تشخیص آلزایمر چگونه است + علائم شروع چیست

تشخیص بیماری آلزایمر می تواند شامل چندین آزمایش و اسکن باشد. هیچ راه ساده یا قابل اعتمادی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.

در واقع، بیماری آلزایمر تنها پس از مرگ با انجام کالبد شکافی و مطالعه بافت های مغز به صورت میکروسکوپی به طور قطعی قابل تشخیص است. در حال حاضر، پزشکان فقط می توانند تعیین کنند که آیا آلزایمر یک احتمال است یا نه.

پزشک شما احتمالا علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و سپس یک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می دهد. آنها همچنین ممکن است مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را برای تعیین اینکه آیا علائمی مانند گیجی، از دست دادن حافظه، یا مشکل در استدلال یا تمرکز دارید انجام دهند.

ممکن است برای کمک به رد سایر شرایط، اسکن تصویربرداری و تست‌های آزمایشگاهی انجام دهید. پزشک شما همچنین ممکن است یک روش ضربه زدن به ستون فقرات را برای بررسی شاخص های بیماری آلزایمر پیشنهاد دهد.

علاوه بر بررسی علائم و سابقه پزشکی شما، پزشک شما همچنین ممکن است از اعضای نزدیک خانواده در مورد رفتار و وضعیت روانی شما سوال کند.

خودآزمایی/آزمایش در منزل

در صورتی که مشکلات شناختی مانند مشکلات به خاطر سپردن، تمرکز، برنامه ریزی، یا برخورد با اعداد را تجربه کرده اید، آزمون خودآزمایی اعصاب شناختی (SAGE)، که توسط مرکز پزشکی Wexner در دانشگاه ایالتی اوهایو ایجاد شده است، آزمونی است که می توانید در خانه انجام دهید.

در حالی که تست SAGE نمی تواند یک بیماری خاص مانند بیماری آلزایمر را تشخیص دهد، اما می تواند به غربالگری اختلالات شناختی خفیف (MCI) کمک کند. MCI می تواند یک علامت هشدار اولیه از بیماری آلزایمر یا سایر شرایطی باشد که می تواند باعث زوال عقل شود. با این حال، همه کسانی که MCI دارند لزوماً به آلزایمر یا زوال عقل مبتلا نمی شوند.

می توانید آزمون SAGE را دانلود کنید، آن را پرینت بگیرید و پاسخ های خود را با قلم و کاغذ پر کنید. محدودیت زمانی وجود ندارد؛ با این حال، معمولاً حدود 10 تا 15 دقیقه طول می کشد تا تکمیل شود. شما باید بدون کمک دوستان یا خانواده به همه سوالات پاسخ دهید.

پس از پایان کار، برگه پاسخ خود را نزد پزشک خود ببرید. آنها ممکن است آزمایش های بیشتری را بر اساس نتایج شما پیشنهاد کنند.

از طرف دیگر، اگر نتایج شما نشان می‌دهد که در حال حاضر نیازی به آزمایش بیشتری ندارید، ممکن است آن را به عنوان پایه‌ای برای آینده در پرونده نگه دارند. اگر مشکل حافظه دارید، ممکن است لازم باشد هر شش تا 12 ماه یکبار برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.

تست ها و مقیاس ها

اگر پزشک شما فکر می کند که ممکن است به بیماری آلزایمر مبتلا باشید، ممکن است شما را برای تشخیص به یک متخصص، مانند یک متخصص مغز و اعصاب یا یک متخصص طب سالمندان ارجاع دهد. متخصصان مغز و اعصاب در بیماری هایی که بر مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد تخصص دارند، در حالی که متخصصان سالمندی در مراقبت از افراد مسن تخصص دارند.

پزشک احتمالاً علائم و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند، یک معاینه فیزیکی و عصبی انجام می‌دهد و تعدادی اسکن و آزمایش‌های آزمایشگاهی را تجویز می‌کند.

