حدود 70 درصد از افراد مبتلا به اختلال وسواس اجباری از روش مواجهه و پیشگیری از پاسخ (نوعی درمان شناختی رفتاری)، دارو یا ترکیبی از این دو جواب می گیرند. این درمان ها توسط مطالعات تحقیقاتی که اثربخشی آنها را نشان می دهد، پشتیبانی می شود و بیش از 30 سال است که به طور گسترده برای درمان OCD استفاده می شود.
با این حال، برای کسانی که از این درمانها سود نمیبرند، یا تنها کاهش جزئی علائم را تجربه میکنند، روش های جایگزین محدودی وجود دارد. در دهه گذشته، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) به عنوان یک گزینه جدید برای درمان وسواس شدید ظاهر شده است و از یک درمان کاملا تجربی به یک درمان گسترده تر در دسترس با حمایت مطالعات تحقیقاتی که اثربخشی آن را نشان می دهد، پیشرفت کرده است. از آنجایی که تحریک مغناطیسی نیازی به جراحی ندارد و در کلینیک ها در دسترس است. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواسی اجباری در مورد این درمان کنجکاو هستند و فکر میکنند که آیا برای آنها مناسب است یا خیر.
- حقایقی در مورد تی ام اس
- برای آشنایی با تحریک مغناطیسی ، نحوه عملکرد آن، اینکه آیا ممکن است برای شما مناسب باشد یا نه، به ادامه مطلب مراجعه کنید.
- تحریک مغناطیسی مغز یا تی ام اس (TMS) برای اختلال وسواسی اجباری (OCD)
- هدفی در مغز
- “دستورالعمل های” TMS توسط FDA
- چگونه تشخیص دهیم که کدام نوع تحریک مغناطیسی در درمان شما استفاده می شود
- درمان تحریک مغناطیسی چگونه است؟
- عوارض جانبی
- چه کسانی نباید درمان تی ام اس دریافت کنند؟
- هزینه TMS چقدر است؟
- چه درمان های دیگری در دسترس است؟
- حرف آخر
- منابع
حقایقی در مورد تی ام اس
- TMS برای افرادی است که قبلاً درمان خط اول (ERP و/یا دارو) را امتحان کردهاند ولی هنوز درگیر هستند.
- تحریک مغناطیسی باید در کنار دارو یا ERP به عنوان یک مکمل یا “درمان کمکی” برای درمان ارائه شود.
- تی ام اس را می توان برای درمان چندین اختلال سلامت روان استفاده کرد. اما درمان مؤثر OCD شامل «دستورالعملهای» TMS است که تکنیکهای خاصی را ترکیب میکند که مطالعات نشان دادهاند مفید هستند.
برای آشنایی با تحریک مغناطیسی ، نحوه عملکرد آن، اینکه آیا ممکن است برای شما مناسب باشد یا نه، به ادامه مطلب مراجعه کنید.
تی ام اس چیست؟
TMS یک روش غیر تهاجمی برای “تحریک” (یا تغییر) فعالیت در مغز با استفاده از میدان های مغناطیسی است. در طول درمان، بیمار روی یک صندلی می نشیند در حالی که یک دستگاه تحریک مغناطیسی به قسمت بیرونی سر آنها نزدیک است. داخل دستگاه یک سیم پیچ وجود دارد. هنگامی که جریان الکتریکی از این سیم پیچ عبور می کند، میدان مغناطیسی ایجاد می کند. میدان مغناطیسی از طریق مو، پوست سر، ماهیچه و جمجمه عبور کرده و وارد مغز می شود. جایی که میدان مغناطیسی فعالیت مغز را تغییر می دهد.
این میدان مغناطیسی را می توان برای رسیدن و تحریک مناطق خاصی از مغز، از جمله آنهایی که در وسواس شدید دخیل هستند، هدف قرار داد. بیمار ممکن است در طول درمان احساس ضربه زدن بر روی سر خود داشته باشد، اما افرادی که تی ام اس دریافت می کنند “شوک” دریافت نمی کنند. ناراحتی معمولاً خفیف است و بیماران می توانند بلافاصله به فعالیت های عادی خود بازگردند.
