شرایط پزشکی، آسیب‌های مغزی، رشد غیرطبیعی مغز یا یک وضعیت ژنتیکی ارثی مرتبط باشند، اغلب علت ناشناخته است .
هنگامی که یک متخصص مغز و اعصاب فردی را که دچار تشنج شده است ارزیابی می کند، یکی از ابزارهایی که استفاده می کند الکتروانسفالوگرام (EEG) است. EEG برای تشخیص وجود و محل فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز استفاده می شود. که به پزشکان می گوید که آیا فعالیت غیرطبیعی از سراسر مغز می آید یا فقط از یک قسمت کوچک. متخصصان مغز و اعصاب همچنین به دنبال الگوهای خاصی از فعالیت مغز در EEG می گردند. که به آن ناهنجاری های صرعی می گویند. این امواج مغزی غیرطبیعی می توانند به صورت سنبله، امواج تیز یا الگوهای موج سنبله ظاهر شوند.
ناهنجاری های صرعی بیشتر در طول انواع خاصی از خواب رخ می دهد. به ویژه در طول مراحل خواب که شامل خواب غیر سریع چشم (NREM) است. برای افزایش احتمال یافتن این ناهنجاری‌های صرعی در طول معاینه، ممکن است از بیماران خواسته شود که در طول یک قسمت از EEG بخوابند.8.
تشنج های صرع هنگام خواب
تشنج صرع می تواند در هر زمانی از روز یا شب رخ دهد. حدود 20 درصد از افراد مبتلا به صرع فقط در هنگام خواب تشنج می کنند. در حالی که 40 درصد فقط در بیداری و 35 درصد هم در بیداری و هم در خواب تشنج می کنند.
یک فرضیه در مورد ارتباط بین خواب و فعالیت تشنج شامل روش هایی است که در آن فعالیت الکتریکی در نواحی مختلف مغز در طول خواب NREM همگام می شود. همگام سازی بیش از حد یا بیش از حد ممکن است منجر به تشنج شود. فرضیه دیگر مربوط به تغییرات فیزیولوژیکی مرتبط با ریتم شبانه روزی و تولید ملاتونین است.
چندین سندرم رایج صرع شامل تشنج هایی است که در طول خواب رخ می دهد.
- صرع لوب فرونتال شبانه (NFLE):
- در افرادی که NFLE تشخیص داده شده است، تقریباً تمام تشنج ها در طول خواب NREM رخ می دهد. این عارضه در هر سنی ممکن است رخ دهد. اما بیشتر در دوران کودکی شروع می شود. پس از بیدار شدن، افراد مبتلا به NFLE ممکن است از فعالیت تشنج شبانه آگاه نباشند.
- صرع خوش خیم با سنبله های مرکزی گیجگاهی (BECTS):
- BECTS شایع ترین صرع تشخیص داده شده در کودکان است که معمولاً بین 3 تا 13 سالگی شروع می شود. کودکان مبتلا به این نوع صرع، 70 درصد از تشنج ها را در هنگام خواب، معمولاً بلافاصله پس از به خواب رفتن یا درست قبل از بیدار شدن در صبح، تجربه می کنند.
- سندرم پانایوتوپولوس:
- این نوع صرع معمولاً در کودکان 3 تا 6 ساله ظاهر می شود. تقریباً 70٪ از تشنج ها در هنگام خواب رخ می دهد. و 13٪ دیگر با بیدار شدن کودک رخ می دهد. خوشبختانه اکثر کودکان مبتلا به این سندرم قبل از بهبودی کمتر از پنج تشنج دارند.
سایر صرع هایی که عمدتاً در طول خواب رخ می دهند عبارتند از صرع لوب فرونتال شبانه اتوزومال غالب، سندرم لنوکس-گاستوت و صرع با موج مداوم در خواب (CSWS).
صرع و کم خوابی
داشتن مقدار مناسب خواب برای افراد مبتلا به صرع مهم است. در حالی که این پیوند در همه بیماران وجود ندارد. از دست دادن خواب می تواند دفعات تشنج را در افراد مبتلا به صرع ، از جمله افرادی که سابقه قبلی تشنج نداشته اند، افزایش دهد.
یک فرضیه برای اینکه چرا کمبود خواب ممکن است باعث تشنج شود، به تحریک پذیری نورون ها مرتبط است. هنگامی که کم خوابی می شود، نورون های مغز به احتمال زیاد تغییرات زیادی در فعالیت الکتریکی ایجاد می کنند. در یک فرد مبتلا به صرع، این تغییرات بزرگ در فعالیت الکتریکی می تواند غیرطبیعی شود و منجر به تشنج شود.
صرع و اختلالات خواب
خواب برای سلامت روحی و جسمی حیاتی است. متأسفانه، اختلالات خواب در افراد مبتلا به صرع شایع است. انواع مختلفی از اختلالات خواب مرتبط با صرع وجود دارد.
بی خوابی:
- مشکلات در به خواب رفتن و به خواب ماندن در افرادی که صرع تشخیص داده شده است، رایج است. به طوری که بین 24 تا 55 درصد آنها بی خوابی دارند. بی خوابی در افراد مبتلا به صرع ممکن است توسط عوامل متعددی مانند تشنج های شبانه، داروها و اثرات اضطراب و افسردگی ایجاد شود.
آپنه انسدادی خواب:
- آپنه انسدادی خواب (OSA) یک اختلال تنفسی است که شامل روی هم افتادن کامل یا جزئی راه هوایی فوقانی در طول خواب است. OSA تا 30 درصد از افراد مبتلا به صرع را تحت تأثیر قرار می دهد. که دو برابر بیشتر از جمعیت عمومی است. این وضعیت می تواند باعث خروپف، بیدار شدن مکرر شود. و استراحت شبانه خوب را دشوارتر کند.
پاراسومنیا اختلالات خواب است که شامل رفتارهای غیرعادی است. که هم قبل و هم در حین خواب و همچنین هنگام بیدار شدن از خواب رخ می دهد. پاراسومنیاها را می توان به سه گروه طبقه بندی کرد: مربوط به NREM، مرتبط با REM و سایر پاراسومنیاها.
در قسمت دوم این مقاله با ما در خصوص تشریح پاراسومنیاهای مربوط با صرع با ما همراه باشید. علاوه بر آن درخصوص صرع کودکان، مدیریت صرع و درمان آن صحبت خواهیم کرد. افراد مبتلا به صرع می توانند از همکاری نزدیک با تیم پزشکی خود و برقراری ارتباط در مورد مشکلات مربوط به خواب که تجربه می کنند، بهره مند شوند. همکاران ما در انیستیتو سلامت مغز دانا آماده ارائه خدمات تخصصی در این زمینه می باشند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.