آیا بیماری پارکینسون باعث زوال عقل می شود؟
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تغییرات شناختی مختلفی را تجربه می‌کنند. مثلا عدم توانایی برای برنامه‌ریزی های دشوار و انجام چند کار همزمان. اما نکته مهم این است که همه آنها دچار زوال عقل نمی‌شوند. بر اساس بررسی منتشر شده در مجله انتقال عصبی، به طور متوسط، علائم زوال عقل ناشی از بیماری پارکینسون حدود 10 سال پس از شروع مشکلات حرکتی در فرد ظاهر می شود.
بیماری پارکینسون اساساً برای علائم حرکتی ناشی از آن، مانند لرزش در حال استراحت، سفتی نیست. این بیماری همچنین می‌تواند باعث علائم غیرمرتبط با حرکت شود، مانند زوال عقل، که ممکن است در 75 درصد از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ایجاد شود.
تشخیص زوال عقل بیماری پارکینسون
زوال عقل از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما شاخص اصلی اختلال شناختی است.
زوال عقل بیماری پارکینسون (PDD) و زوال عقل با اجسام لویی (DLB) دو وضعیت عصبی مجزا هستند که بسیاری از ویژگی های بالینی، عصبی شیمیایی و مورفولوژیکی مشترک دارند. هر دو بیماری ناشی از رسوب غیرطبیعی پروتئین در مغز به نام Lewy Bodies هستند و بیشتر در افراد بالای 50 سال رخ می دهد.
زوال عقل با اجسام لویی با علائم ذهنی مانند توهم، از دست دادن توانایی های تفکر و تغییر در توجه و بیداری شروع می شود. علائم حرکت دیرتر (در عرض یک سال) رخ می دهد. این علائم شامل سفتی عضلانی، حرکت آهسته، مشکلات تعادل و هماهنگی، و لرزش در حالت استراحت است.
زمان زوال عقل عامل اصلی تمایز دمانس اجسام لویی و زوال عقل پارکینسونی است.
در زوال عقل با اجسام لویی، علائم تفکر قبل از علائم حرکتی یا در عرض یک سال از شروع علائم حرکتی رخ می دهد. در زوال عقل بیماری پارکینسون، علائم حرکتی ابتدا رخ می دهد. زمانی که افراد دچار PDD می شوند، مدتی است که به بیماری پارکینسون مبتلا شده اند.
“PDD سال‌ها پس از ابتلای فردی به بیماری پارکینسون اتفاق می‌افتد.” می تواند حدود 10 تا 15 سال باشد.
اگر فردی علائم زوال عقل را در عرض یک سال پس از تشخیص بیماری پارکینسون نشان دهد، ممکن است به اشتباه تشخیص داده شده باشد. در عوض ممکن است زوال عقل اجسام لویی داشته باشند.
علائم و نشانه ها
PDD را نمی توان با یک آزمایش به طور قطعی تشخیص داد. در عوض، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است از آزمایش های متعدد استفاده کنند و طیف وسیعی از معیارها را در نظر بگیرند. از جمله علائم روانی مانند، طبق NIA و بنیاد پارکینسون:
- توهمات (دیدن، شنیدن یا احساس چیزهایی که واقعی نیستند)
- تغییرات تمرکز، توجه، هوشیاری و بیداری که معمولا در طول روز رخ می دهد.
- احساس سردرگمی یا گیجی
- تحریک پذیری
- هذیان، که با تفکر پارانوئید یا سوء ظن مشخص می شود
- مشکلات بینایی-ادراکی
- مشکل در به خاطر آوردن کلمات
- نامگذاری اشتباه اشیا
- مشکل در درک جملات پیچیده
با این حال، علائم اولیه PDD به طور کلی واضح نیستند. این مورد می تواند با مشکلات شناختی خفیف، مانند تغییرات در عملکرد اجرایی فرد و توانایی برنامه ریزی و چند کار دیگر شروع شود. در ابتدا، افراد ممکن است در مدیریت قرارها، پرداخت صورت‌حساب، تصمیم‌گیری یا تمرکز در طول مکالمه دچار مشکل شوند.
علل
کارشناسان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث ایجاد PDD می شود. اما معتقدند تجمع پروتئینی به نام آلفا سینوکلئین ممکن است در این وضعیت نقش داشته باشد. وقتی آلفا سینوکلئین در مغز انباشته می‌شود، می‌تواند توده‌هایی به نام «اجسام لویی» در نورون‌ها (سلول‌های عصبی) ایجاد کند که باعث مرگ سلول‌های عصبی می‌شود.
مرگ این سلول ها معمولاً منجر به علائم حرکتی می شود که معمولاً با بیماری پارکینسون مرتبط است. همانطور که بیماری پارکینسون پیشرفت می کند، آن اجسام لویی در نهایت ممکن است به مغز بیشتر آسیب برساند و باعث مشکلات حافظه و تفکر شود.
