ذهن آگاهی حالتی از توجه فعال و باز به زمان حال است. این حالت به عنوان مشاهده افکار و احساسات بدون قضاوت کردن آنها به عنوان خوب یا بد توصیف می شود.
ذهن آگاهانه زندگی کردن در لحظه و بیدار کردن خود به زمان حال است. به جای اینکه در گذشته یا پیش بینی آینده بنشینیم. هشیار بودن یعنی مشاهده و برچسب گذاری افکار، احساسات، احساسات در بدن به شیوه ای عینی. بنابراین ذهن آگاهی می تواند ابزاری برای جلوگیری از انتقاد از خود و قضاوت در حین شناسایی و مدیریت احساسات دشوار باشد.
ذهن آگاهی ریشه در آموزه های بودایی و هندو دارد. بودیسم شامل سفر به سوی روشنگری است. و مفهوم «ساتی» – که شامل توجه، آگاهی و حضور است. اولین گام به سوی روشنگری در نظر گرفته می شود. این اصطلاح تقریباً از زبان باستانی پالی به اصطلاح “ذهن‌آگاهی” ترجمه شد.
ریشه ذهن آگاهی
پیدایش ذهن آگاهی در فرهنگ غربی را می توان به جان کابات زین نسبت داد. کابات زین زیر نظر چندین معلم بودایی، مانند فیلیپ کاپلو و تیچ نات هان، ذهن آگاهی را مطالعه کرد. به عنوان استاد دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست در اواخر دهه 1970، Kabat-Zinn برنامه ای به نام کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) برای درمان درد مزمن ایجاد کرد. او متوجه شد که بیماران اغلب سعی می‌کنند از درد اجتناب کنند. اما این اجتناب منجر به پریشانی عمیق‌تر می‌شود. تمرین ذهن آگاهی رویکرد موفق تری بود.
همانطور که ذهن آگاهی به جریان اصلی علم و پزشکی تبدیل شد. به یک تکنیک درمانی محوری تبدیل شد. این روش در درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، رفتار درمانی دیالکتیکی، و درمان پذیرش و تعهد و سایر موارد ادغام شد.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی شامل دو عنصر کلیدی است: آگاهی و پذیرش. آگاهی دانش و توانایی تمرکز بر فرآیندها و تجربیات درونی خود، مانند تجربه لحظه حال است. پذیرش توانایی مشاهده و پذیرش – به جای قضاوت یا اجتناب – آن جریان های فکری است.
هدف از ذهن آگاهی چیست؟
هدف ذهن آگاهی پرورش دیدگاهی در مورد آگاهی و هویت فرد است. که می تواند آرامش روانی و رابطه ای بیشتری را به ارمغان آورد. همچنین می‌توان از ذهن آگاهی در درمان‌های مبتنی بر ذهن آگاهی برای رفع استرس، اضطراب یا درد و صرفاً برای آرام شدن بیشتر استفاده کرد.
دکتر محمد نامی و داستان ذهن آگاهی
دکتر محمد نامی ، مدیر آزمایشگاه مغز، شناخت و رفتار دانشگاه علوم پزشکی شیراز و مشاور پژوهشی دانشکده پزشکی هاروارد در برنامه ی Braincast به صورت علمی از داستان mindfulness یا ذهن آگاهی صحبت می کند.
تمرین ذهن آگاهی
تجربه یک فرد از زمان تمایل دارد ذهنی باشد و به شدت تحت تأثیر وضعیت عاطفی آنها باشد. ترس و ناامنی در مورد گذشته و آینده می تواند درک کامل زمان حال را دشوار کند. نکته کلیدی یادگیری نحوه توجه است.
ذهن آگاهی می تواند از طریق جلسات مدیتیشن یا لحظات کوچکتر در طول روز انجام شود. برای ایجاد حالت ذهن آگاهی، می توانید با نشستن و نفس عمیق شروع کنید. روی هر نفس و احساسات لحظه ای مانند صداها، بوها، دما و احساس عبور هوا به داخل و خارج از بدن تمرکز کنید.
پس توجه خود را به افکار و احساساتی که تجربه می کنید معطوف کنید. اجازه دهید هر فکری وجود داشته باشد بدون اینکه در مورد آن قضاوت کنید. یا به آن چیزهای منفی نسبت دهید. با این افکار بنشین این تجربه ممکن است واکنش عاطفی شدیدی را برانگیزد. بررسی این پاسخ می تواند فرصتی برای رسیدگی یا حل چالش های اساسی باشد.
چگونه ذهن آگاهی را تمرین کنم؟
برای پرورش آگاهی، افکار و احساسات خود را مشاهده کنید و بررسی کنید که چرا آن ایده های خاص ممکن است ظاهر شوند. برای پرورش پذیرش، از قضاوت کردن یا دور کردن افکار ناخوشایند خودداری کنید. احساسات طبیعی هستند و همه آنها را دارند. تصدیق آنها می تواند به شما کمک کند خودتان را بهتر درک کنید و به جلو بروید.
چگونه می توانم حواسم را بیشتر کنم؟
ذهن آگاهی می تواند به شما کمک کند تا در طول روز به لحظه حال برسید. همانطور که از خواب بیدار می شوید، می توانید بر روی تنفس و روشی که بدنتان به تدریج انرژی می گیرد تمرکز کنید. می توانید یک مدیتیشن مختصر را در روز کاری خود بگنجانید. شاید در زمان استراحت ناهار، و تمرکز و قدردانی از تجربه غذا خوردن در طول وعده های غذایی داشته باشید.
فواید ذهن آگاهی
ذهن آگاهی اغلب در مدیتیشن و انواع خاصی از درمان استفاده می شود. از مزایای آن می توان به کاهش سطح استرس، کاهش نشخوارهای مضر و محافظت در برابر افسردگی و اضطراب اشاره کرد. حتی تحقیقات نشان می دهد که ذهن آگاهی می تواند به افراد کمک کند تا بهتر با طرد شدن و انزوای اجتماعی کنار بیایند.
آیا ذهن آگاهی واقعاً کار می کند؟
مطالعات مروری نشان می دهد که مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند به کاهش اضطراب، افسردگی و درد کمک کند. به میزان کمتری می توانند استرس را کاهش دهند و کیفیت زندگی را بهبود بخشند. با این حال، ناهماهنگی در نحوه تعریف و اندازه گیری ذهن آگاهی، تعیین اینکه آیا ذهن آگاهی واقعاً مزایای دیگری دارد یا خیر، دشوار می کند.
چگونه ذهن آگاهی به کاهش اضطراب کمک می کند؟
ذهن آگاهی شامل آگاهی و پذیرش است، که می تواند به افراد کمک کند تا احساسات ناراحت کننده را درک کنند و با آنها کنار بیایند و به آنها امکان کنترل و تسکین را می دهد. برای پرورش این مهارت‌ها، روی تنفس تمرکز کنید تا نفس‌هایتان طولانی و عمیق‌تر شود. پرورش آگاهی از حواس پنج گانه. به افکار و احساسات خود توجه کنید و کنجکاوی و شفقت به خود را تمرین کنید.
سید مهدی ساداتی هستم. عاشق مغز! داروساز و دانشجوی دکترای تخصصی علوم اعصاب. عضو تیم مرکز سلامت مغز دانا! از علاقه هام شناسوندن کارایی های هیجان انگیز مغز به زبان ساده به آدمهاست! جست و جو می کنم در افسردگی، داروهای موثر بر مغز و سایر بیماری های حوزه ی روان و البته نوروپلاستیسیتی!