بیماری آلزایمر، این اختلال پیشرونده که بیشتر افراد مسن 65 سال و بالاتر را تحت تاثیر قرار می دهد، ششمین علت مرگ و میر است. برخی از داروها برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری تایید شده اند، اما محققان همچنان در جستجوی کسب اطلاعات بیشتر در مورد روند بیماری و یافتن درمان هستند. در اینجا مروری کوتاه بر تغییرات مخرب ناشی از بیماری آلزایمر در مغز و درمان آورده شده است. زوال عقل اسم یک بیماری خاص نیست، بلکه یک اصطلاح کلی برای اختلال در توانایی به یاد آوردن، فکر کردن، یا تصمیم گیری است که در انجام فعالیت های روزمره اختلال ایجاد می کند. بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است.
آیا زوال عقل نتیجه اجتناب ناپذیر افزایش سن است؟
نه. اگرچه زوال عقل بیشتر افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما بخشی از پیری طبیعی نیست. سن بالا باعث زوال عقل نمی شود، اما زوال عقل اغلب افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. زوال عقل صرفاً به یک وضعیت زوال ذهنی اشاره دارد که آنقدر شدید است که بر فعالیت های روزمره زندگی تأثیر می گذارد. تقریباً در هر سنی ممکن است کلیدهای خود را فراموش کنید کجا گذاشته اید. زمانی که شخصی به طور مداوم نام چیزها را به خاطر نمی آورد، نمی تواند مراحل را برای یافتن چیزها دنبال کند و از کل این فرآیند گیج و ناراحت می شود، عادی نیست.
خواندن این مطلب را از دست ندهید:
آیا انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد؟
در حالی که آلزایمر شایع ترین و شناخته شده ترین شکل زوال عقل است، اما تنها نوع آن نیست. زوال عقل عروقی یا اختلال شناختی عروقی شایع ترین نوع بعدی است و می تواند پس از قطع گردش خون در مناطقی از مغز رخ دهد. این می تواند ناشی از یک سکته مغزی بزرگ یا رویدادهای کوچکتر باشد که تأثیر بیشتری بر عملکرد در طول زمان می گذارد. هم آلزایمر و هم زوال عقل عروقی باعث تغییراتی در نحوه عملکرد مغز می شوند. از آنجایی که نواحی مختلف مغز آسیب می بیند، می تواند باعث مجموعه ای از علائم مانند از دست دادن حافظه، مشکلات در تفکر و توجه، مشکلات در قضاوت و تصمیم گیری و تغییرات خلقی شود.
آیا زوال عقل برگشت ناپذیر است؟
گاهی اوقات، برخی از اشکال زوال عقل یا زوال شناختی ممکن است به دلیل افسردگی، عوارض جانبی داروها، سوء مصرف الکل، عدم تعادل تیروئید و کمبود ویتامین رخ دهد. عاقلانه است که به دنبال تشخیص دقیق از پزشک باشید. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک، یا روانشناس ارجاع دهد.
آیا درمانی برای کمک به افراد مبتلا به زوال عقل یا زوال شناختی موجود است؟
بله. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در حافظه، توجه، برقراری ارتباط، استدلال یا قضاوت مشکل دارید و احساس افسردگی می کنید، آموزش نوروفیدبک می تواند به بهبود این علائم کمک کند. آموزش نوروفیدبک متکی بر انعطاف پذیری عصبی مغز و توانایی شگفت انگیز آن در یادگیری و سیم کشی مجدد خود برای جبران مناطقی است که در اثر بیماری یا ضربه آسیب دیده اند. یک مطالعه روی بیماران مبتلا به آلزایمر که آموزش نوروفیدبک را دریافت کردند، بهبود در حافظه، یادآوری و تشخیص را نشان داد.
