خواب آلودگی بیش از حد در طول روز می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برای بسیاری از افراد، احساس خستگی مفرط را می توان به نخوابیدن کافی در شب نسبت داد. اما چندین اختلال خواب نیز می تواند باعث خواب آلودگی در طول روز شود.

کمبود خواب و خواب آلودگی در طول روز ممکن است منجر به پیامدهای منفی در محل کار یا مدرسه شود. افرادی که در طول روز احساس خواب آلودگی می کنند و در شب بیدار می شوند ممکن است با تمرکز در محل کار مشکل داشته باشند. و همچنین خستگی می تواند بر تصمیم گیری و کنترل عاطفی تأثیر بگذارد. نگرانی دیگر افزایش خطر تصادف در جاده است. خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش خواب آلودگی در طول روز و داشتن خواب کافی در هر شب انجام دهید.

چرا خستگی مفرط در طول روز رخ می دهد؟

خستگی مفرط روز با خستگی بصورت کلی متفاوت است. خستگی مفرط به کمبود انگیزه انرژی اشاره دارد. که ممکن است به دلیل کمبود خواب رخ دهد. اما می تواند از عوامل دیگری مانند استرس عاطفی یا کسالت نیز ناشی شود.

برخی از اختلالات خواب می تواند منجر به احساس خواب آلودگی بیش از حد در طول روز شود. این شامل:

آپنه خواب

•  این اختلال با محدودیت یا انسداد راه هوایی فوقانی مشخص می شود. که باعث خفگی یا نفس نفس زدن افراد در خواب می شود. و اغلب در این فرآیند از خواب بیدار می شوند. آپنه خواب همچنین می تواند باعث خروپف شدید شود. که خواب را مختل می کند. و باعث می شود افراد – و شرکای آنها – در روز بعد احساس خستگی کنند.

نارکولپسی

•  نارکولپسی به عنوان میل شدید به خواب در طول روز تعریف می شود که به نوبه خود می تواند در خواب شبانه اختلال ایجاد کند. در طی «حملات خواب»، برخی از افراد مبتلا به نارکولپسی دچار کاتاپلکسی یا از دست دادن ناگهانی تون عضلانی می‌شوند/ که باعث می‌شود در حین تکان دادن سرشان به زمین بیفتد. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز از علائم اصلی نارکولپسی در نظر گرفته می شود.

پرخوابی

• پرخوابی یکی دیگر از بیماری هایی است که باعث می شود افراد در طول روز بیش از حد احساس خستگی مفرط کنند. بر خلاف نارکولپسی، پرخوابی باعث حملات خواب نمی شود. و کاتاپلکسی رخ نخواهد داد. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری ، پرخوابی ایدیوپاتیک دارند. به این معنی که علت آن مشخص نیست.

اختلال فاز خواب و بیداری تاخیری

•  افراد مبتلا به این اختلال – به طور خلاصه DSWPD – در مقایسه با سایر افراد دیرتر هنگام عصر احساس خستگی می کنند. و همچنین ممکن است در نتیجه دیرتر از خواب بیدار شوند. زمانی اتفاق می‌افتد که ریتم شبانه‌روزی فرد، که برنامه خواب و بیداری او را هدایت می‌کند، با چرخه‌های نور طبیعی و تاریکی هماهنگ نباشد. کسانی که سعی در اصلاح فاز تاخیری خواب و بیداری خود دارند ممکن است روز بعد دچار خواب آلودگی مفرط شوند.

اختلال ریتم خواب و بیداری غیر 24 ساعته

•  ریتم شبانه روزی اکثر بزرگسالان سالم هر 24 ساعت یکبار تنظیم مجدد می شود. تا با نور روز و تاریکی هماهنگ شود. برای افراد مبتلا به این اختلال، ریتم شبانه روزی در یک برنامه 24 ساعته گنجانده نشده است. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز یکی از علائم اصلی اختلال ریتم خواب و بیداری غیر24 ساعته در نظر گرفته می شود.