در حالی که بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تغییرات شناختی را تجربه می کنند، همه آنها دچار زوال عقل نمی شوند. کسانی که این مشکل را ندارند معمولا در مراحل بعدی بیماری هستند و به مدت 10 سال به بیماری پارکینسون مبتلا بوده اند.
تفاوت بین از دست دادن حافظه و زوال عقل پارکینسون چیست؟
بیماری آلزایمر و PDD هر دو می توانند بر حافظه فرد تأثیر بگذارند، اما نه به یک شکل.
به طور کلی، زوال عقل پارکینسونی با نوعی از دست دادن حافظه که با بیماری آلزایمر همراه است مرتبط نیست. PDD معمولاً مانند آلزایمر بر توانایی فرد برای جذب و ذخیره خاطرات یا اطلاعات جدید تأثیر نمی گذارد.
“بیمار می تواند [درصورت ابتلا به زوال عقل پارکینسون] چیزهای جدید یاد بگیرد، اما بازیابی اطلاعاتی که در مغز خود دارد دشوار است”. “شاید ندانید کاست کجاست، اما اگر کسی از شما بپرسد، زمانی که آن را گم کردید کجا بودید؟” ‘ می توانید بگویید “اوه، آنجا بود.”
این بدان معنا نیست که PDD بر حافظه تأثیر نمی گذارد. برخی از افراد مبتلا به زوال عقل پارکینسون در واقع از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت را تجربه می کنند. آنها ممکن است فراموش کنند که چگونه کارهای ساده را انجام دهند، مانند نحوه کار کردن ماشین ظرفشویی. و از آنجایی که بیماری پارکینسون می تواند افراد را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد، هیچ راهی برای تشخیص اینکه آیا فرد مبتلا به بیماری پارکینسون از دست دادن حافظه را تجربه خواهد کرد وجود ندارد.
عوامل خطر
هیچ دو مورد از پارکینسون دقیقاً شبیه هم نیستند. بنابراین سخت است که بگوییم چه کسی به PDD مبتلا می شود یا خیر. با این حال، محققان چندین عامل را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر ابتلا به PDD را افزایش دهد، از جمله:
- سن بالاتر
- مرد بودن
- تجربه توهمات بصری
- داشتن علائم حرکتی شدیدتر، به ویژه علائم بدون لرزش
- سیگار کشیدن و فشار خون بالا
- داشتن سابقه زوال عقل در خانواده
- پیشرفت به مرحله اواخر بیماری پارکینسون
اگرچه ممکن است استرس زا باشد، اما اگر به بیماری پارکینسون مبتلا هستید، ممکن است برای شما مفید باشد که پیش از اینکه متوجه تغییرات شناختی شوید، پیشگیر باشید و برنامه ای برای مراقبت خود ارائه دهید. در صورت بروز علائم شناختی، مراقبان زوال عقل می توانند از برنامه ریزی قبلی شما برای برآورده کردن بهترین خواسته های شما استفاده کنند.
افراد مبتلا به PDD معمولاً به طور متوسط چهار سال با این بیماری زندگی می کنند. اما طبق بررسی دسامبر 2017، پیش آگهی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
درمان
طبق مقاله سپتامبر 2014 در ژورنال Neurology، زوال عقل یکی از مخرب ترین علائم غیرحرکتی بیماری پارکینسون در نظر گرفته می شود. در حالی که هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد. داروهایی برای کنترل برخی از علائم PDD و بهبود کیفیت زندگی در دسترس هستند. طبق NIA، درمان ممکن است برای مدت محدودی کار کند.
فیزیوتراپی، گفتار، و کاردرمانی ممکن است مفید باشد. همچنین سلامت روان و مراقبت تسکینی – نوعی مراقبت که از بیماری های جدی پشتیبانی می کند.
یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی همچنین ممکن است ایجاد تغییرات در سبک زندگی مانند رعایت بهداشت خواب، خوردن یک رژیم غذایی متعادل، ورزش و نوشیدن کمتر الکل را برای کمک به تقویت سلامت مغز و رفاه کلی توصیه کند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان مبتلا به بیماری پارکینسون هستید و متوجه تغییرات شناختی می‌شوید، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید تا تشخیص و پشتیبانی مناسب را دریافت کنید.
برای اطلاعات بیشتر همین امروز وقت ویزیت خود را با ما رزرو کنید.
منبع: https://www.health.com/condition/parkinsons-disease/parkinsons-disease-dementia
درباره نویسنده
خجسته رحیمی جابری، پژوهشگر دکترای تخصصی علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و نویسنده وب سایت انستیتو سلامت مغز دانا. زمینه کاری تخصصی ایشان مشکلات حافظه و آلزایمر است وی بیش از 20 مقاله معتبر بین المللی در این زمینه به چاپ رسانده است. می توانید پژوهش های او را در اینجا (کلیک کنید) دنبال کنید.