مقدمه
ما موقعیت های واقعی زندگی را در رویاهایمان پردازش می کنیم. اما این بدان معنا نیست که همیشه باید به آنها توجه کنیم. چه در آسمان پرواز کنید، چه از یک ساختمان دوازده طبقه سقوط کنید. یا با همسایه خود رابطه عاشقانه داشته باشید. رویاها پنجره ای به دنیایی بدون محدودیت هستند. دنیای رویا، متفاوت است.
جایی که موانع زندگی روزمره ما وجود ندارد. برخی از بخشهای دنیای رویاهای ما واقع بینانه به نظر میرسند. اما برخی دیگر نشانههایی از تخیل ما هستند. این سؤال را به ذهن متبادر می کند که آیا رویاهای ما معنایی دارند؟ برای محققان، این موضوع مدتهاست که محل بحث بوده است.
به گفته Antti Revonsuo، متخصص علوم اعصاب شناختی
رویاها برای آماده کردن ما برای موقعیت های واقعی زندگی هستند که ممکن است در آینده با آنها روبرو شویم. او می گوید که رویاپردازی دنیایی را شبیه سازی می کند که در آن غوطه ور هستیم. رویاها به ما کمک می کنند تا تهدیدات را بشناسیم. یاد بگیریم که چگونه به روشی معنادار به آنها پاسخ دهیم. Revonsuo میگوید: ما آنها را قبل از وقوع تمرین میکنیم.
هدف رویاها
رویا دیدن ما را برای تعاملات اجتماعی آماده می کند. رویاهای مثبت و خنثی ممکن است به تقویت شناخت و ادراک اجتماعی ما کمک کند. «ما به ندرت در دنیای رویاهای خود تنها هستیم. بنابراین این رویاها به ما کمک میکنند تا تعامل اجتماعی را تمرین کنیم. روونسوئو میگوید: منطقی نیست که رویاها معنی نداشته باشند. زیرا در طول تاریخ تکامل ما باقی ماندهاند.
حیوانات نیز خواب می بینند و بعید است که بی دلیل باشد. کارشناسان دیگر معتقدند که وسعت رویا به قدری گسترده است که تعریف هدف و معنای آن مانند تعریف هدف تفکر و بیداری است. رویا دیدن فقط فکر کردن است. اما در حالت مغزی متفاوت. پروفسور دیدره بارت، استاد روانشناسی هاروارد، نویسنده کتاب کمیته خواب، می گوید که تعیین هدف آن بستگی به این دارد که در مورد آن چه رویا می بینید. او میگوید: ما در هنگام خواب مانند زمانی که بیدار هستیم، مانند روابط، مسائل کاری، امیدها و ترسها، عذاب میکشیم. رویاها متفاوت هستند، اما محتوا اغلب یکسان است.
نواحی بینایی مغز در هنگام خواب بسیار فعال تر هستند و مراکز احساسی نیز فعال تر هستند.
بارت می گوید در حالی که منطق خطی و حوزه های زبانی کاهش می یابد. «ما زیاد به کلمات فکر نمی کنیم. ما به تصاویر، روایتهای ساده و به روشهای احساسی شهودی فکر میکنیم.» بارت میگوید که رویاها بسیاری از مسائل مشابهی را که ما در بیداری با آنها مواجه میشویم حل میکنند. اما او توصیه نمیکند که آنها یک هدف یا حتی چندین هدف داشته باشند. او میگوید: «رویاها به ما ایده متفاوتی از نحوه انجام کارها میدهند. زیرا به ما کمک میکنند خارج از چارچوب فکر کنیم. درواقع میتوانند مشکلاتی را که مستلزم مخالفت با خرد مرسوم است حل کنند.
بارت می گوید بسیاری از ما روش هایی برای نزدیک شدن به مسائلی داریم که از تجربیات اولیه دوران کودکی ما سرچشمه می گیرد. اما رویاها به ما کمک میکنند متفاوت فکر کنیم. زیرا قشر جلوی مغز که با عادتها و رفتارهای آموختهشده مرتبط است، در هنگام رویا دیدن کمتر فعال است.
