آیا بوتاکس سمی است؟

اگرچه سم بوتولینوم تهدید کننده زندگی است، اما دوزهای کوچک – مثل آن چیزی که در استفاده پژشکی از بوتاکس استفاده می شود – بی خطر در نظر گرفته می شود.

1031 عارضه ی جانبی بین سال‌های 1989 تا 2003 به سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مرتبط با استفاده از بوتاکس گزارش شد. تنها 36 مورد جدی و 995 مورد غیرجدی در نظر گرفته شدند و 6 مورد از موارد جدی ممکن است با بیش از یک بیماری زمینه‌ای مرتبط باشد.

با در نظر گرفتن این موضوع، برخی از محققان حدس می زنند که کاربردهای آرایشی ممکن است خطر کمتری نسبت به تزریق بوتاکس درمانی داشته باشد، زیرا دوزهای آن معمولاً بسیار کمتر است.

 مطالعات چه میگویند؟

در یک مطالعه در سال 2005 دریافتند که احتمال بروز عوارض جانبی جدی با استفاده درمانی بیشتر است. این ممکن است مربوط به شرایط زمینه ای باشد، یا ممکن است به این دلیل باشد که برای درمان این بیماری به دوزهای بالاتری نیاز است.

عوارض جانبی کمتر جدی و غیرتهدیدکننده زندگی در استفاده از لوازم آرایشی شایع‌تر بود، احتمالاً به دلیل حجم بیشتر بیمارانی که به دلایل زیبایی بوتاکس دریافت می‌کنند، در مقایسه با بیمارانی که تحت درمان پزشکی با بوتاکس قرار می‌گیرند دوز کمتری از این سم را دریافت میکنند.

در یک  تحقیق در سال 2021 به این نتیجه رسیدند که برخی از افرادی که تزریق بوتاکس دریافت کردند، موارد زیر را تجربه کردند:

• قرمزی سطحی پوست
• کبودی
• تورم
• افتادگی پلک یا ابرو
• درد در ناحیه تزریق شده
• سایر تغییر رنگ های پوست

اکثر این عوارض جانبی خفیف و موقتی بودند. بوتاکس به طور کلی ایمن در نظر گرفته می شود.

شما همیشه باید برای تزریق بوتاکس به یک متخصص پوست یا جراح پلاستیک  مراجعه کنید. اگر تزریقات شما مطابق با استانداردهای FDA تهیه نشده باشد یا توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی بی تجربه تزریق شود، احتمالاً عوارض جانبی نامطلوبی را تجربه خواهید کرد.

اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید برای دریافت بوتاکس اقدام نکنید.

بوتاکس معمولا به دلیل توانایی آن در کاهش ظاهر چین و چروک و خطوط ریز شناخته شده است. به عنوان مثال، تزریق بوتاکس می تواند ماهیچه هایی را که باعث ایجاد موارد زیر می شود شل کند:

• چین و چروک های پنجه کلاغی، یا چین و چروک هایی که در گوشه بیرونی چشم ظاهر می شوند
• خطوط اخم بین ابروها
• چین های پیشانی

بوتاکس همچنین برای درمان بیماری های عضلانی زمینه ای زیر کاربرد دارد. مانند:

• آمبلیوپی (“تنبلی چشم”)
• استرابیسم (“چشم های ضربدری”)
• لرزش چشم ها
• میگرن مزمن
• دیستونی دهانه رحم (اسپاسم گردن)
• مثانه بیش‌فعال
• هیپرهیدروزیس (تعریق بیش از حد)
• بیماری های عصبی مانند فلج مغزی

اگرچه تزریق بوتاکس نسبتا بی خطر است، اما عوارض جانبی جزئی ممکن است. این شامل:

• درد، تورم یا کبودی در محل تزریق
• سردرد
• تب
• لرز

برخی از عوارض جانبی به ناحیه تزریق گره خورده است. به عنوان مثال، اگر در ناحیه چشم تزریق می کنید، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• افتادگی پلک
• ابروهای ناهموار
• خشکی چشم

تزریق در اطراف دهان ممکن است منجر به لبخند “کج” یا ریختن آب دهان شود.

اکثر عوارض جانبی معمولا موقتی هستند و انتظار میرود ظرف چند روز از بین بروند.

اما افتادگی پلک، آبریزش آب دهان و عدم تقارن لبخند، همگی ناشی از اثرات ناخواسته سم بر روی عضلات اطراف نواحی مورد نظر دارو است. این عوارض جانبی ممکن است چند هفته طول بکشد تا با از بین رفتن سم بهبود یابد.

در موارد نادر، ممکن است علائمی شبیه بوتولیسم داشته باشید. اگر موارد زیر  را شروع کردید، فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشید:

• مشکل در صحبت کردن
• مشکل در بلع
• مشکل در تنفس
• مشکلات بینایی
• از دست دادن کنترل مثانه
• ضعف عمومی

از آنجایی که اثرات تزریق بوتاکس موقتی است، بیشتر افراد در طول زمان تزریق های مکرر را انجام می دهند. اما تحقیقات در مورد اثربخشی و ایمنی طولانی مدت محدود است.

یک مطالعه  در سال 2015 اثرات آن را در شرکت کنندگانی که هر 6 ماه یکبار تزریق بوتاکس برای کمک به درمان شرایط مثانه دریافت کردند، ارزیابی کرد.

آنها در نهایت به این نتیجه رسیدند که خطر عوارض جانبی در طول زمان افزایش نمی یابد. افرادی که تزریق های مکرر دریافت کردند نیز در دراز مدت موفقیت درمانی بهتری داشتند.

اما نتایج یک  بررسی تحقیقاتی در سال 2015 نشان می‌دهد که ممکن است عوارض جانبی بعد از تزریق برای بار دهم یا یازدهم ظاهر شود.

به عنوان مثال، محققان در مطالعه 2005 ذکر شده در بالا، 45 شرکت کننده را در طول 12 سال مشاهده کردند. شرکت کنندگان به طور منظم تزریق بوتاکس دریافت کردند. در این مدت 20 مورد از عوارض جانبی نامطلوب گزارش شد. اینها عبارت بودند از:

• مشکل در بلع
• افتادگی پلک
• ضعف گردن
• حالت تهوع
• استفراغ
• تاری دید
• ضعف عمومی
• مشکل در جویدن
• گرفتگی صدا
• اِدم یا احتباس آب در عضو که سبب تورم عضو میشود
• مشکل در صحبت کردن
• تپش قلب

تحقیقات بیشتری برای درک اثرات بالقوه بلند مدت بوتاکس مورد نیاز است.

خلاصه

اگر به دنبال درمان بوسیله ی بوتاکس هستید، مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی دارای مجوز و با تجربه کار کنید. دریافت درمان از کسی که مجوز ندارد ممکن است مقرون به صرفه تر یا راحت تر باشد، اما انجام این کار می تواند خطر عوارض را افزایش دهد. به یاد داشته باشید که این سم 3 تا 6 ماه دوام می آورد و احتمالاً باید برای چندین درمان مراجعه کنید.

مانند هر روش دیگری، عوارض جانبی ممکن است ایجاد شود! با پزشک خود در مورد آنچه می توانید در طول فرآیند تزریق و در دوره بهبودی بعدی انتظار داشته باشید صحبت کنید. آنها می توانند به هر سؤالی که ممکن است داشته باشید پاسخ دهند و در مورد مزایا و خطرات فردی شما صحبت کنند.