تحریک مغناطیسی مغز یا تی ام اس (TMS) برای اختلال وسواسی اجباری (OCD)
فناوری تحریک مغناطیسی برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات سلامت روان و مشکلات سلامتی، از جمله اختلال افسردگی اساسی، سردردهای میگرنی و وزوز گوش استفاده می شود. درمان TMS بسته به بیماری تحت درمان متفاوت است، زیرا قسمت های مختلف مغز بسته به بیماری باید مورد هدف قرار گیرند و ممکن است تجهیزات مختلف تی ام اس برای رسیدن به آن مناطق مغز مورد نیاز باشد.
طی 10 تا 15 سال گذشته، محققان تکنیکهای درمانی تحریک مغناطیسی را توسعه دادهاند که بخشهایی از مغز تحت تأثیر اختلال وسواسی اجباری را هدف قرار میدهد و دریافتهاند که با تحریک این نواحی از مغز، برخی افراد کاهش علائم OCD را تجربه میکنند.
یک “دستور العمل” برای درمان
اصطلاح “TMS” انواع فن آوری ها و تکنیک ها را توصیف می کند که همه آنها شامل استفاده از امواج مغناطیسی برای تغییر فعالیت در مغز است. شما می توانید درمان تی ام اس را مانند یک “دستور العمل” در نظر بگیرید که از سه ماده تشکیل شده است: یک دستگاه خاص تحریک مغناطیسی (یا سیم پیچ)، یک پروتکل که تعیین می کند سیم پیچ با چه سرعتی پالس های مغناطیسی خود را تکرار می کند، و منطقه ای از مغز که در آن هدایت می شوند (هدف).
دو نوع دستگاهی که هنگام خواندن مطلبی در مورد TMS برای وسواس شدید بیشتر در مورد آنها خواهید شنید، rTMS و dTMS هستند.
rTMS
دستگاه های rTMS (تی ام اس تکرار شونده) امواج مغناطیسی را در یک سری پالس های تکراری به مغز ارسال می کنند. از rTMS می توان برای هدف قرار دادن مناطقی از مغز که نزدیک به سطح است استفاده کرد و گاهی اوقات به عنوان “TMS سطحی” نامیده می شود.
dTMS
dTMS (تحریک مغناطیسی عمیق) نیز یک سری پالس های تکراری را ارائه می دهد، اما طراحی سیم پیچ dTMS به این پالس ها اجازه می دهد تا به عمق بیشتری از مغز برسند و مناطقی را هدف قرار دهند که برای دستگاه های استاندارد rTMS دور از دسترس هستند.
پروتکل (یا پارامترها)
“پروتکل” یا “پارامترهای تحریک” تی ام اس تعیین می کند که پالس های مغناطیسی تولید شده توسط سیم پیچ TMS با چه سرعتی تکرار شوند. سرعتی که پالس ها تکرار می کنند به عنوان فرکانس آنها نیز شناخته می شود.
این پالس ها می توانند:
- فرکانس بالا
- فرکانس پایین
- انفجار متناوب تتا (iTBS)
- انفجار تتا پیوسته (cTBS)
باشند.
پروتکلهای iTBS و cTBS میتوانند زمان جلسات درمانی را در مقایسه با پروتکلهای دیگر تا 40 دقیقه کاهش دهند، اما این پروتکلها هنوز در حال مطالعه هستند و در حال حاضر به طور گسترده مورد استفاده قرار نمیگیرند.
هدفی در مغز
پالس های مغناطیسی تولید شده می تواند به قسمت های مختلف مغز، از جمله برخی از مواردی که ممکن است تحت تأثیر اختلال وسواسی اجباری قرار گیرند، هدایت شود.
تحقیقات در مورد تی ام اس به عنوان درمانی برای OCD نشان داده است که اهداف خاصی بهتر از سایرین نتیجه می دهد:
با استفاده از rTMS هدف قرار دادن قشر پیش پیشانی پشتی میانی (dmPFC)، ناحیه pre-SMA و قشر پشتی جانبی پیش پیشانی (dlPFC) در برخی مطالعات نشان داده شده است که اثرات مثبتی برای بیماران وسواس شدید دارد.
با این حال، این مطالعات کوچک بوده و اثرات منفی نیز گزارش شده است.
استفاده از dTMS برای هدف قرار دادن قشر سینگولیت قدامی (ACC) و dmPFC برای اختلال وسواسی اجباری مفید است.