علائم و تاریخچه پزشکی

پزشک از شما می‌پرسد که چه علائمی را تجربه می‌کنید، چه مدت زمانی آنها را داشته‌اید، چقدر شدید هستند و آیا با توانایی شما در انجام کارهای روزمره تداخل می‌کنند یا خیر.

پزشک شما همچنین یک تاریخچه پزشکی دقیق که ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد موارد زیر باشد را درخواست کند:

• داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید یا قبلا مصرف کرده اید
• بیماری ها، جراحی ها و روش های قبلی
• سابقه پزشکی خانوادگی
• رژیم غذایی و سبک زندگی

این می تواند به پزشک شما کمک کند تا عوامل خطری را که ممکن است شما را مستعد ابتلا به آلزایمر کنند ارزیابی کند. همچنین می تواند به شناسایی داروها یا بیماری هایی که می توانند علائمی مشابه علائم آلزایمر ایجاد کنند کمک کند.

معاینه فیزیکی و عصبی

پزشک علائم حیاتی شما مانند ضربان قلب، فشار خون، ضربان نبض و درجه حرارت را بررسی خواهد کرد. یک معاینه عصبی می تواند شامل تست هایی برای بررسی رفلکس ها، تعادل، هماهنگی، گفتار، بینایی و شنوایی شما باشد.

پزشک شما همچنین ممکن است یک سری آزمایش برای ارزیابی توانایی های شناختی و عملکرد مغز شما انجام دهد. این تست‌ها ممکن است مانند مجموعه‌ای از پازل‌ها یا بازی‌هایی باشد که برای آزمایش شما طراحی شده‌اند:

• حافظه
• تمرکز و دامنه توجه
• آگاهی بصری، فضایی و موقعیتی
• توانایی های حل مسئله
• توانایی شمارش
• مهارت های ارتباطی و کلامی
• توانایی های استدلال و برنامه ریزی

این آزمایشات می تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که آیا زندگی مستقل، مدیریت امور مالی یا رانندگی با وسیله نقلیه برای شما بی خطر است یا خیر.

اگر آلزایمر در شما تشخیص داده شود، ممکن است لازم باشد این آزمایشات را به صورت دوره ای برای ارزیابی پیشرفت این بیماری انجام دهید.

در طول ویزیت، پزشک رفتار شما و همچنین وضعیت روحی و روانی شما را ارزیابی خواهد کرد. در بازدیدهای بعدی، آنها هر گونه تغییر در شخصیت یا رفتار شما را یادداشت می کنند.

تست های آزمایشگاهی

احتمالاً برای بررسی سطوح ویتامین و مواد معدنی، شمارش خون، وضعیت ایمنی، تیروئید، کلیه و عملکرد کبد، باید تست‌های معمول آزمایشگاهی مانند آزمایش خون و ادرار انجام دهید.

این آزمایش‌ها می‌توانند به رد سایر بیماری ها که می‌توانند مسئول علائم شما باشند کمک کنند. آنها همچنین می توانند به شناسایی هر بیماری دیگر یا بیماری های همراه، که ممکن است شما علاوه بر بیماری آلزایمر، داشته باشید کمک کند.

اسکن های تصویربرداری

اسکن تصویربرداری می تواند به آشکار کردن هر گونه تغییر در مغز شما که بیماری آلزایمر ایجاد کرده است کمک کند. این بیماری باعث آتروفی یا کوچک شدن مغز می شود. همچنین می تواند باعث ایجاد توده های غیر طبیعی و فیبرهای درهم در مغز شود. این توده ها به عنوان پلاک های آمیلوئیدی شناخته می شوند و از این توده ها به عنوان پلاک های نوروفیبریلاری یا تاو یاد می شود.

اسکن های تصویربرداری همچنین به رد سایر بیماری هایی که می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند کمک می کند.

