وقتی بیشتر افراد به سیستم عصبی فکر می کنند، ممکن است مغز و نخاع را تصور کنند، که در کنار یکدیگر به عنوان سیستم عصبی مرکزی شناخته می شوند. به ندرت افراد به اعصاب محیطی که عملکرد اعضای بدن ما را تنظیم می کنند فکر می کنند.
سیستم عصبی محیطی به ما کمک می کند تا عضلات خود را منقبض کنیم، جریان اطلاعات حسی ورودی را تعدیل کنیم و حتی بر فرآیندهای خودکار مانند عملکرد قلب و هضم نظارت وجود داشته باشد. این مجموعه ای از فرآیندهای است که توسط شاخه ای از سیستم عصبی محیطی موسوم به سیستم عصبی اتونوم (ANS) تنظیم می شود، که علاقه بسیاری از محققان اوتیسم را به خود جلب کرده است.
ANS اگر به طور صحیح عمل نکند منجر به مجموعه ای از شرایط به نام “dysautonomias” می شود. از آنجا که ANS با بسیاری از سیستم های بدن ارتباط برقرار می کند، dysautonomias می تواند از ویژگی های اختلالات بی شماری تقلید کند.علائم مختلفی وجود دارد – از جمله سرگیجه، خستگی، تغییرات ضربان قلب، لرزش عضلات و مشکلات مغزی.
همه ما ممکن است این علائم را تجربه کرده باشیم. اما آنها می توانند باعث یک وضعیت مزمن شوند و در زندگی روزمره تداخل داشته باشند. متأسفانه، dysautonomias بسیار کم تشخیص داده شده است، زیرا صفات آنها غیر اختصاصی است و به راحتی توسط پزشکان نادیده گرفته می شود.
مکانیسم های مقابله:
تیم ما 15 سال است که مشغول مطالعه ANS در کودکان اوتیسم است. دریافتیم که کودکان اوتیسم اغلب علائم بیماریهای خودمختار مانند تغییرپذیری پایین در ضربان قلب را نشان می دهند. ما همچنین هدایت پوست را اندازه گیری کرده ایم و دریافتیم که شاخه سمپاتیک ANS در کودکان مبتلا به اوتیسم بیش از حد فعال است – که با گزارش هایی از اضطراب بالا در این گروه با توجه به تحقیقات قبلی همراه است.
افراد مبتلا به اوتیسم اغلب حساسیت به محرک های حسی مانند سر و صدا را تجربه می کنند، پدیده ای که ممکن است اضطراب آنها را برانگیزد. جالب است که مطالعات نشان می دهد حرکات تکراری می تواند به سرکوب شدت اطلاعات حسی وارد شده کمک کند. برخی از متخصصان پیشنهاد می کنند که افراد مبتلا به اوتیسم بطور مستقیم این رفتارها را انجام می دهند تا اضطراب و واکنش سیستم همدردی خود را کاهش دهند.
ما نشان داده ایم که استفاده از تحریک مغناطیسی transcranial با تکرار فرکانس پایین (TMS) به قشر فرونتال می تواند پاسخ جنگ وگریز را در کودکان اوتیسم کاهش دهد. هرچه این جلسات درمانی برای کودکان بیشتر شود، پاسخ 5 کمتر می شود. ما در حال تلاش برای دستیابی به نتایج مشابه روشهای دیگری مانند نوروفیدبک هستیم.
دانشمندان دیگر از داروهایی مانند پروپرانولول، مسدود کننده بتا برای هدف قرار دادن واکنش جنگ یا گریز و بهبود تمرکز و اضطراب در کودکان اوتیسم استفاده کرده اند. این داروها با مسدود کردن گیرنده ها برای انتقال دهنده های عصبی اپی نفرین (یا آدرنالین) و نوراپی نفرین کار می کنند.
مشکل در دستگاه گوارشی:
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است بیشتر از مشکلات مربوط به دستگاه گوارش – از جمله اسهال، یبوست و درد شکم – نسبت به همسالان عصبی خود رنج ببرند. پزشکان غالباً این موارد را به آلرژی، حساسیت به مواد غذایی یا میکروبیوتومی غیر طبیعی ارتباط می دهند – همه اینها ممکن است نقش داشته باشد.
با این حال، اختلالات دستگاه گوارش نیز یکی از ویژگی های متداول اختلال عملکرد اتونوم است. در حقیقت، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر علائم مشابه را در دستگاه خودمختار، مانند تغییر ضربان قلب آتیپیک، نسبت به افراد مبتلا به اوتیسم نشان می دهند.
ANS با سیستم ایمنی بدن نیز در ارتباط است و این تشخیص این مسئله که حلقه بازخورد از کجا شروع می شود دشوار میکند: آیا حساسیت غذایی باعث ایجاد اختلال در عملکرد بدن می شود؟ یا اینکه آیا اختلال اتونوم سیستم ایمنی بدن را تحت فشار قرار داده و باعث می شود که نسبت به بعضی از غذاهای خاص واکنش نشان داده شود؟
شاید نیازی به پاسخگویی به این سؤال نباشد. همانطور که به پاسخ TMS و نورو فیدبک پی بردیم، هدف قرار دادن سیستم های سطح بالا مانند مغز می تواند اثرات مثبتی بر روی اعصاب محیطی و سیستم ایمنی بدن داشته باشد و بر روی برخی از مشکلات جسمی و اضطرابی که بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم تجربه می کنند، تأثیرات مثبتی داشته باشد. محرک ها ناشناخته هستند.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منابع:
- Wang Y. et al. Appl. Psychophysiol. Biofeedback 41, 47-60 (2016) PubMed
- Kerns C.M. et al. J. Autism Dev. Disord. 44, 2851-2861 (2014) PubMed
- Gillot A. and P.J. Standen J. Intellect. Disabil. 11, 359-370 (2007) PubMed
- Condy E.E. et al. J. Autism Dev. Disord. 47, 2795-2804 (2017) PubMed
- Casanova M.F. et al. Front. Hum. Neurosci. 8, 851 (2014) PubMed
- Sagar-Ouriaghli I. et al. J. Psychopharmacol. 32, 641-653 (2018) PubMed
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.