نکات کلیدی راجع به رویا دیدن
- خواب REM و غیر REM هر دو برای یادگیری و ذخیره خاطرات طولانی مدت مهم هستند.
- تحقیقات جدید نشان می‌دهد که دیدن رویاهای عجیب یا غیرعادی ممکن است یکی از راه‌های مغز شما برای سازماندهی تجربیات زندگی‌تان و یادگیری بهتر ساختار جهان باشد.
- خواب ناکافی REM می تواند منجر به مشکل در به خاطر سپردن اشیا یا مفاهیمی شود که اخیراً یاد گرفته اید.
سازماندهی تجربیات واقعی در رویاها
ممکن است بعد از بیدار شدن، به یاد آورید که رویای عجیبی دیده‌اید و به دنبال تعبیر خوابتان بوده باشید. یک مطالعه جدید نشان داده که اگرچه محتویات رویای شما ممکن است تعبیری نداشته باشد، اما میتواند به سازماندهی مغز شما کمک کند.
به گفته محققان، رویاهایی که شامل تکه‌هایی از خاطرات است میتواند راهی برای مغز برای پردازش تجربیات بیداری باشد.
اهمیت رویا
رویاپردازی در شب میتواند به اندازه جمع آوری تجربیات جدید در روز برای مغز شما مهم باشد. نیکلاس دیپروا، دانشجوی دکترا در گروه علوم اعصاب محاسباتی در دانشگاه برن در سوئیس و نویسنده اصلی این مقاله می گوید: به خاطر داشته باشید که به ازای هر دو ساعتی که بیدار می‌مانید و اطلاعات جدید را دریافت می‌کنید، یک ساعت می‌خوابید، بدون اینکه هیچ اطلاعاتی وارد شود.
محققان همچنین بر اهمیت خواب REM، جایی که رویا در آن رخ می دهد، برای تیز نگه داشتن ذهن تأکید کردند.
خواب REM چیست؟
مرحله خواب با حرکت سریع چشم (REM) آخرین مرحله در چرخه خواب است که با رویاهای واضح، فلج عضلانی و حرکت چشم مشخص می شود. خواب REM حدود 60 تا 90 دقیقه پس از به خواب رفتن رخ می دهد و این مرحله در نیمه دوم شب طولانی تر می شود.
نقش خواب REM در یادگیری و حافظه
اگر تا به حال یک روز را بدون خوابیدن گذراندهباشد، تجربه کرده اید که به خاطر سپردن برخی رویدادها یا حفظ اطلاعات جدید برای شما سخت بوده است. تحقیقات نشان می دهد که خواب REM برای تثبیت خاطرات ضروری است.
توماس ام. کیلکنی، متخصص خواب و مدیر انستیتوی پزشکی خواب در بیمارستان دانشگاه استاتن آیلند، میگوید مغز مخصوصا خواب از نوع REM را دوست دارد. اگر فردی دچار کمبود خواب شود و سپس بخوابد، زمان بیشتری را نسبت به معمول در خواب REM می‌گذراند.
اهمیت رویا دیدن برای رشد اولیه مغز در نوزادان
در حالی که نقش دقیق رویاپردازی نامشخص است، یک دلیل بالقوه برای رویا دیدن، ایجاد و تقویت ارتباطات در مغز است. کیلکنی میگوید این شواهد در نوزادانی مشاهده شده است که بیش از 18 تا 20 ساعت در روز را در خواب می گذرانند تا رشد اولیه مغزشان تسهیل شود. و از بین مراحل خواب، نوزادان در 50 درصد مواقع در خواب REM هستند.
ایجاد ارتباطات عصبی
تصور بر این است که تصویرسازی رویا به ایجاد ارتباطات عصبی جدید در مغز در هنگام خواب نوزاد کمک می کند.
دپروا پیشنهاد میکند که ممکن است هدفی علمی برای انسان ها وجود داشته باشد که به رؤیاپردازی فراتر از دوران نوزادی ادامه دهند.