اینها برخی از اسکن های تصویربرداری هستند که ممکن است لازم باشد انجام دهید:

توموگرافی کامپیوتری (CT):

سی‌تی اسکن می‌تواند تغییراتی را در ساختار مغز که ناشی از بیماری آلزایمر است، به ویژه در مراحل پایانی نشان دهد. این تغییرات می تواند شامل کوچک شدن و فرورفتگی در بافت مغز باشد.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI):

اسکن MRI همچنین می تواند آتروفی مغز را نشان دهد. علاوه بر این، می تواند به شناسایی سایر شرایط مانند تومورها، سکته مغزی و تجمع مایع در مغز کمک کند که می تواند علائمی مشابه علائم بیماری آلزایمر ایجاد کند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI):

اسکن fMRI می‌تواند به اندازه‌گیری تغییرات جریان خون در مناطق خاصی از مغز کمک کند، که می‌تواند به تعیین سطح فعالیت مغز کمک کند. اسکن‌های fMRI را می‌توان برای ارزیابی چگونگی تغییر مغز در هر مرحله از بیماری آلزایمر استفاده کرد.

توموگرافی انتشار پوزیترون آمیلوئید (PET):

اسکن آمیلوئید PET می تواند به آشکار ساختن پروتئین آمیلوئید در مغز کمک کند.

توموگرافی انتشار پوزیترون فلورودوکسی گلوکز (FDG PET):

اسکن FDG PET می تواند نشان دهد که مغز چقدر می تواند گلوکز را جذب کند. کاهش جذب گلوکز می تواند نشان دهنده بیماری آلزایمر باشد.

کشیدن مایع مغزی‌ نخاعی

از نظر پزشکی به عنوان “پنکسیون کمری” نامیده می شود، این روش می تواند پروتئین های آمیلوئید و تاو را که باعث ایجاد پلاک ها و گره خوردن در مغز می شوند، بررسی کند. این پروتئین‌ها نشانگرهای زیستی بیماری آلزایمر در نظر گرفته می‌شوند، زیرا اگر در مقادیر مشخصی وجود داشته باشند، می‌توانند نشانگر آلزایمر باشند.

این روش شامل استفاده از یک سوزن نازک برای استخراج مقدار کمی مایع از ستون فقرات است که به مایع مغزی نخاعی معروف است. برای انجام عمل باید به پهلو دراز بکشید و بی حسی موضعی به شما داده خواهد شد. در صورت بروز هر گونه ناراحتی می توانید پس از آن از مسکن های بدون نسخه مانند تیلنول استفاده کنید.

یک روش پونکسیون کمری می تواند شرایط دیگری مانند مولتیپل اسکلروزیس و مننژیت را تشخیص دهد. با این حال، برای تشخیص بیماری آلزایمر هنجار نیست، زیرا یک روش تهاجمی است.

مصاحبه های خانوادگی

پزشک شما ممکن است برای کسب اطلاعات در مورد علائم و رفتار شما با یکی از دوستان یا اعضای خانواده صحبت کند.

اغلب، علائم اولیه آلزایمر با علائم پیری اشتباه گرفته می شود. آنها به تدریج برای شما و دوستان نزدیک و خانواده شما آشکار می شوند.

عزیزان شما می توانند در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رفتار یا شخصیت شما، به پزشک اطلاع دهند. آنها همچنین می‌توانند مشکلاتی را که در انجام کارهای روزانه دارید، مانند آشپزی یا لباس پوشیدن، گزارش کنند.

به‌علاوه، اگر به دلیل شرایطتان نمی‌توانید این کار را انجام دهید، می‌توانند اطلاعاتی در مورد دارو و سابقه پزشکی شما ارائه دهند.

تشخیص بیماری آلزایمر

پزشک علائم، سابقه پزشکی، توانایی‌های شناختی، آزمایش‌ها و اسکن‌های شما را در حین رسیدن به تشخیص بررسی می‌کند.