آیا رویاهای شما همیشه باید نگران کننده باشد؟
ممکن است به طور خودکار رویاهایی را در مورد زمانی که ترسناک هستند بیابید. چیزهایی مانند کابوس های پس از سانحه. کابوس های شدیدتر که ممکن است رویدادهای آسیب زا واقعی را تکرار کنند و به ویژه خشونت آمیز باشند. اینها شما را نگران می کنند. بارت میگوید، اما در بیشتر موارد این کار را انجام میدهند زیرا ما متحجر از خواب بیدار میشویم.
با این حال، به طور کلی، مردم بیشتر از آنچه لازم است به رویاهای خود اهمیت می دهند. دیدن برخی رویاهای جنسی در مورد شخصی غیر از شریک تک همسری نسبتاً طبیعی است. مردم همچنین ممکن است رویاهایی ببینند که در آن شخصی را به قتل رسانده اند. اما این بدان معنا نیست که آنها در زندگی واقعی افراد خشن هستند. بارت میگوید بیشتر اوقات به بیمارن خود میگوید که نگران رویاهای خود نباشند. معمولاً رویاهایی که شامل رابطه جنسی یا پرخاشگری هستند، کمتر نگران کننده اند.
بارت میگوید:
«رویاها شبکهای از تداعیها را برای چیزهایی ایجاد میکنند که ممکن است بهطور استعاری بخشی از وجود ما باشند. اما به هیچیک از اقداماتی که ممکن است در زندگی واقعی انجام دهیم، نزدیک نیستند.» اگرچه ارزش دارد به رویاهای خود نگاه کنید. حتی به برخی از موضوعاتی که ممکن است غالب باشند توجه کنید.
احساس گناه در مورد یک برخورد جنسی رویایی، ضروری نیست. با این حال، رویاها می توانند دیدگاه متفاوتی در مورد تهدیدها و مشکلاتی که در زندگی روزمره با آن ها مواجه می شویم به ما بدهد. بارت میگوید آنچه در شب خواب میبینیم میتواند به ما اجازه دهد تا به روشی «انعطافپذیر» فکر کنیم. راهحلهای جدیدی برای مسائلی که روزگارمان را فرا گرفته است، پیدا کنیم.
رویاهای خود را ثبت کنید
ابتدا باید رویاهای خود را به خاطر بسپاریم تا آنها را تشخیص دهیم. از یک دفترچه رویاهایی که در هنگام خواب در نزدیکی خود خواهید داشت استفاده کنید. وقتی از خواب بیدار شدید رویاهای خود را یادداشت کنید.
- وقتی از خواب بیدار می شوید حرکت نکنید. سعی کنید رویای خود را به خاطر بسپارید. احساس خود را در خواب، واکنشهای عاطفی، هر چیز غیرعادی، چیزهایی که هرگز در زندگی بیداری رخ نمیدهند، توصیف کنید.
- از علائم خواب خود آگاه باشید.
- اگر هنگام بیدار شدن خواب خود را به خاطر نمی آورید، سعی کنید ساعت زنگ دار را تنظیم کنید. تا در زمانی که احتمالاً خواب می بینید، بیدار شوید. از آنجایی که دورههای REM تقریباً در فواصل نود دقیقهای رخ میدهند، زمانهای خوب چندین برابر نود دقیقه از زمان خواب شما خواهد بود. با تنظیم زنگ ساعت چهار و نیم، شش یا هفت و نیم ساعت بعد از خواب، دوره های REM بعدی را هدف قرار دهید.
- رویای شفاف، آگاهانه رویا دیدن است. رویای شفاف اجازه تجربه غیرممکن ها، حل مشکلات، تمرین یک ورزش و غیره را می دهد. ما عمدتاً در حالت REM خواب رویا می بینیم.
درصورت داشتن هرگونه اختلال خواب، به واحد اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع: Do All Dreams Have Meaning? | Discover Magazine
Exploring the World of Lucid Dreaming – 1mproves – Personal Growth
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.