اختلال نوبت کاری

• یکی دیگر از شرایط ریتم شبانه روزی ، اختلال نوبت کاری، افرادی را تحت تاثیر قرار می دهد که شغل آنها مستلزم این است که شب ها دیروقت یا صبح زود کار کنند و در طول روز بخوابند. این اختلال بسته به زمانی که فرد کار می کند، می تواند باعث خواب آلودگی بیش از حد در روز یا شب شود. و همچنین باعث اختلال در خواب در طول زمان استراحت اختصاص داده شده برای او شود.

سندرم خواب ناکافی

اختلال دیگر، “سندرم خواب ناکافی” زمانی رخ می دهد که افراد به طور مداوم در شب به دلیل عواملی مانند مسئولیت های خانوادگی یا برنامه کاری که مستلزم بیدار شدن زودهنگام است، نمی توانند به اندازه کافی بخوابند. خستگی مفرط در طول روز اغلب در نتیجه رخ می دهد. جالب است که شایع ترین اختلال خواب تشخیص داده شده – بی خوابی – لزوما باعث خواب آلودگی بیش از حد در طول روز نمی شود. افراد مبتلا به بی خوابی معمولاً به جای احساس خستگی مفرط که آنها را مجبور به خواب می کند، خستگی مفرط ناشی از ناتوانی در خواب را تجربه می کنند. جدای از اختلالات خواب، عوامل دیگری نیز می توانند باعث خستگی مفرط در طول روز شوند

جت لگ یک وضعیت ریتم شبانه روزی که مسافران خارج از کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. تا با منطقه زمانی فعلی خود سازگار شوند. می تواند افراد را در طول روز بسیار خسته کند. داروهای آرام بخش نیز باعث ایجاد خستگی در طول روز می شوند. علاوه بر این، یک مطالعه در سال 2019 نشان می دهد که خواب آلودگی بیش از حد ممکن است به صورت ژنتیکی به ارث برسد.

چقدر به خواب نیاز دارید؟

بزرگسالان معمولاً به هفت تا هشت ساعت خواب در هر شب نیاز دارند. بر اساس نظرسنجی انجام شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، تقریباً 35 درصد از پاسخ دهندگان گزارش کردند که شش ساعت یا کمتر خواب شبانه دارند. بنابراین یک استراحت خوب شبانه برای ریکاوری و ترمیم بدن ضروری است. کسانی که به طور منظم به اندازه کافی نمی خوابند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برخی اختلالات از جمله فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی، چاقی، دیابت و افسردگی قرار دارند.

اغلب بزرگترها برای خواب و بیداری شان برنامه دارند. اما نوزاد به دوعلت قادر به انجام این کار نیست. اول این که آن قدر از نظر جسمی بالغ نشده که بتواند این کار را بکند. و دوم این که هنوز شما نتوانسته اید او را راهنمایی و تربیت کنید.  او به محض این که بتواند به بلوغ جسمی کافی برسد، از راهنمایی شما هم استفاده خواهد کرد.

نوزادان اغلب برنامه خواب خود را به تدریج با برنامه خواب بزرگ ترها تطبیق می دهند. ولی خواب منظم و یکسره شب، معمولاً تا قبل از چهار ماهگی که کودک از نظر جسمی بالغ شده است، پیش نمی آید. کودک شما خیلی بیشتر از آنچه که تصور کنید، شب ها از خواب بیدار می شود. بعضی از بچه ها می توانندخودشان را آرام کنند و دوباره بخوابند. در حالی که بقیه بیدار می مانند و سرجایشان وول می خورند و بالاخره هم مادرشان را صدا می زنند.

همانطور که در توصیه های ما می بینید، میزان خوابی که باید هر شب داشته باشید در طول زندگی شما تغییر می کند.

اگر بعد از یک شب بدون خواب کافی در طول روز احساس خستگی مفرط می کنید، ممکن است بتوانید به سادگی با استراحت بیشتر خستگی خود را کاهش دهید. راه حل دیگر ممکن است بهبود بهداشت خواب با رفتن به رختخواب و بیدار شدن در ساعات مشخص هر روز، پرهیز از کافئین در بعدازظهر و عصر و حفظ یک محیط آرام در اتاق خواب باشد.

با این حال، احساس خستگی مفرط در طول روز ممکن است مستلزم مراجعه به پزشک باشد – به خصوص اگر هر شب برای مدت زمان توصیه شده بخوابید.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.