درمان آپنه خواب با دارو تیرزپاتید (انقلابی در درمان!) با هم بشنویم:
خبر فوقالعاده برای مبتلایان به آپنه خواب! پژوهشی جدید، داروی جدیدی را برای درمان آپنه خواب معرفی میکند
یک داروی جدید که برای درمان دیابت نوع ۲ ساخته شده، نتایج امیدوارکنندهای را در بهبود خواب و سلامت کلی بیماران مبتلا به چاقی و آپنه انسدادی خواب نشان داده است.
خلاصه:
- مطالعهای بینالمللی نشان میدهد که داروی جدید باعث بهبود خواب و سلامتی در بیماران مبتلا به چاقی و آپنه خواب میشود.
جزئیات:
پژوهشگران دانشکدهی پزشکی دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و همکاران بینالمللی آنها، مطالعهای پیشرفته را رهبری کردهاند که نشاندهندهی پتانسیل داروی Tirzepatide (تیرزپاتاید)، داروی شناختهشده برای کنترل دیابت نوع ۲، به عنوان اولین داروی مؤثر برای درمان آپنه انسدادی خواب (OSA) است. آپنهی انسدادی خواب یک اختلال مرتبط با خواب است که با وقفههای مکرر تنفس به دلیل انسداد کامل یا جزئی راه هوایی فوقانی مشخص میشود.
نتایج این مطالعه که در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۴ در نشریهی آنلاین «ژورنال پزشکی نیو انگلند» منتشر شده است، به پتانسیل این درمان برای بهبود کیفیت زندگی میلیونها نفر در سراسر جهان که تحت تأثیر آپنهی خواب هستند، اشاره میکند.
دکتر اتول مالهوترا، سرپرست این مطالعه، استاد دانشکدهی پزشکی دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو و مدیر بخش پزشکی خواب در مرکز سلامت UC سن دیگو، میگوید: «این مطالعه یک نقطه عطف قابل توجه در درمان آپنهی خواب است و یک گزینه درمانی جدید و امیدوارکننده را ارائه میدهد که هم مشکلات تنفسی و هم عوارض متابولیک را برطرف میکند.»
آپنهی خواب میتواند منجر به کاهش سطح اکسیژن خون شود و همچنین میتواند با افزایش خطر عوارض قلبی عروقی مانند فشار خون بالا و بیماریهای قلبی همراه باشد. مطالعات اخیر، که توسط دکتر مالهوترا نیز رهبری شده است، نشان میدهد که تعداد بیماران آپنهی خواب در سراسر جهان به حدود ۹۳۶ میلیون نفر نزدیک است.
این مطالعهی جدید که در قالب دو کارآزمایی بالینی فاز ۳، دوسوکور، تصادفی و کنترلشده انجام شده است، شامل ۴۶۹ شرکتکنندهی مبتلا به چاقی بالینی و آپنهی خواب با شدت متوسط تا شدید بوده است. این افراد از مراکز تحقیقاتی در ۹ کشور مختلف از جمله ایالات متحده، استرالیا و آلمان برای درمان آپنه خواب وارد مطالعه شدند. شرکتکنندگان از دستگاه فشار هوای مداوم مثبت (CPAP) که رایجترین روش درمان آپنهی خواب است و از طریق یک دستگاه، راههای هوایی را در هنگام خواب باز نگه میدارد و از وقفههای تنفسی جلوگیری میکند، استفاده میکردند یا استفاده نمیکردند. به بیماران یا ۱۰ یا ۱۵ میلیگرم از دارو به صورت تزریق یا دارونما تجویز شد. تأثیر تیرزپاتید طی ۵۲ هفته مورد ارزیابی قرار گرفت.
پژوهشگران دریافتند که تیرزپاتید منجر به کاهش قابل توجهی در تعداد وقفههای تنفسی در طول خواب میشود که شاخص کلیدی برای اندازهگیری شدت آپنهی خواب است. این بهبود بسیار بیشتر از چیزی بود که در شرکتکنندگانی که دارونما دریافت کرده بودند، مشاهده شد. نکتهی مهم این است که برخی از شرکتکنندگانی که دارو را مصرف میکردند، به نقطهای رسیدند که دیگر نیازی به استفاده از دستگاه CPAP نداشتند. دادههای قابل توجهی وجود دارد که نشان میدهد درمان دارویی که هم آپنهی خواب و هم چاقی را هدف قرار میدهد، نسبت به درمان هر یک از این شرایط به تنهایی مفیدتر است.
علاوه بر این، این درمان دارویی سایر جنبههای مرتبط با آپنهی خواب، مانند کاهش عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی و بهبود وزن بدن را نیز بهبود بخشید. رایجترین عارضهی جانبی گزارششده، مشکلات轻度 (qīng dù) معده بود.
دکتر مالهوترا گفت: «در گذشته، درمان آپنهی خواب به معنای استفاده از دستگاههایی مانند دستگاه CPAP در طول خواب برای کاهش مشکلات تنفسی و علائم بود. با این حال، اثربخشی آن به استفادهی مداوم بستگی دارد. این داروی جدید جایگزین قابل دسترستری را برای افرادی که نمیتوانند درمانهای موجود را تحمل کنند یا به آنها پایبند باشند، ارائه میدهد. ما بر این باوریم که ترکیب درمان CPAP با کاهش وزن برای بهبود خطر قلبی-متابولیک و علائم، ایدهآل خواهد بود. تیرزپاتید همچنین میتواند بر مکانیسمهای زمینهای خاصی از آپنه خواب تأثیر بگذارد و به طور بالقوه منجر به درمان شخصیتر و مؤثرتر شود.»
دکتر مالهوترا اضافه میکند که داشتن یک درمان دارویی برای آپنهی خواب، پیشرفت قابل توجهی در این زمینه به شمار میرود.
دکتر مالهوترا گفت: «این بدان معناست که ما میتوانیم راهحلی نوآورانه ارائه دهیم که نشاندهندهی امید و یک استاندارد جدید مراقبت برای تسکین افراد مبتلا به آپنه خواب و خانوادههای آنها است که با محدودیتهای درمانهای موجود دست و پنجه نرم کردهاند. این پیشرفت درِ دورهای جدید از مدیریت آپنهی خواب را به روی افرادی که چاقی دارند باز میکند و به طور بالقوه رویکرد ما را برای درمان این بیماری فراگیر در سطح جهانی متحول میکند.»
گامهای بعدی شامل انجام کارآزماییهای بالینی برای بررسی اثرات بلندمدت تیرزپاتید است.
منبع:
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa2404881
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.