“دستورالعمل های” TMS توسط FDA
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ترکیب خاصی از دستگاه ها، پروتکل ها و نواحی هدف مغز را برای استفاده در درمان OCD مطرح کرده است.
“دستورالعمل” تایید شده توسط FDA برای درمان وسواس شدید با استفاده از تی ام اس عبارت است از:
- یک دستگاه dTMS، به طور خاص یا کویل BrainsWay dTMS H7 یا دستگاه های MagVenture cool DB80
- استفاده از تحریک با فرکانس بالا (20 هرتز)
- هدف قرار دادن dmPFC یا ACC
علاوه بر این، این درمان باید با قرار گرفتن در معرض (یا تحریک) مواردی که باعث ایجاد ترس اختلال وسواسی اجباری درست قبل از شروع جلسه تحریک مغناطیسی میشود، همراه شود.
چگونه تشخیص دهیم که کدام نوع تحریک مغناطیسی در درمان شما استفاده می شود
اگر TMS را برای OCD خود در نظر می گیرید، یا در حال حاضر تحت درمان هستید، چند چیز وجود دارد که می توانید جستجو کنید و در مورد آنها بپرسید که به شما کمک می کند بفهمید کدام یک از این دستور العمل های درمانی را دریافت می کنید.
- دریابید که کدام نوع تی ام اس در درمان شما استفاده می شود (به عنوان مثال، تحریک مغناطیسی سطحی یا TMS عمیق)
- در مورد نواحی مغز یا ساختارهای مغزی که مورد هدف قرار می گیرند بپرسید
- در حین درمان به محل قرارگیری بر روی سر خود توجه کنید. یک خط فرضی در قسمت بیرونی سر خود از بینی، بین چشمان، بالای سر و پشت گردن بکشید. درمانهای تایید شده توسط FDA نیاز به قرار دادن روی سر دارند تا با این خط مرکزی خیالی هماهنگ شود. اگر دستگاه تحریک مغناطیسی در کنار سر شما یا خارج از مرکز این خط خیالی قرار گرفته باشد، ممکن است درمان مورد نظر برای وسواس شدید را دریافت نکنید و باید در این مورد با پزشک یا کلینیک ارائه دهنده تی ام اس خود مشورت کنید.
اگر یکی از این دستور العمل های تایید شده توسط FDA را دریافت نکنم چه می شود؟ آیا این بدان معنی است که من درمان اشتباهی دریافت می کنم؟
خیر. تعدادی از دستگاهها، پروتکلها و فرکانسها و اهداف مختلف در مغز به طور فعال در حال تحقیق بیشتر هستند. فقط به این دلیل که شما یکی از دستور العمل های TMS تایید شده توسط FDA را دریافت نمی کنید، به این معنی نیست که درمانی که دریافت می کنید اشتباه است یا اثر نمی کند. علاوه بر این، سایر «دستورالعملهای» تی ام اس با مورادی مانند TMS سطحی، cTBS، و iTBS برای درمان «خارج از برچسب» اختلال وسواسی اجباری استفاده میشوند. این بدان معناست که شواهد علمی وجود دارد که نشان میدهد این تکنیکها ممکن است در درمان OCD اثر کنند، اما سازمانهای دولتی مانند FDA هنوز رسما آنها را به عنوان درمانهای مؤثر تأیید نکردهاند.
درمان تحریک مغناطیسی چگونه است؟
تحریک مغناطیسی یک درمان اضافی است که بیماران در کنار سایر درمان های وسواس شدید مانند دارو یا ERP دریافت می کنند.
درمان تی ام اس معمولاً در مطب به صورت سرپایی ارائه می شود. جلسات درمانی پنج روز در هفته در طول چهار تا شش هفته تکمیل می شود. بخش اول هر جلسه درمانی شامل یک “تحریک” کوتاه و شخصی سازی شده است که در آن علائم اختلال وسواسی اجباری بیمار عمدا تحریک می شود. تحریک علائم OCD مداری را که در طول درمان مورد هدف قرار می گیرد درگیر می کند. پس از تحریک، زمان واقعی درمان dTMS تقریباً 18 دقیقه است. در طول هر درمان، بیمار روی یک صندلی مینشیند، گوشگیر میبندد و دستگاه تحریک مغناطیسی (گاهی اوقات در داخل کلاهی قرار میگیرد) روی بالای سرش قرار میگیرد. بیمار در طول درمان بیدار است. دستگاه روشن میشود و در طول درمان، بیمار میتواند صداهای کلیک بلند را بشنود و احساس ضربه زدن را روی پوست سر خود احساس کند.
