ترس و اضطراب بی مورد (علل و درمان) با هم بشنویم:
در این مقاله به آن خواهیم پرداخت که دلایل ترس و اضطراب بی مورد چیست و راهکار آن چیست. اختلالات اضطرابی گروهی از مشکلات سلامت روان هستند. این اختلالات شامل اختلال اضطراب فراگیر، فوبیای اجتماعی، فوبیای خاص (به عنوان مثال، آگورا فوبیا و کلاستروفوبیا) و اختلال هراس میشوند. افسردگی اغلب با اختلالات اضطرابی مرتبط است.
اختلالات اضطرابی مشکلات رایج سلامت روان هستند که بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می دهند. تقریبا 25 درصد از جمعیت در طول زندگی خود در مقطعی دچار اختلالی از اضطراب هستند که نیاز به درمان دارد و تا 25 درصد دیگر نیز اضطراب های خفیف تری مانند ترس از عنکبوت و مار دارند.
همه اضطراب ها اختلال نیستند
هر کسی گاهی اوقات اضطراب و ترس را تجربه می کند – اینها احساسات طبیعی و مفیدی هستند که به ما در مقابله با خطر کمک می کنند. با این حال، برخی از افراد اضطراب و نگرانی های بیش از حد و غیر منطقی را تجربه می کنند که مداوم و آزار دهنده می شوند و در زندگی روزمره آنها اختلال ایجاد می کنند. این ممکن است نشان دهنده یک اختلال اضطرابی باشد. در این نوع اختلال اغلب به نظر می رسد ترس و اضطراب بی مورد است و هیچ دلیل آشکار یا منطقی برای آن وجود ندارد. این ممکن است باعث شود اختلال اضطرابی برای فرد مبتلا حتی نگران کننده تر باشد.
علائم اختلالات اضطرابی
ویژگی های اصلی یک اختلال اضطرابی، ترس ها یا افکاری هستند که مزمن (مداوم) و آزاردهنده بوده و در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کنند و درواقع فرد ترس و اضطراب بی مورد را تجربه می کند. سایر علائم اختلال اضطرابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حملات پانیک یا اضطراب یا ترس از این حملات
- واکنش های اضطرابی فیزیکی – برای مثال لرزیدن، تعریق، ضعف، تپش قلب، مشکلات تنفسی یا حالت تهوع
- رفتار اجتنابی – فرد ممکن است برای اجتناب از موقعیتی که فکر می کند می تواند باعث اضطراب یا وحشت شود، به افراط روی آورد.
حملات پانیک یک علامت شایع هستند
حمله پانیک احساس ناگهانی ترس شدید است که ممکن است در شرایط خاص یا بدون دلیل ظاهری رخ دهد. حمله پانیک به معنای لزوم ابتلای فرد به اختلال اضطرابی نیست. با این حال، حمله پانیک یک ویژگی مشترک در هر نوع اختلال اضطرابی است.
علائم حمله پانیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تنگی نفس
- سرگیجه
- تپش قلب
- احساس خفگی
- حالت تهوع
علت حملات پانیک ناشناخته است، اما ممکن است مربوط به پاسخ شیمیایی در مغز باشد که توسط رویدادهای تهدیدآمیز یا استرس زا واقعی یا فکر کردن به رویدادهای استرس زا ایجاد می شود. پاسخ مغز منجر به تغییرات فیزیولوژیکی در بدن مانند تنفس کم عمق و ضربان قلب سریع می شود.
حملات پانیک می توانند ترسناک باشند. برخی از افراد می گویند احساس می کنند که مردن یا دیوانه شدن را تجربه می کنند. افراد مبتلا به حملات پانیک ممکن است از موقعیت هایی که فکر می کنند ممکن است حملات در آنها رخ دهد، اجتناب کنند. در برخی موارد، این ممکن است منجر به ایجاد سایر اختلالات اضطرابی از جمله آگورا فوبیا شود.
انواع اختلالات اضطرابی
اختلال اضطرابی زمانی به وجود میآید که اضطراب فرد غیرمنطقی است و فرد ترس و اضطراب بی مورد را تجربه می کند. و این اضطراب بیش از حد و زمانی باشد که در توانایی فرد برای عملکرد در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. اختلالات اضطرابی عبارتند از:
- اختلال اضطراب فراگیر
- فوبیای اجتماعی – ترس از موقعیت های اجتماعی
- فوبیای خاص – به عنوان مثال، ترس از فضاهای باز (آگورا فوبیا) یا فضاهای بسته (کلاستروفوبیا)
- اختلال هراس – حملات پانیک مکرر و ناتوان کننده
اختلال اضطراب فراگیر
اضطراب فراگیر، اضطراب بیش از حد و نگرانی دائمی و بی مورد درباره بسیاری از مسائل است. تمرکز اضطراب ممکن است روی خانواده یا دوستان، سلامتی، کار، پول یا فراموش کردن قرارهای مهم باشد. در صورتی که موارد زیر وجود داشته باشد، ممکن است فرد به اختلال اضطراب فراگیر مبتلا تشخیص داده شود:
- اضطراب و نگرانی در بیشتر روزهای طی یک دوره 6 ماهه وجود داشته باشد.