دپروا میگوید: «در طول رشد کودکی، ما نه تنها قسمت‌های خاصی را حفظ می‌کنیم، بلکه مفاهیم کلی درباره جهان را یاد می‌گیریم، که ساختار اصلی مغز ما را می‌سازد: یادگیری نحوه تشخیص اشیاء، راه رفتن یا صحبت کردن».
محتویات رویای شما ممکن است مهم نباشد
دپروا در تحقیقات خود می خواست پاسخی برای رویاهایی که شبیه یک فیلم عجیب هستند بیابد. او این فرضیه را مطرح کرد که رویاها تجربیاتی مجازی ایجاد می کنند تا به مغز کمک کنند در مورد جهان بیاموزند. یک رویا می تواند از یک خاطره یا مجموعه ای از خاطرات متعدد و نامرتبط باشد.
درک خواب REM با استفاده از هوش مصنوعی
تیم او از هوش مصنوعی برای شبیه سازی تجربیات مجازی افراد هنگام خواب استفاده کردند. با این که روش هنوز به طور مستقیم بر روی انسان آزمایش نشده است، Deperrois گفت این مدل در پیش بینی های خاص در سطح رفتاری و عصبی موثر بوده است.
در حالی که مدل در “حالت بیداری” بود، به آن تصاویر مختلفی از قایق گرفته تا سگ نشان داده شد. حین خواب غیر REM، این مدل نشان داد که فعالیت مغز خاموش می شود و مغز محرکی را که قبلا ارائه شده بود تکرار می کند. در خواب REM، فعالیت مغزی نامنظم و پویا زمانی که فرد در حال خواب دیدن است سیگنال می دهد. در طول خواب REM، چیزهایی که نشان داده شده بود با هم قاتی شده بودند.
درک اهمیت خواب REM در مدل
خواب غیر REM و REM هر دو برای حفظ حافظه ضروری هستند. با این حال، حذف خواب REM یا داشتن خلاقیت کمتر در رویاها در این مدل باعث کاهش دقت در شناسایی مجدد اشیاء شد.
یافته ها نشان می دهد که رویاها برای حفظ خاطراتی خاص استفاده نمی شوند، بلکه ادغام خاطرات در رویاها به مغز کمک می کند تا افکار خود را مرتب کند.
دیپروا گفت: “این نشان می دهد که چرا رویاهای ما اغلب عناصری را از قسمت های مختلف زندگی ما ترکیب می کنند. تولید تجربیات مجازی جدید اما واقعی مستلزم آن است که مغز چیزهای زیادی در مورد ساختار دنیای ما بیاموزد. دانشی که برای زندگی در محیط واقعی در هنگام بیداری ارزشمند است.”
این مطلب چه معنایی برای شما دارد
خواب فواید بسیاری برای سلامتی دارد، از پاکسازی موارد زائد از مغز و کاهش استرس گرفته تا بازیابی عضلات. همچنین شواهد قوی وجود دارد که خواب برای یادگیری و حفظ حافظه مهم است.
Deperrois و همکارانش از یافته های جدید برای طراحی آزمایشی جدید با شرکت کنندگان انسانی استفاده می کنند. هدف آنها این است که ببینند رویاها چگونه بر دیگر جنبه های عملکرد مغز تأثیر می گذارد.
از آنجایی که تحقیقات آنها یک مطالعه بالینی نبود، خیلی زود است که فقط از این مطالعه نتیجه بگیریم که رویا دیدن برای یادگیری ضروری است. اما دپروا میگوید وقتی مفاهیم و مهارت های جدید را یاد می گیریم، رویاپردازی در بازسازی مغز ما نقش دارد.
منابع
- Deperrois N, Petrovici MA, Senn W, Jordan J. Learning cortical representations through perturbed and adversarial dreaming. eLife. 2022;11:e76384. doi:10.7554/eLife.76384
- https://www.verywellhealth.com/weird-dreams-process-experience-5324057
- Kumar D, Koyanagi I, Carrier-Ruiz A, et al. Sparse activity of hippocampal adult-born neurons during REM sleep is necessary for memory consolidation. Neuron. 2020;107(3):552-565.e10. doi:10.1016/j.neuron.2020.05.008
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.