برخی از بیماران گزارش کرده اند که در طول درمان و مدت کوتاهی پس از آن، احساس ناراحتی خفیفی از جمله درد پوست سر داشته اند. پس از اتمام درمان، بیمار آزاد است تا به فعالیت های روزانه خود ادامه دهد.
آیا TMS برای من اثر می کند؟
تحقیقات انجام شده در مورد ارزیابی عملکرد تی ام اس عمیق برای درمان وسواس شدید نشان داده است که علائم اختلال وسواسی اجباری در حدود 45٪ از بیماران در یک ماه پس از درمان کاهش داده است. تحقیقات انجام شده توسط BrainsWay، سازنده یکی از دستگاه های مورد استفاده در درمان OCD که توسط FDA مصرف آن بلامانع اعلام شده است، نشان داد که این اثر می تواند بیش از 55٪ باشد.
برخی از بیماران پس از مدتی باید برای تجدید درمان مراجعه کنند. این ممکن است به معنای بازگشت برای گذراندن تک جلسات هر یک تا دو هفته باشد.
عوارض جانبی
بعضی عوارض جانبی گزارش شده TMS عبارتند از:
- سردرد
- ناراحتی پوست سر
- سوزن سوزن شدن، اسپاسم یا انقباض عضلات صورت
- سبکی سر
عوارض جانبی نادر:
- تشنج
- هیپومانیا یا شیدایی (بیشتر در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی دیده می شود)
چه کسانی نباید درمان تی ام اس دریافت کنند؟
دریافت TMS برای برخی افراد بیخطر نیست زیرا میدان مغناطیسی ایجاد شده در طول عمل ممکن است با دستگاههای فلزی یا ایمپلنتهای موجود در بدن آنها یا فلز باقیمانده از جراحات تعامل داشته باشد.
مثالها عبارتند از:
- گیره یا سیم پیچ آنوریسم
- استنت در گردن یا مغز
- کاشت فلزی در گوش یا چشم
- ترکش گلوله در نزدیکی سر
- خالکوبی های صورت که جوهر مغناطیسی دارند
- محرک های کاشته شده، مانند محرک های مورد استفاده در تحریک عمقی مغز (DBS)
همیشه با پزشک خود مشورت کنید و اگر هر یک از این ها یا هر شی فلزی دیگری در سر یا سایر قسمت های بدن خود دارید، اعلام کنید.
افراد مبتلا به اختلالات روانی همزمان مانند افسردگی باید قبل از شروع درمان تحریک مغناطیسی حتما علائم خود را افشا کرده و با پزشک خود در میان بگذارند.
هزینه TMS چقدر است؟
هزینه های درمان تی ام اس برای هر بیمار بسته به شدت علائم وسواس شدید و پوشش بیمه درمانی آنها متفاوت خواهد بود. و هزینه های درمان می تواند بر اساس مکان متفاوت باشد، و بهتر است برای جزئیات بیشتر با شرکت بیمه خود تماس بگیرید. برخی ممکن است اصلا تحریک مغناطیسی را پوشش ندهند.
چه درمان های دیگری در دسترس است؟
دارو و ERP خط اول درمان برای اختلال وسواسی اجباری هستند، و ما توصیه می کنیم که هر کسی که برای اولین بار برای درمان OCD اقدامی می خواهد بکند، قبل از امتحان جایگزین هایی مانند TMS، این گزینه ها را جستجو کند. اگر قبلاً دارو مصرف میکردید، گزینهها شامل تغییر دوز یا اضافه کردن یک داروی ضد روانپریشی به داروی فعلیتان است. ممکن است بخواهید قبل از بررسی تی ام اس در مورد این گزینه ها با روانپزشک خود صحبت کنید.
برای کسانی که دارو و ERP را امتحان کردهاند و مزیتی را تجربه نکردهاند، چند گزینه درمانی دیگر به جز TMS وجود دارد:
این گزینه ها با درجات مختلف موفقیت در افراد مبتلا به وسواس شدید مقاوم به درمان استفاده شده است.