در حالی که تشخیص قطعی آلزایمر تا زمانی که شما زنده هستید امکان پذیر نیست، پزشک تشخیص می دهد که آیا این بیماری را دارید یا خیر:

• زوال عقل احتمالی آلزایمر، به این معنی که این احتمال وجود دارد که زوال عقل یا زوال شناختی که در حال تجربه آن هستید، ناشی از چیز دیگری باشد.
• زوال عقل احتمالی آلزایمر، به این معنی که هیچ نشانه ای وجود ندارد که زوال عقلی که تجربه می کنید ناشی از چیز دیگری باشد.

تشخیص زودهنگام آلزایمر دشوار است. با این حال، ابتلای زودتر به این بیماری می تواند به شما فرصت دهد تا امور خود را مرتب کنید. آلزایمر وضعیتی است که به تدریج بدتر می شود و هیچ درمانی ندارد، بنابراین می توانید برای مراقبت خود نیز برنامه ریزی کنید. این می تواند شامل ایجاد یک شبکه پشتیبانی، ایجاد ترتیبات زندگی و شناسایی مراقبان باشد.

خواندن این مطلب را از دست ندهید: آلزایمر زودرس چیست؟ درمان الزایمر در جوانی ممکن است؟

تشخیص بیماری آلزایمر شامل در نظر گرفتن چندین عامل است

به عنوان مثال، سطح تحصیلات می تواند بر عملکرد فرد در آزمون های شناختی تأثیر بگذارد. فردی که نمی تواند به خوبی بخواند یا بنویسد ممکن است نمره پایین تری داشته باشد اما ممکن است لزوماً به بیماری آلزایمر مبتلا نباشد.

به طور مشابه، اسکن مغز به تنهایی نمی تواند برای تشخیص تکیه کند، زیرا برخی از تغییرات در مغز ناشی از آلزایمر با تغییراتی که در طول دوره طبیعی پیری رخ می دهد همپوشانی دارند.

آزمایش ژنتیکی ممکن است گاهی اوقات دخیل باشد زیرا آلزایمر زودرس می تواند ارثی باشد.

به دلیل پیچیدگی هایی که در تشخیص و مدیریت آلزایمر وجود دارد، این فرآیند معمولاً به تشخیص متخصصان نیاز دارد. بسته به بیمارستان یا کلینیکی که برای درمان به آن مراجعه می کنید، یک روانپزشک یا روانشناس ممکن است در مراقبت از شما نقش داشته باشد.

تشخیص آلزایمر با EEG

آزمایش‌هایی که در حال حاضر برای تشخیص آلزایمر استفاده می‌شود، 20 سال اول این بیماری را تشخیص نمی دهند، به این معنی که فرصت‌های بزرگی برای کمک به بیماران از دست می‌رود. ابزاری مانند EEG یک ابزار ارزیابی برای زوال عقل است که در میانسالی برای همه، صرف نظر از علائم، به همان روشی که فشار خون بالا را آزمایش می کنیم، می تواند استفاده شود. 

این تیم تحقیقاتی اکنون این رویکرد را برای مراحل اولیه زوال عقل تعمیم داده است و افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف را نیز مورد بررسی قرار داده است، که برای برخی افراد (اگرچه نه همه) پیش‌آزمونی برای بیماری آلزایمر است.

در مرکز سلامت مغز دانا، چه کمکی به فرد مبتلا به زوال عقل و آلزایمر می شود؟

در این مرکز، ابتدا شاخص های شناختی این افراد بررسی می شود. هدف این است که با استاندارد ترین و به روزترین روش ها، وضعیت حافظه فرد ارزیابی گردد. با ارزیابی دقیق نقایص شناختی فرد و نقاط قوت او، پزشک متخصص برنامه بازتوانی متناسب با همان فرد را برای او تجویز می کند. یعنی برای همه افراد مراجعه کننده یک نسخه واحد وجود نخواهد داشت و هدف درواقع پزشکی شخصی سازی شده است. به این صورت احتمال اینکه برنامه بازتوانی شناختی به نتیجه مطلوب برسد بیشتر خواهد بود.

Mozhan Parsa

درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.