بین اعتیاد، وابستگی جسمی و تحمل نسبت به داروهای درد تفاوت وجود دارد. ضروری است که هر یک از ما تفاوت را درک کنیم. بسیاری از مبتلایان به بیماری درد مزمن، از جمله انواع خاصی از آرتریت، داروهای ضد درد را مصرف می کنند. وضعیت پزشکی آنها نیاز به مصرف چنین داروهایی را نشان می دهد، به همین دلیل این دارو به عنوان بخشی از برنامه درمانی آنها تجویز شده است.
بیماران مبتلا به درد مزمن به طور قانونی برای عملکرد و داشتن کیفیت زندگی به داروهای ضد درد نیاز دارند. بسیاری از افراد تفاوت بین اعتیاد، وابستگی جسمی و تحمل را درک نمی کنند. ما نمی توانیم خطوط بین این سه عامل را محو کنیم و انتظار داشته باشیم مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر و سوء مصرف را برطرف کنیم. این اولین قدم است که همه ما باید انجام دهیم – درک اصطلاحات.
اعتیاد چیست؟
انجمن اعتیاد آمریکا (ASAM)، آکادمی پزشکی درد آمریکا (AAPM) و انجمن درد آمریکا (APS) تعریف زیر از اعتیاد را ارائه می دهند، زیرا مربوط به استفاده از مواد مخدر برای بهبود درد است:
اعتیاد یک بیماری اولیه، مزمن، مربوط به مغز و اعصاب است که عوامل ژنتیکی، روانشناختی، اجتماعی و محیطی در توسعه و تظاهرات آن ها مؤثر است. این با رفتارهایی توصیف می شود که شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است: اختلال در کنترل مصرف مواد مخدر، استفاده اجباری، استفاده مداوم علیرغم ضرورت .
وابستگی جسمی چیست؟
تعریف انجمن اعتیاد آمریکا (ASAM)، آکادمی پزشکی درد آمریکا (AAPM) و انجمن درد آمریکا (APS) تعریف زیر از وابستگی جسمی را نیز مشخص می کنند:
وابستگی جسمی حالت سازگاری است، توسط یک سندرم ترک اختصاصی کلاس دارویی بروز می کند که می تواند با قطع ناگهانی، کاهش سریع دوز، کاهش سطح خون دارو و / یا تجویز آنتاگونیست بروز کند.
تحمل نسبت به دارو چیست؟
انجمن آمریکایی اعتیاد پزشکی (ASAM)، آکادمی پزشکی درد آمریکا(AAPM)، و انجمن درد آمریکا (APS) تعریف زیر از تحمل را مشخص می کنند:
تحمل حالت انطباق است که در آن قرار گرفتن در معرض دارو باعث تغییراتی می شود که منجر به کاهش (یعنی کاهش یا کاهش) یک یا چند اثر از دارو در طول زمان می شود.
گفته می شود، اکثر متخصصان درد و اعتیاد معتقدند که بیماران درد مزمن که مدت طولانی با داروهای افیونی تحت درمان قرار می گیرند، معمولاً وابستگی جسمی دارند. در برخی از بیماران نیز تحمل ایجاد می کنند. اما معمولاً در این گروه از بیماران اعتیاد ایجاد نمی شود. خطر واقعی اعتیاد ناشناخته و قابل پیش بینی نیست، اما احتمالاً مربوط به عوامل مختلفی از جمله تمایل ژنتیکی است.
اعتیاد به خودی خود یک بیماری مزمن اولیه است. قرار گرفتن در معرض مواد مخدر فقط یک عامل در ایجاد آن است. در حقیقت، همیشه، قرار گرفتن در معرض داروهایی که می توانند مرکز پاداش مغز را تحریک کنند، اعتیاد ایجاد نمی کند.
ویژگی ها و رفتارها
اختلال در کنترل، ولع و مصرف اجباری دارو و همچنین استفاده مداوم از این دارو علیرغم پیامدهای منفی جسمی، روانشناختی یا اجتماعی، از خصوصیات بارز اعتیاد محسوب می شوند. اما، این می تواند کمی پیچیده تر از به رسمیت شناختن حضور آن ویژگی ها باشد. همین ویژگی ها می تواند مربوط به کاهش درد ناکافی نیز باشد. پزشک باید بتواند قضاوت خود را درست انجام دهد و بین اعتیاد و علت های دیگر تشخیص صحیح دهد.
رفتارهای خاصی وجود دارد که به احتمال اعتیاد اشاره دارد. این رفتارها شامل موارد زیر است:
برنامه مقرر در مورد مصرف دارو را رعایت نکنید
مصرف بیش از یک دوز در هر زمان
گزارش های مکرر از داروهای مسروقه یا گمشده
خرید پزشک (دریافت داروی بیش از حد از یک پزشک)
انزوا
استفاده از داروهای روانگردان غیر تجویز شده
استفاده از داروهای درد برای آرام سازی، مسمومیت، تقویت انرژی یا کاهش سطح اضطراب
درخواست فرمولاسیون خاص یا راههای تجویز دارو
اجتناب یا عدم تمایل برای گزینه های درمانی غیر افیونی
اعتیاد به وضوح با پیامدهای بالقوه جدی، حتی کشنده همراه است. از طرف دیگر، وابستگی جسمی، پاسخ طبیعی بدن به مصرف مزمن یا مداوم برخی داروهای خاص و نه تنها داروهای ضد درد افیونی محسوب می شود. به عنوان مثال، وابستگی جسمی می تواند با کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد افسردگی، مسدود کننده های بتا و همچنین سایر داروهایی که در نظر گرفته نمی شوند نیز رخ دهد.
اگر داروهایی که ممکن است با وابستگی جسمی در ارتباط باشند، قطع شوند، برای جلوگیری از علائم ترک (برای مثال، کاهش فشار پردنیزون) باید از کاهش تدریجی دارو استفاده کرد.
اعتیاد بیشتر یک اختلال رفتاری است، اگرچه می تواند با وابستگی جسمی همپوشانی داشته باشد. به طور معمول، اعتیاد شامل استفاده از دارو علیرغم عواقب منفی، ولع مصرف دارو حتی در هنگامی که درد جسمی وجود ندارد و استفاده از آن به دلایل دیگری به جز دلایل پزشکی باشد.
وابستگی جسمی هنگامی آشکار می شود که شخص علائم ترک ناگهانی قطع دارو را تجربه کرده باشد. تحمل زمانی وجود دارد که با مصرف دوز یکسان نتیجه مشابه بدست نیاید، در نتیجه برای رسیدن به نتیجه مطلوب به دوزهای بالاتر احتیاج دارید. به خودی خود، وابستگی جسمی به معنای اعتیاد نیست بلکه ممکن است اعتیاد را به همراه داشته باشد.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
VeryWellMind
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.