حرف آخر
از کمک گرفتن دریغ نکنید و بدانید سلامت روان شما مهم ترین چیز است. در انستیتو سلامت مغز دانا مفتخریم با ارائه تکنیکهای علمی به بهبود عملکرد مغز شما کمک کنیم.مغز ما تا حد زیادی تعیین می کند که چه کسی هستیم، چه کاری انجام می دهیم و چگونه رفتار میکنیم. برنامه های جامع ما می تواند به شما کمک کند تا سلامت روان خود را ارتقا بخشید. اگر میخواهید درباره روشهایی که میتوانید مغز خود را به سلامت بهینه برگردانید، بیشتر بدانید، با ما تماس بگیرید یا واحد تحریک مغناطیسی مغز را در سایت ما ببینید:
منابع
- Lusicic, A., Schruers K.R.J., Pallanti, S., & Castle D.J. Transcranial magnetic stimulation in the treatment of obsessive–compulsive disorder: current perspectives. Neuropsychiatr Dis Treat. 2018;14:1721-1736
https://doi.org/10.2147/NDT.S121140
- Lusicic, A., Schruers K.R.J., Pallanti, S., & Castle D.J. Transcranial magnetic stimulation in the treatment of obsessive–compulsive disorder: current perspectives. Neuropsychiatr Dis Treat. 2018;14:1721-1736
- Carmi, L., Tendler, A., Bystritsky, A., Hollander, E., Blumberger, D.M., Daskalakis, J., Ward, H., Lapidus, K., Goodman, W., Casuto, L., Feifel, D., Barnea-Ygael, N., Roth, Y., Zangen, A., & Zohar, J. Efficacy and Safety of Deep Transcranial Magnetic Stimulation for Obsessive-Compulsive Disorder: A Prospective Multicenter Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trial. Am J Psychiatry. 2019 Nov 1;176(11):931-938. doi: 10.1176/appi.ajp.2019.18101180. Epub 2019 May 21. PMID: 31109199
- https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-permits-marketing-transcranial-magnetic-stimulation-treatment-obsessive-compulsive-disorder
- Press Release MagVenture receives FDA clearance for OCD. (2020). Retrieved October 16, 2020, from https://www.magventure.com/images/PDF/NEWS/510-1101_Press_release_OCD_rev_10.pdf
- Transcranial magnetic stimulation. (2018, November 27). Retrieved October 16, 2020, from https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/transcranial-magnetic-stimulation/about/pac-20384625
- Galletta, E. E., Rao, P. R., & Barrett, A. M. (2011). Transcranial magnetic stimulation (TMS): potential progress for language improvement in aphasia. Topics in stroke rehabilitation, 18(2), 87–91. https://doi.org/10.1310/tsr1802-87
- Carmi, L., Tendler, A., Bystritsky, A., Hollander, E., Blumberger, D.M., Daskalakis, J., Ward, H., Lapidus, K., Goodman, W., Casuto, L., Feifel, D., Barnea-Ygael, N., Roth, Y., Zangen, A., & Zohar, J. Efficacy and Safety of Deep Transcranial Magnetic Stimulation for Obsessive-Compulsive Disorder: A Prospective Multicenter Randomized Double-Blind Placebo-Controlled Trial. Am J Psychiatry. 2019 Nov 1;176(11):931-938. doi: 10.1176/appi.ajp.2019.18101180. Epub 2019 May 21. PMID: 31109199.
- https://iocdf.org/about-ocd/ocd-treatment/tms/
- Roth, Y., Tendler, A., Arikan, M.K., Vidrine, R., Kent, D., Muir, O., MacMillan, C., Casuto, L., Grammer, G., Sauve, W., Tolin, K., Harvey, S., Borst, M., Rifkin,R., Sheth, M., Cornejo, B., Rodriguez, R., Shakir, S., Porter, T., Kim, D., Peterson, B., Swofford, J., Roe, B., Sinclair, R., Harmelech, T., & Zangen, A. Real-world efficacy of deep TMS for obsessive-compulsive disorder: post-marketing data collected from twenty-two clinical sites. Journal of Psychiatric Research (2020). ISSN 0022-3956. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2020.11.009.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توانبخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روانشناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.