اختلال عاطفی فصلی (SAD) نوعی افسردگی است که مربوط به تغییر در فصول است – SAD هر سال تقریبا در همان زمان شروع می شود و پایان می یابد. اگر مانند اکثر افراد مبتلا به SAD هستید ، علائم شما از پاییز شروع می شود و تا ماه های زمستان ادامه دارد و انرژی شما را کم می کند و احساس بدخلقی ایجاد می کند. بعضی اوقات ، SAD باعث افسردگی در بهار یا اوایل تابستان می شود.
SAD هم مثل سایر چالش های مربوط به مغز مثل انواع دیگر افسردگی، درمان های ترکیبی را دارا می باشد: به خاطر تغییر فصل شاید نور درمانی (فتوتراپی) اولین فاکتور لازم باشد و البته داروها و روان درمانی نیز لازم هستند.
علائم
در بیشتر موارد ، علائم اختلال عاطفی فصلی در اواخر پاییز یا اوایل زمستان ظاهر می شود و در روزهای آفتابی بهار و تابستان از بین می رود. با اینکه کمتر معمول است ، اما برای بعضی افراد این الگوی افسردگی از بهار یا تابستان شروع می شود. در هر صورت ، علائم ممکن است خفیف، شروع شده و با پیشرفت فصل شدیدتر شوند.
علائم و نشانه های SAD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تقریباً هر روز احساس افسردگی می کنید
- از دست دادن علاقه به فعالیتهایی که زمانی از آنها لذت می بردید
- داشتن انرژی کم
- مشکل در خوابیدن
- تغییراتی در اشتها یا وزن خود تجربه می کنید
- احساس سستی یا آشفتگی
- در تمرکز مشکل دارید
- احساس ناامیدی ، بی ارزشی یا گناه
- داشتن افکار مکرر درباره مرگ یا خودکشی
SAD پاییز و زمستان
علائم خاص SAD در شروع زمستان ، که گاهی اوقات افسردگی زمستان نامیده می شود ، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بیش از حد خوابیدن
- تغییر اشتها ، به ویژه اشتیاق به غذاهای پر کربوهیدرات
- افزایش وزن
- خستگی یا انرژی کم
SAD بهار و تابستان
علائم خاص اختلال عاطفی فصلی با شروع تابستان ، که گاهی اوقات افسردگی تابستان نامیده می شود ، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل خواب (بی خوابی)
- اشتهای ضعیف
- کاهش وزن
- تحریک یا اضطراب
تغییرات فصلی در اختلال دو قطبی
در بعضی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ، بهار و تابستان می تواند علائم شیدایی یا نوع شدیدتری از شیدایی (هیپومانیا) را به وجود آورد و پاییز و زمستان می تواند دوره افسردگی باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اینکه بعضی روزها احساس ضعف می کنید طبیعی است. اما اگر هر چند روز یکبار احساس ناراحتی می کنید و نمی توانید انگیزه ای برای انجام فعالیت هایی که به طور معمول از آنها لذت می برید دریافت کنید ، به پزشک مراجعه کنید. این امر به ویژه اگر الگوی خواب و اشتهای شما را تغییر دهد ، و بخواهید برای راحتی یا آرامش به الکل روی آورید یا احساس ناامیدی کرده یا به خودکشی فکر کنید بسیار مهم است و باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علل
علت خاص اختلال عاطفی فصلی ناشناخته مانده است. برخی از عوامل عبارتند از:
- ساعت بیولوژیکی شما (ریتم شبانه روزی): کاهش سطح نور خورشید در پاییز و زمستان ممکن است باعث شروع زمستان SAD شود. این کاهش نور خورشید ممکن است ساعت داخلی بدن شما را مختل کرده و منجر به احساس افسردگی شود.
- سطح سروتونین: افت سروتونین ، ماده شیمیایی مغز (انتقال دهنده عصبی) که بر خلق و خوی تأثیر می گذارد ، ممکن است در SAD نقش داشته باشد. کاهش نور خورشید می تواند باعث افت سروتونین شود که ممکن است باعث افسردگی شود.
- سطح ملاتونین: تغییر فصل می تواند تعادل سطح ملاتونین بدن را که در الگوهای خواب و خلق و خو نقش دارد ، مختل کند.
عوامل خطر
اختلال عاطفی فصلی در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می شود. و SAD در جوانان بیشتر از بزرگسالان رخ می دهد.
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال عاطفی فصلی را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: افراد مبتلا به SAD احتمال دارد که دارای خویشاوندی با SAD یا نوع دیگری از افسردگی باشند.
- داشتن افسردگی یا اختلال دو قطبی: در صورت داشتن یکی از این موارد ، علائم افسردگی ممکن است به صورت فصلی بدتر شود.
- دور از استوا زندگی کردن: به نظر می رسد SAD بیشتر در میان افرادی که در شمال یا جنوب خط استوا زندگی می کنند شایع است. این ممکن است به دلیل کاهش نور خورشید در زمستان و روزهای طولانی تر در ماه های تابستان باشد.
مشکلاتی که ایجاد می کند
علائم و نشانه های اختلال عاطفی فصلی را جدی بگیرید. مانند سایر انواع افسردگی ، SAD در صورت عدم درمان می تواند بدتر شود و منجر به مشکل شود. این می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کناره گیری اجتماعی
- مشکلات مدرسه یا کار
- سوء مصرف مواد
- سایر اختلالات بهداشت روان مانند اضطراب یا اختلالات خوردن
- افکار یا رفتار خودکشی
درمان می تواند به جلوگیری از عوارض کمک کند ، به خصوص اگر SAD قبل از بدتر شدن علائم تشخیص داده شده و درمان شود.
اگر احساس می کنید درگیر SAD هستید به یک متخصص مراجعه کنید. گاهی شناختن ما از ماهیت یک
چالش و کمک از یک نفر می تواند بسیار کمک کننده باشد.
منبع :http://www.mayoclinic.org
سید مهدی ساداتی هستم. عاشق مغز! داروساز و دانشجوی دکترای تخصصی علوم اعصاب. عضو تیم مرکز سلامت مغز دانا! از علاقه هام شناسوندن کارایی های هیجان انگیز مغز به زبان ساده به آدمهاست! جست و جو می کنم در افسردگی، داروهای موثر بر مغز و سایر بیماری های حوزه ی روان و البته نوروپلاستیسیتی!