اگر میخواهید از نحوه کارکرد نوروفیدبک و روش انجام آن بیشتر بدانید، مطلب زیر را حتما بخوانید:
نوروفیدبک برای درمان آلزایمر و زوال عقل
نوروفیدبک میتواند از دست دادن حافظه از طریق زوال عقل را کند یا متوقف کند. با این حال، با آموزش نوروفیدبک می‌توان عملکرد بخش‌های سالم مغز را به حداکثر رساند، خودتنظیمی فیزیولوژیکی را حفظ کرد و شروع برخی علائم را به تأخیر انداخت. البته باید توجه داشت که در زوال عقل، نوروفیدبک باید به طور مکرر برای حفظ بهبود و جلوگیری از عود اعمال شود. بسیار محتمل است که نوروفیدبک در آینده به بخشی منظم از مراقبت از سالمندان تبدیل شود تا با زوال قوای ذهنی مبارزه کند و افزایش طول عمر مغز در انسان را رقم بزند.
تحقیقات انجام شده درباره تاثیرگذاری نوروفیدبک بر زوال عقل و آلزایمر
در اینجا ما چند مطالعه را که در مورد زوال عقل و تکنیک‌های نوروفیدبک انجام شده‌اند بررسی می‌کنیم.
آنچه مشخص شده است این است که نوروفیدبک را می توان به تنهایی یا در کنار سایر روش های درمانی استفاده کرد. حافظه، ارتباط کلامی و درک مطلب می تواند بهبود یابد و نوروفیدبک در صورت استفاده مشترک با مهارکننده های کولین استراز ممکن است یک درمان بالقوه باشد که با آن می توان از وخامت تدریجی بیماران مبتلا به آلزایمر جلوگیری کرد.
(برای دسترسی به مقالاتی که در ادامه ذکر شده، روی آن کلیک کنید)
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که نوروفیدبک، در ترکیب با درمان مهارکننده‌های کولین استراز، ممکن است یک درمان بالقوه باشد که با آن می‌توان وخامت پیشرونده در بیماران مبتلا به آلزایمر را کنترل کرد.
مطالعه دیگری بیان می کند حافظه بیماران مبتلا به زوال عقل به دنبال نوروفیدبک “به طور قابل توجهی بهبود یافته” و مشاهده شد که برای بیماران در مراحل اولیه زوال عقل موثرتر است.
و این مطالعه نشان داد که آموزش نوروفیدبک منجر به بهبود قابل توجهی در حافظه و برخی از جنبه‌های عملکرد اجرایی در مقایسه با گروه کنترل میشود، که نشان می‌دهد نوروفیدبک یک درمان «احتمالاً مؤثر» برای زوال عقل است. این یافته که بیان میکند اثربخشی نوروفیدبک در افرادی با عملکرد حافظه دست نخورده‌تر بیشتر است، نشان می‌دهد که اثر این مداخله برای موارد مراحل اولیه قوی‌تر است. همچنین نشان می دهد که یادگیری و حافظه در مکانیسم عمل نوروفیدبک نقش دارند.
درباره نوروفیدبک بیشتر بدانید
اگر شما یا یکی از عزیزانتان در حافظه خود مشکل دارید، علائم زوال عقل دارید یا در مراحل اولیه تشخیص آلزایمر هستید، آموزش نوروفیدبک میتواند به بهبود عملکرد کمک کند. آموزش نوروفیدبک غیر تهاجمی و بدون درد است و شامل آموزش مجدد مغز برای عملکرد بهینه تر است.
انستیتو سلامت مغز دانا، شاخه انجمن علوم اعصاب ایران در استان فارس، با بهره‌گیری از به‌روزترین و موثرترین تکنیک های درمانی به افرادی که از مشکلی در سلامت روان خود رنج می‌برند یا میخواهند توانایی‌های خود را ارتقا دهند کمک میکند. از جمله خدماتی که در این مرکز ارائه میشود نوروفیدبک است. برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان تماس بگیرید.
یا واحد نوروفیدبک را در سایت ما ببینید:
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.