- فرد در کنترل اضطراب خود با مشکل مواجه باشد.
فوبیای اجتماعی
افراد مبتلا به فوبیای اجتماعی از اینکه توسط دیگران به طور منفی مورد قضاوت یا ارزیابی قرار گیرند، میترسند. این امر منجر به ترس از انجام کاری میشود که ممکن است آنها را در ملاء عام تحقیر کند – به عنوان مثال سخنرانی در جمع، استفاده از توالت عمومی، غذا خوردن و نوشیدن در جمع، نوشتن در جمع یا هرگونه برخورد اجتماعی مانند مهمانی یا محل کار.
ممکن است برخی از مبتلایان به فوبیای اجتماعی، فقط از یک نوع موقعیت خاص هراس داشته باشند. برخی دیگر ممکن است از چندین نوع موقعیت مختلف هراس داشته باشند. این میتواند منجر به اجتناب آنها از موقعیتهای ترسناک شود که در نهایت میتواند منجر به انزوای شدید و اجتناب از افراد و فعالیتهایی شود که معمولاً از آنها لذت میبرند.
فوبیای خاص
فردی که فوبیای خاص دارد، ترس مداوم و بی مورد از یک شیء یا موقعیت خاص را تجربه میکند. آنها ممکن است از حیوانات، مکانها یا افراد خاص هراس داشته باشند. ترس از شیء یا موقعیت خاص آنقدر شدید است که فرد ممکن است علائم فیزیکی و حملات پانیک را تجربه کند. این ترسها ممکن است شامل ترس از سگ، خون، طوفان، عنکبوت یا اشیاء یا موقعیتهای دیگر باشد، اما در همه موارد، اضطراب هم بیش از حد است و هم اختلال ایجاد میکند.
فرد بزرگسال مبتلا به فوبیای خاص معمولاً میداند که ترس او بیش از حد یا غیر منطقی است. با این حال، نیاز او به اجتناب از شیء، مکان یا فرد خاص میتواند زندگی او را به طور قابل توجهی محدود کند.
اختلال هراس
حملات هراس یا اضطراب شایع هستند. اختلال هراس کمتر شایع است و حدود 2 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار میدهد. برای اینکه فردی مبتلا به اختلال هراس تشخیص داده شود، معمولاً باید حداقل در طی یک دوره زمانی طولانی، هر ماه حداقل چهار حمله پانیک را تجربه کرده باشد. حملات پانیک اغلب ممکن است به هیچ موقعیتی مرتبط نباشند بلکه به طور ناگهانی بروز پیدا کنند.
اختلال هراس ممکن است زمانی تشخیص داده شود که حملات پانیک مکرر باشند و ترس شدید و مداوم از بروز حمله دیگری وجود داشته باشد.
اختلالات اضطرابی میتوانند اثرات جدی به دنبال داشته باشند
اختلال اضطرابی ممکن است منجر به انزوای اجتماعی و افسردگی بالینی شود و میتواند توانایی فرد را برای کار، تحصیل و انجام فعالیتهای روزمره مختل کند. همچنین ممکن است به روابط با دوستان، خانواده و همکاران آسیب برساند. اینکه اضطراب و افسردگی همزمان رخ دهند، شایع است. افسردگی میتواند یک بیماری جدی با ریسک بالای خودآسیبرسانی و خودکشی باشد.
با درمان بهبودی امکان پذیر است
برای درمان دقیق ابتدا باید دلیل ترس و اضطراب بی مورد شما ن نوع ختلال اضطرابی شما توسط روانپزشک یا روانشناس تشخیص داده. سپس با درمان و حمایت مناسب، بهبودی از اختلال اضطرابی امکان پذیر است. درمانهای مؤثر برای اختلالات اضطرابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان شناختی رفتاری – هدف آن تغییر الگوهای تفکر، باورها و رفتارهایی است که ممکن است اضطراب را تحریک کنند.
- استفاده از فناوری های عصبی مانند انواع تحریک مغز برای تنظیم مدارهای عصبی.
- درمان مواجه سازی – شامل قرار دادن تدریجی فرد در معرض موقعیتهایی است که با استفاده از یک سلسله مراتب ترس، اضطراب را تحریک میکنند: به این روش حساسیت زدایی تدریجی گفته میشود.
- مدیریت اضطراب و تکنیکهای آرام سازی – به عنوان مثال، ریلکسیشن عضلانی عمیق، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و مشاوره.
- دارو – این ممکن است شامل داروهای ضد اضطرابی باشد.
اگر در شیراز هستید و مدتی است که ترس و اضطراب بی مورد را تجربه می کنید می توانید با متخ ما در ارتباط با شید. برای ارزیابی اینجا نوبت خود را رزرو کنید
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.