اگر هم از سردرد و هم از دندان درد رنج می برید، طبیعی است این سؤال به ذهن شما خطور کند که آیا این دو علامت با هم ارتباط دارند یا خیر. شاید دندان درد شما سردرد را نیز تحریک کند، یا شاید ترکیبی از سردرد و دندان درد نشانگر یک مشکل اساسی در سلامتی مانند عفونت سینوس یا اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی-فکی باشد.
بیایید عمیق تر به برخی از ارتباطات احتمالی سردرد و دندان درد، و معنی این امر برای مراقبت از خود، نگاه کنیم.
دندان درد باعث ایجاد میگرن می شود
علل زیادی پشت دندان درد وجود دارد مانند حفره ها، دندان های ترک خورده یا دندان عقل نهفته. اگر این شرایط درمان نشود، ممکن است فرد دچار میگرن شود – سردرد ضربان دار و غالباً یک طرفه که می تواند با حالت تهوع، استفراغ یا حساسیت به نور یا صدا همراه باشد.
متخصصان گمان می کنند دندان دردی که باعث میگرن می شود، با عصب سه قلو که پنجمین اعصاب جمجمه است، مرتبط است. عصب سه قلو حواس بیشتر صورت، از جمله لب بالا و پایین، دندان ها و لثه ها را بر عهده دارد.
از آنجا که اعتقاد بر این است، عصب سه قلو نقش مهمی در پاتوژنز میگرن دارد، منطقی است که یک بیماری زمینه ای دندان درد می تواند شاخه عصب سه قلو را تحریک کرده و بنابراین میگرن را ایجاد کند.
درد دندان به سر شما ارجاع شده است
علاوه بر دندان درد که باعث ایجاد میگرن می شود، پوسیدگی دندان یا بیماری پیشرفته لثه می تواند درد را به سر “ارجاع دهد”.
درد ارجاع شده به این معنی است که شما در یک منطقه جداگانه از بدن خود مشکلی دارید که در واقع در قسمت دیگری باعث درد می شود. باز هم، این به دلیل بسیاری از اتصالات عصبی (از طریق عصب سه قلو) است که دندان ها و سایر ساختارهای صورت را به مغز متصل می کند.
تعجب آور نیست که شخصی در هنگام بروز مشکل دندانی به دلیل سردردهای تنشی یا میگرنی به پزشک مراجعه کند.
دندان قروچه
یک مثال از درد ارجاع شده به سر (از دندان ها) دندان قروچه است که به موجب آن افراد دندان های خود را به هم فشار میدهند. این اغلب در شب اتفاق می افتد.
سردرد ناشی از دندان قروچه به طور کلی به عنوان یک درد مبهم گزارش می شود که به دور سر می پیچد یا در پشت چشم ایجاد می شود. درد دندان و عضلات فک و همچنین قفل شدن روی مفصل فک یا مشکل باز و بسته شدن دهان نیز، در این شرایط شایع است.
ترومبوز سینوس غاری
به ندرت، یک بیماری دندان درمان نشده ممکن است باعث عفونت جدی، تهدید کننده زندگی به نام ترومبوز سینوس غاری شود، باعث سردرد شدیدی شده و اغلب در پشت چشم یا پیشانی احساس می شود.
علاوه بر سردرد شدید، علائم دیگر ترومبوز سینوس غاری شامل:
تب شدید
ضعف حرکت چشم (از درگیری عصب جمجمه سوم، چهارم و یا ششم)
تورم پلک
برجستگی کره چشم (پروپتوز نامیده می شود)
مشکلات اساسی زمینه ای
برخی شرایط وجود دارد که ممکن است باعث سردرد و دندان درد شود، اما در واقع به اختلال سردرد و دندان (مانند میگرن یا سردرد تنشی) مربوط نیست.
عفونت سینوس
عفونت سینوسی ممکن است در یک یا چند دندان ناراحتی ایجاد کند، به خصوص دندان های بالایی شما. زیرا دقیقاً زیر سینوس فک بالا قرار دارند (در پشت استخوان های گونه).
علاوه بر درد دندان، سردردی که در حفره سینوس آسیب دیده قرار دارد و هنگام خم شدن به جلو بدتر می شود، علامت شایع عفونت سینوس است.
علائم و نشانه های دیگر عفونت سینوسی عبارتند از:
تب
خستگی
احتقان بینی و ترشحات چرکی (حاوی چرک)
فشار گوش یا پر بودن آن
بوی بد دهان
اختلال مفصل گیجگاهی فکی
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ یا TMD)، که به مشکلی در مفصل فک (واقع در جلوی گوش شما) و عضلات اطراف آن اشاره دارد، بیماری دیگری است که دندانپزشکان معمولاً می بینند، زیرا اغلب باعث دندان درد می شود.
علاوه بر دندان درد، اختلال مفصل گیجگاهی فکی اغلب سردرد ایجاد می کند، که معمولاً به عنوان دردی توصیف می شود که از گوش شروع می شده و به سمت فک یا گردن حرکت می کند. این سردردها معمولاً با حرکات فک مانند جویدن یا باز و بسته شدن دهان، ایجاد می شوند.
نورالژی تریژمینال
نورالژی تریژمینال یک اختلال درد است که با تحریک عصب سه قلو مشخص می شود. این اختلال باعث ایجاد درد شکننده یا شوک می شود که تقریباً همیشه یک طرفه است.
در بسیاری از موارد، درد در طول فک بالا یا پایین احساس می شود، به همین دلیل است که افراد گاهی اوقات ابتدا به دندانپزشک خود مراجعه می کنند و می گویند که از آبسه دندان رنج می برند.
در حقیقت، پیش از تشخیص نورالژی سه قلو، غیر معمول نیست که فرد تحت یک یا چند عمل غیرضروری یا کشیدن دندان قرار گیرد.
چه موقع بهتر است به دکتر مراجعه کنید
اگر از دندان درد و یا سردرد جدیدی رنج می برید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص اساسی، حتی برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی نیز می تواند یک روند دشوار باشد، بنابراین حتما با متخصص صحبت کنید.
برای اطلاعات بیشتر به مؤسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Nixdorf DR, Velly AM, Alonso AA. Neurovascular pains: implications of migraine for the oral and maxillofacial surgeon. Oral Maxillofac Surg Clin North Am. 2008
Noseda R, Burstein R. Migraine pathophysiology: anatomy of the trigeminovascular pathway and associated neurological symptoms, CSD, sensitization and modulation of pain. Pain. 2013
Renton T, Wilson NH. Understanding and managing dental and orofacial pain in general practice. Br J Gen Pract. 2016